Karol Łukaszewicz


Karol Łukaszewicz, urodzony 2 lipca 1901 roku w Krakowie, to postać o znaczącym wkładzie w kulturę i naukę w Polsce. Zmarł 1 lipca 1973 roku we Wrocławiu. Łukaszewicz był polskim teatrologiem oraz reżyserem, który również zasłynął jako przyrodnik i organizator.

Na szczególną uwagę zasługuje jego rola jako pierwszego polskiego dyrektora wrocławskiego zoo, gdzie jego pasja do ochrony przyrody i edukacji zaowocowała wieloma inicjatywami i reformami.

Życiorys

Karol Łukaszewicz był synem Karola, który wykonywał zawód lekarza dentysty, oraz Teresy z Jabłońskich. Warto wspomnieć, że autorem znaczących prac botanicznych był także jego starszy brat Józef Karol. Karol Łukaszewicz ukończył szkołę teatralną w latach 1921-1924 oraz konserwatorium muzyczne w Krakowie w latach 1925-1928. Już w latach 20. XX wieku z ogromnym zainteresowaniem zgłębiał zagadnienia dotyczące hodowli dzikich zwierząt, co sprawiło, że często podróżował do zagranicznych zoo oraz studiował literaturę fachową we własnym zakresie.

Był nie tylko pasjonatem, ale także organizatorem krakowskiego zoo, w którym pracował aż do 1939 roku. Dodatkowo pełnił rolę współorganizatora katowickiego Muzeum Przyrodniczego od 1925 roku oraz współpracownika Muzeum Przyrodniczego Polskiej Akademii Nauk w Krakowie w 1946 roku. W latach 20. i 30. XX wieku oraz w okresie 1945-1947, pracował jako przewodnik turystyczny w Krakowie, a także w Wieliczce. W latach 1929-1939 uczył historii teatru, tańca i sztuki w krakowskiej Szkole Dramatycznej, gdzie również prowadził swoje lekcje języków obcych oraz reżyserował różnorodne balety.

W dniu 1 czerwca 1947 roku, Łukaszewicz objął stanowisko dyrektora wrocławskiego zoo, które zostało niemal całkowicie zniszczone w czasie II wojny światowej. Jego praca w tej instytucji była niezwykle intensywna, ponieważ zajmował się odbudową kolekcji zwierząt oraz remontem zniszczonych budynków, co pozwoliło na otwarcie ogrodu zoologicznego 18 lipca 1948 roku. W 1957 roku, dzięki jego staraniom, zoo zyskało ogromny teren, który podwoił jego dotychczasową powierzchnię. Z jego inicjatywy, około 1955 roku powstał nowy budynek akwarium, wykorzystując do tego przebudowane poniemieckie obiekty gospodarcze. Choć w 1966 roku stracił stanowisko dyrektora, pracował jeszcze w zoo we Wrocławiu aż do swojej emerytury w 1969 roku.

W 1968 roku uzyskał doktorat na Uniwersytecie Wrocławskim, prezentując pracę poświęconą turowi. Łukaszewicz był autorem około 100 prac naukowych i popularnonaukowych, a także tworzył ilustracje zwierząt, które wykorzystano w publikacjach oraz na wystawach. Jego życie zakończyło się tragicznie, a po śmierci został pochowany na cmentarzu Rakowickim.

Oto niektóre książki autorstwa Karola Łukaszewicza:

  • Kikuś i Czykita, czyli – co rzadko bywa – dwu małpek brazylijskich historia szczęśliwa. Wydawca: L.J. Jaroszewski. Księgarnia Wydawnicza, Kraków, 1946,
  • Król oceanu. Wydawca: L.J. Jaroszewski. Księgarnia Wydawnicza, Kraków, 1948,
  • Ogrody zoologiczne. Wczoraj, dziś, jutro. Wiedza Powszechna, 1975 (wyd. pośmiertne),
  • Zwierzęta wytępione. Nasza Księgarnia, 1958,
  • Przewodniki po Zoo w Krakowie (1939) i Wrocławiu (1957 i 1965).

Wśród wybranych artykułów Karola Łukaszewicza znajduje się:

  • Łukaszewicz K. i Sembrat K., 1952: Z badań nad mieszańcami świni i dzika. Wszechświat, zeszyt 3/6 107–110.

Przypisy

  1. Solski L., Strehlow H., 2015: 150 lat ZOO Wrocław. Wyd. ZOO Wrocław sp. z o.o., Wrocław, strona 137. ISBN 978-83-936847-2-4
  2. Solski, Strehlow 2015, s. 138
  3. Solski, 2008
  4. np. w książkach: Marchlewskiego "Album krajowych zwierząt chronionych" i "Powstanie odmian ludzkich" Stęślickiej-Młynarskiej (wg Katalog Bibl. Narodowej)
  5. Katalog Bibl. Narodowej
  6. a b c d e f g h i Taborski 2003
  7. a b Sembrat, 1987
  8. a b c Solski, Strehlow 2015, s. 137

Oceń: Karol Łukaszewicz

Średnia ocena:4.98 Liczba ocen:14