Mieczysław Marian Franaszek to postać, która zapisała się w pamięci wielu jako wyjątkowy aktor, zapalony podróżnik oraz utalentowany fotograf. Urodził się 18 czerwca 1944 roku w Krakowie, a swoje życie zakończył 31 lipca 2019 roku w Bydgoszczy.
Jego działalność artystyczna oraz pasja do podróży uczyniły go osobą rozpoznawalną i cenioną w swoim środowisku. Warto przyjrzeć się bliżej jego dokonaniom oraz niezwykłemu życiu, które obfitowało w różnorodne doświadczenia.
Życiorys
Mieczysław Franaszek, absolwent Wydziału AktorskiegoPWST Kraków, uzyskał swoje wykształcenie w 1968 roku. Jego debiut artystyczny miał miejsce w 1966 roku w Teatrze STU. W trakcie swojej kariery występował w rozmaitych teatrach, w tym w: Nowej Hucie, Krakowie, Sosnowcu, Opolu, Koszalinie, Szczecinie, Poznaniu oraz Bydgoszczy.
W swoim dorobku artystycznym miał szereg znaczących ról, takich jak: Popryszczyn w Pamiętniku wariata M. Gogola, Asesor Kowalew w Nosie M. Gogola, Jimmy w Szklanej menażerii T. Williamsa oraz Sindbad Żeglarz w Snach Sindbada Żeglarza według B. Leśmiana. Inne istotne postacie to Leon w Śnie srebrnym Salomei J. Słowackiego oraz Car w Kordianie J. Słowackiego. Wykonywał także role von Kostryna, Kirkora w Balladynie J. Słowackiego, Papkina w Zemście A. Fredry, Albin w Ślubach panieńskich A. Fredry, Hrabiego Henryka w Nie-boskiej komedii Z. Krasińskiego oraz Mackie Majchra w Operze za trzy grosze B. Brechta.
Franaszek grał także Kreona w dwóch różnych inscenizacjach Antygony Sofoklesa oraz inne postacie w dziełach S. Mrożka, jak Cień w Cieniu Szwarca/Młynarskiego, czy Ojciec w Pieszo. Był również Majstrem w Terminatorze P. Handke, Kuźmą w Czapie J. Krasińskiego oraz Bohaterem w KartoteceT. Różewicza. Reżyserował przedstawienia, takie jak Nasze miasto T.Wildera czy Życie snem P. Calderona de la Barca. W 1986 roku wystąpił w filmie Bohater roku F. Falka.
Współpraca z ośrodkiem TVP Kraków miała miejsce w latach 60-tych, a przez ponad czterdzieści pięć lat Franaszek współpracował z redakcjami radiowymi w różnych miastach. Brał udział w licznych krajowych i międzynarodowych festiwalach teatralnych, zdobywając nagrody aktorskie, w tym w takich miastach jak Erlangen (Niemcy), Zagrzeb (wówczas Jugosławia, obecnie Chorwacja), Szczecin i Kraków.
Od 2007 roku pracował z Galerią Autorską, którą liderowali Jan Kaja oraz Jacek Soliński, w Bydgoszczy. Od 2011 roku był wykładowcą na Wydziale Wokalno-Aktorskim Akademii Muzycznej w Bydgoszczy. W latach 2012–2014 zrealizował trzyczęściowy monodram Rady dobrego Boga, który zaprezentował w 2015 roku w Edynburgu. W tym samym roku stworzył monodram Droga jest w tobie, a w 2016 roku wystawił kolejny monodram Myśl jest przestrzenią dziwną również w Edynburgu.
Oprócz pracy teatralnej, Franaszek pasjonował się fotografią reportażową, uwieczniając swoje podróże po kontynentach, takich jak Europa, Afryka (w tym Egipt, Maroko, Tunezja), Azja (w tym Chiny, Indie, Iran, Izrael, Jemen, Jordania, Liban, Nepal, Syria, Turcja, Uzbekistan) oraz Ameryka Południowa (Boliwia, Peru). Jest autorem kilku indywidualnych wystaw w Bydgoszczy, Warszawie i Krakowie.
Odszedł z tego świata 3 sierpnia 2019 roku i spoczywa na Cmentarzu Starofarnym w Bydgoszczy. Uroczystość związana z odsłonięciem rzeźby nagrobnej, przedstawiającej jego popiersie autorstwa Gracjana Kaji, odbyła się 31 lipca 2021 roku, z okazji drugiej rocznicy jego śmierci. Projekt nagrobka nawiązuje do prac Jacka Solińskiego i Jana Kaji.
Odznaczenia
Mieczysław Franaszek, uznany artysta, zdobył szereg wyróżnień za swoje osiągnięcia w dziedzinie kultury i sztuki. Jego prace zostały docenione poprzez szereg nagród, które świadczą o jego wkładzie w rozwój sztuki. Wśród najważniejszych odznaczeń można wymienić:
- Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2018),
- „Galernik Sztuki” – Nagroda Artystyczna Galerii Autorskiej Jana Kaji i Jacka Solińskiego w Bydgoszczy (2021).
Przypisy
- „Pośród nas” - odsłonięcie rzeźby nagrobnej Mieczysława Franaszka - Galeria Autorska Jana Kaji i Jacka Solińskiego [online], autorska.pl [dostęp 03.11.2021 r.]
- Tygodnik Bydgoski, Rzeźba Mieczysława Franaszka na cmentarzu Starofarnym odsłonięta [GALERIA] [online], tygodnikbydgoski.pl [dostęp 03.11.2021 r.]
- Polskie Radio PiK, „Pośród nas” - pamięci Mieczysława Franaszka [zdjęcia] [online], 31.07.2021 r. [dostęp 03.11.2021 r.]
- Tygodnik Bydgoski, Uroczystość odsłonięcia rzeźby nagrobnej Mieczysława Franaszka [online], tygodnikbydgoski.pl [dostęp 03.11.2021 r.]
- Rady dobrego Boga, czyli przedpstryk II quasi przedstawienie Mieczysława Franszka | Teatr | Galeria Autorska Jana Kaji i Jacka Solińskiego [online], autorska.pl [dostęp 19.11.2019 r.]
- Z aparatem przez Indonezję i Papuę-Nową Gwineę [online], Polski Magazyn w UK, 27.07.2019 r. [dostęp 16.11.2019 r.]
- Tomasz Czachorowski, Pogrzeb Mieczysława Franaszka. Ostatnie pożegnanie bydgoskiego aktora i podróżnika [zdjęcia] [online], Express Bydgoski, 03.08.2019 r. [dostęp 07.08.2019 r.]
- W wieku 75 lat zmarł Mieczysław Franaszek. radiopik.pl. [dostęp 31.07.2019 r.]
- Medal Zasłużony Kulturze - Gloria Artis. www.gov.pl. [dostęp 07.06.2020 r.]
- Salon Kultury Polskiej Polish - Culture Salon, Edinburgh, UK, „Salon Kultury Polskiej Polish - Culture Salon, Edinburgh, UK” [dostęp 22.08.2017 r.]
- Wieczór Kultury Polskiej - spotkanie, które połączyło nie tylko Polaków [online], bydgoszcz24.pl [dostęp 22.08.2017 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Daniel Mróz | Karramba | Władysław Wałęga | Robert Boelke | Leon Dembowski (malarz) | Stanisław Grolicki | Karol Teutsch | Jacek Butrymowicz | Marcin Pietuch | Maria Straszewska-Rettinger | Jan Motyka | Gena Turgel | Mira Heller | Łukasz Orłowski (1715–1765) | Małgorzata Krzysica | Władysław Krasnowiecki | Filip Budweil | Olimpia Ajakaiye | Dominik Kwaśniewski | Agata Kryska-ZiętekOceń: Mieczysław Franaszek