Łukasz Orłowski (1715–1765)

---

Życiorys

Łukasz Orłowski był utalentowanym uczniem Szymona Słowikowskiego, znanego krakowskiego malarza groupe rty i pozłotnika. Jego edukacja artystyczna zaowocowała w 1734 roku, kiedy to 10 maja został wyzwolony na towarzysza sztuki malarskiej. W latach 1741-1742 mieszkał przy ul. św. Jana, aby później osiedlić się we własnej kamienicy, znanej jako Orłowska, umiejscowionej w Rynku. W 1745 roku, w gronie jedenastu innych malarzy z Krakowa, złożył petycję do Akademii Krakowskiej, prosząc o zapewnienie sobie opieki, a dwa lata później, w 1747 roku, został wpisany do metryki uniwersyteckiej.

Orłowski pełnił zaszczytną funkcję starszego cechu malarzy nie tylko w latach 1747-1750, ale także 1755-1760, co wskazuje na jego znaczenie w środowisku artystycznym Krakowa. Jego dzieła zwykle były sygnowane z dodatkiem łacińskim „generosus”, co świadczyło o jego szlacheckim pochodzeniu, oraz podaniem miejsca, które zawsze brzmiało: Kraków. Zachowało się około dwudziestu obrazów, z których większość poświęcona była tematyce religijnej, a ich przeznaczeniem były krakowskie świątynie oraz klasztory, a także kilka portretów.

W kościele Mariackim można odnaleźć obraz „Adoracja przez świętych Chrystusa Ukrzyżowanego”, sygnowany na roku 1762. Innym interesującym dziełem jest przedstawienie „Św. Juda Tadeusz” z 1751 roku, znajdujące się w klasztorze dominikanów. W klasztorze Prezentek, przy kościele św. Jana, zachował się „Chrystus Bolesny” sygnowany na 1753, a także różnorodne obrazy w kościele kapucynów, w tym „Św. Kajetan”, „Św. Erazm” i „Św. Anna”, wszystkie datowane na 1763 rok, oraz obraz „Wszyscy Święci adorujący Trójcę Świętą” w kościele Świętych Apostołów Piotra i Pawła, również sygnowany na 1763.

Co więcej, prace Orłowskiego można znaleźć poza Krakowem, m.in. w kościele parafialnym w Lanckoronie, w kościele parafialnym w Sancygniowie oraz w Muzeum Narodowym w Warszawie. Analizując pozostałe dzieła, można stwierdzić, że obrazy Orłowskiego reprezentują ostatnią fazę krakowskiego malarstwa późnobarokowego. Jego styl charakteryzował się zastosowaniem dużych, jednolitych płaszczyzn koloru oraz płaskim modelunkiem, a w konterfektach artysta odnosił się do tradycji portretu sarmackiego, nadając mu łagodniejszy wyraz, unikając przy tym przesadnego naturalizmu.

W archiwach cechu malarzy przechowywana jest taksa obrazów po śmierci Orłowskiego; dokument ten, datowany na 4 stycznia 1766 roku, obecnie znajduje się w Muzeum Narodowym w Krakowie i zawiera listę 60 pozycji jego prac. Łukasz Orłowski był żonaty z Franciszką, a ich syn Wincenty, urodzony w tym małżeństwie, stał się członkiem cechu malarzy krakowskich 18 września 1762 roku.

Wybrane działa

Łukasz Orłowski, żyjący w latach 1715–1765, był niezwykle utalentowanym artystą, którego dorobek artystyczny obejmuje wiele niezwykłych dzieł. Poniżej znajduje się lista jego wybranych prac.

• Archanioł Michał walczący ze smokiem (ok. 1746),
• Portret Józefa Wielopolskiego (1746),
• Portret Marianny z Ruszkowskich Sierakowskiej (1747),
• Portret Urszuli z Potockich Wielopolskiej (1750),
• Portret Marianny z Jabłonowskich Wielkopolską (1750),
• Ignacy Szembek (ok. 1750),
• Ukrzyżowanie (po. 1750),
• Św. Juda Tadeusz (1751),
• Chrystus Bolesny (1753),
• Św. Michał Archanioł (1757),
• Portret siostry Franciszki Wiszowatej (1760),
• Portret Kazimierza Jarmundowicza (1761),
• Adoracja przez świętych Chrystusa Ukrzyżowanego (1762),
• Św. Sebastian (1762),
• Wszyscy Święci adorujący Trójcę Świętą (1763),
• Św. Kajetan (1763),
• Św. Erazm (1763),
• Św. Anna (1763).

---

Oceń: Łukasz Orłowski (1715–1765)

---