Mieczysław Mastek

---

Życiorys

Mieczysław Mastek, syn Andrzeja Mastka oraz Wiktorii z domu Targosz, rozpoczął swoją edukację zawodową jako ślusarz w Wiedniu, gdzie odbywał praktykę w latach od 1907 do 1911. W 1910 roku, wstępując do Socjaldemokratycznej Partii Robotniczej w Austrii (SDAPÖ), związał się z ruchem socjalistycznym. W latach 1911–1914 pracował jako ślusarz w stolicy Austrii, po czym w wyniku I wojny światowej został wcielony do armii austriackiej. Po zakończeniu działań wojennych, w listopadzie 1918, powrócił do Krakowa, gdzie rozpoczął pracę w warsztatach kolejowych Polskich Kolei Państwowych (PKP), pozostając tam aż do 1933 roku.

W trakcie swojej kariery politycznej, Mastek był członkiem Polskiej Partii Socjalistycznej. W 1929 roku objął stanowisko przewodniczącego okręgowego komitetu, a także pełnił rolę zastępcy przewodniczącego Rady Wojewódzkiej w Krakowie. Od 1931 do 1939 roku był członkiem Rady Naczelnej PPS oraz egzekutywy Okręgu Krakowskiego, gdzie w 1939 roku objął stanowisko wiceprzewodniczącego. Ponadto, od marca 1929 roku reprezentował okręg jako poseł na Sejm, zastępując Emila Bobrowskiego, który zrzekł się swojego mandatu.

Mastek był także aktywnym działaczem Związku Zawodowego Kolejarzy, do którego wstąpił w 1924 roku, a w latach 1927–1929 oraz 1931–1939 pełnił funkcję wiceprezesa Zarządu Głównego. Po maju 1939 roku objął stanowisko prezesa Zarządu Głównego, a także był aktywny w Wydziale Wykonawczym Komisji Centralnej Związków Zawodowych.

W 1930 roku Mastek brał udział w tworzeniu Centrolewu. Uczestniczył również w Kongresie Obrony Prawa i Wolności Ludu, który odbył się w Krakowie. Został aresztowany w nocy z 9 na 10 września 1930 roku i osadzony w twierdzy brzesko. W procesie brzeskim, który miał miejsce 13 stycznia 1932 roku, został skazany na 3 lata więzienia. W latach 1933-1934 przebywał w więzieniu na Mokotowie w Warszawie, a jego uwolnienie nastąpiło we wrześniu 1934 roku z uwagi na problemy zdrowotne.

Po wybuchu II wojny światowej, Mastek ewakuował się wraz z Zarządem Głównym Związku Zawodowego Kolejarzy, docierając 7 września 1939 roku do Kowla. Po agresji ZSRR na Polskę, 26 września 1939 roku został aresztowany przez NKWD. Z relacji Adama Ciołkosza wynika, że Wanda Wasilewska, wówczas współpracująca z władzami radzieckimi, informowała go, że władze wojskowe przekazały jej „odnalezione” dokumenty polskiego Oddziału II Sztabu Generalnego, w których wskazano, że Mieczysław Mastek i Stanisław Dubois byli agentami II Oddziału, co doprowadziło do ich wywiezienia do obozu pracy Pieczorłag w Komi ASRR.

21 sierpnia 1941 roku Mastek został zwolniony na mocy układu Sikorski-Majski. Podczas transportu 800 obywateli polskich pełnił rolę starosty wagonu. Od października 1941 roku osiedlił się w Londynie, gdzie przystąpił do Komitetu Zagranicznego PPS oraz Rady Narodowej RP. Przebywał na leczeniu w Edynburgu, gdzie zmarł. Początkowo pochowany obok Hermana Liebermana na cmentarzu Highgate, w 1967 roku został ekshumowany i przeniesiony do Wiednia, gdzie spoczywa w grobie obok żony.

Pośmiertnie został odznaczony Krzyżem Walecznych.

---

Oceń: Mieczysław Mastek

---