Salomon Joachim Halberstam

---

Życiorys

Salomon Joachim Halberstam urodził się w Krakowie w żydowskiej rodzinie, jako syn Izaaka Halberstama, który był galicyjskim kupcem oraz uczonym-amatorem. W 1860 roku, po znacznym wzbogaceniu się na handlu, przeniósł się do Bielska. W tym mieście z zaangażowaniem rozwijał swoje pasje związane z judaizmem oraz biblistyką, nie rezygnując przy tym z działalności kupieckiej. Halberstam był także aktywnym publicystą, piszącym dla niemieckich i hebrajskich czasopism, gdzie ukazywały się jego drobne opracowania naukowe.

Utrzymywał bliskie kontakty z wybitnymi żydowskimi uczonymi, takimi jak Adolf Jellinek, David Kaufmann, Moritz Steinschneider oraz Heinrich Graetz. Jego wpływ w społeczności żydowskiej u schyłku XIX wieku wzrósł, stając się jedną z kluczowych postaci publicystyki w Wiedniu. Cieszył się dużym uznaniem, aktywnie uczestnicząc w życiu naukowym. Wśród jego osiągnięć należy wymienić założenie towarzystwa oraz wydawnictwa Mekitze Nirdamim, w którym pełnił rolę sponsora oraz jednego z dyrektorów, a także czasami publikował swoje prace.

Wiele jego tekstów znalazło się także w zbiorowych wydaniach takich autorów jak Graetz, Steinschneider czy Kaufmann. Halberstam stworzył w swoim domu przy ulicy Wzgórze w Bielsku prywatny księgozbiór, zawierający 411 hebrajskich rękopisów oraz rzadkich druków. W 1890 roku skatalogował go w publikacji zatytułowanej Kehilat Szlomo. Niestety, po jego śmierci zbiory zostały rozproszone. Największą część manuskryptów zakupił Montefiore College w Ramsgate (dzisiejsza kolekcja znajduje się w Jews’ College w Londynie), natomiast większość druków oraz nieznaczną część rękopisów nabył Mayer Sulzberger dla biblioteki Żydowskiego Seminarium Teologicznego w Ameryce (Nowy Jork). Reszta zbiorów trafiła do biblioteki Gminy Żydowskiej w Wiedniu.

Podczas II wojny światowej mogiła Salomona Halberstama została zniszczona, a jego nagrobek skradziony. Zmarł on w Bielsku, a jego ostatnie miejsce spoczynku znajduje się w Alei Zasłużonych na cmentarzu żydowskim przy ulicy Cieszyńskiej. W dniu 22 czerwca 2009 roku odsłonięto nowy nagrobek, który stanowi macewa wykonana z czarnego dębu.

Ważniejsze prace

Salomon Joachim Halberstam był wpływowym rabinem i uczonym, który pozostawił po sobie szereg znaczących prac. Jego publikacje obejmują różne dziedziny studiów żydowskich, w tym komentarze i analizy traktatów talmudycznych oraz obserwacje dotyczące kalendarza. Oto kilka z jego ważniejszych dzieł:

• 1868: Chiddusze ha-Ritba’al Nidda – jest to praca Jom Towa ben Abrahama, która wnikliwie analizuje talmudyczny traktat Nidda,
• 1874: Sefer ha-’Ibbur – studium autorstwa Abena Ezry, skupiające się na kalendarzu,
• 1874: Tagmule ha-Nefesh – dzieło napisane przez Hillela ben Samuela,
• 1878: Iggeret bikoret – prace te zawierają uwagi do dzieła Jellinka zatytułowanego Konteros Tarjag,
• 1879: Takkanot chachamim – zbiory regulacji i praw rabinicznych,
• 1885: Perush Sefer Jecira – jest to komentarz do Księgi Jecira, który autorstwa Judy ben Barzilaja,
• 1888: Sich Yicchak – dzieło napisane przez Izaaka Halberstama, które obejmuje m.in. genealogiczne opracowania rodu Halberstamów,
• 1890: Kehilat Szlomo – kompletny katalog zbiorów zgromadzonych w księgozbiorze Halberstama,
• 1900: Sefer ha-Sheratot – ostatnia publikacja tego znanego uczonego.

---

Oceń: Salomon Joachim Halberstam

---