Stanisław Wosiński (lekarz)

Polityka i administracja

Stanisław Wosiński, herbu Brodzic, to postać wyjątkowa w historii medycyny polskiej. Urodził się około 1644 roku w Krakowie i tam też, po długim i owocnym życiu, zmarł 6 stycznia 1694 roku. Był on nie tylko wybitnym lekarzem, ale także profesorem medycyny na Akademii Krakowskiej, gdzie przyczyniał się do rozwoju nauki i edukacji medycznej.

Wosiński miał również znaczącą rolę w administracji miejskiej, pełniąc funkcję burmistrza Krakowa w latach 1674 i 1686. Jako rajca Krakowa, sprawował swoją posługę przez długie 19 lat, od 1674 do 1693 roku, co podkreśla jego znaczenie w lokalnej polityce. Jego działalność zarówno jako lekarza, jak i urzędnika miejskiego, miała duży wpływ na rozwój Krakowa w czasach, kiedy miasto stawało się jednym z ważniejszych ośrodków akademickich w Polsce.

Życiorys

Stanisław Wosiński pochodził z krakowskiej rodziny kupieckiej, będąc synem Walentego – złotnika oraz Katarzyny z Gędzickich. Jego edukacja na Wydziale Artium uczelni krakowskiej rozpoczęła się około 1659 roku. Po dwóch latach intensywnych studiów uzyskał bakalaureat, a w 1664 roku zdobył tytuł magistra i później doktora filozofii.

W roku 1664 Wosiński rozpoczął studia na Wydziale Lekarskim, jednak już w styczniu 1665 roku wyruszył do Włoch, gdzie studia miały kontynuować jego karierę lekarską. Po wyjeździe wpadł na krótki czas do Padwy, gdzie 19 października 1666 roku uzyskał dyplom doktora medycyny. Przez pewien czas mieszkał w Wenecji oraz Neapolu, a między 1668 a 1669 rokiem praktykował w renomowanym szpitalu S. Spirito in Sassia w Rzymie, gdzie spędził niemal trzy lata swojego życia.

Po powrocie do Krakowa w 1669 roku, dwa lata później związał się z Anną Pestalozzi, córką krakowskiego kupca. W 1674 roku Wosiński został członkiem Rady Miejskiej, a jego działalność społeczna obejmowała także kilkakrotne pełnienie funkcji burmistrza. Posłował na sejmy, w tym w 1690 roku, a jego zasługi w mieście docenił król, nadając mu tytuł sekretarza królewskiego.

W styczniu 1676 roku objął stanowisko wykładowcy na Wydziale Lekarskim Akademii Krakowskiej, a jego talent dydaktyczny doceniano na tyle, że wielokrotnie powierzano mu obowiązki dziekana tej jednostki – po raz pierwszy w 1682 roku. Wosiński miał duży wkład w rozwój medycyny, przeprowadzając w Krakowie pierwsze sekcje anatomopatologiczne. Równocześnie pełnił obowiązki lekarza przybocznego biskupów krakowskich, co dodatkowo potwierdzało jego renomę oraz znaczenie w środowisku medycznym.

Twórczość

Stanisław Wosiński, uznawany za ważną postać w historii medycyny, przyczynił się do rozwoju dziedziny poprzez swoje istotne prace publikacyjne. W swoim dorobku literackim ogłosił m.in. rozprawę zatytułowaną Quaestio medica de febre maligna z 1676 roku, a także pozostawił po sobie zbiory notl dotyczących historii nauczania medycyny w Krakowie.

Ważniejsze dzieła

  • Solea equitis sarmatici, Kraków 1663, wydana w drukarni Schedelowie,
  • Quaestio medica de febre maligna, Kraków 1676, opublikowana w drukarni Uniwersyteckiej.

Materiały

  • Notatki biograficzne, medyczne, historyczne itp.; treść (z nieznanego bliżej rękopisu prywatnego, autografu S. Wosińskiego) zaprezentował B. Wojciechowski: „S. Wosiński…”, Pamiętniki Towarzystwa Lekarskiego Warszawy 1896, zeszyt 4 oraz odbudowa Warszawa 1897.

Przypisy

  1. StanisławS. Wosiński StanisławS., Qvæstio Medica De Febre Maligna, Kraków: Drukarnia Akademii Krakowskiej, [1676 r.]. Brak numerów stron w książce
  2. StanisławS. Wosiński StanisławS., Solea Eqvitis Sarmatici : Cruce, Alite, & aureo exornata annulo Jn Stagyriteo Cursus Philosophici Vladislaviani Stadio Excussit Conclusiones, & Corollaria Physica, Aristotelicæ, & Thomisticæ doctrinæ conformia, Kraków: Drukarnia Dziedziców Krzysztofa Schedla, [1663 r.]. Brak numerów stron w książce
  3. Poczet sołtysów, wójtów, burmistrzów i prezydentów miasta Krakowa (1228-2010), Kraków 2010, s. 651.

Oceń: Stanisław Wosiński (lekarz)

★★★★★
Średnia ocena:4.77 Liczba ocen:22