Szachno Efroim Sagan, znany również jako Zagan, był niezwykle znaczącą postacią na polskiej scenie politycznej w okresie przed II wojną światową oraz w czasie jej trwania. Urodził się w 1892 roku w Krakowie, a swoje życie zakończył tragicznie w 1942 roku w Warszawie.
Był nie tylko żydowskim politykiem i publicystą, ale również aktywnym uczestnikiem ruchu oporu w warszawskim getcie. Jego zaangażowanie w działalność poruszającą tematykę polityczną i społeczną sprawiło, że stał się współtwórcą Bloku Antyfaszystowskiego, który dążył do przeciwdziałania rosnącym nurtom faszystowskim w Europie.
Życiorys
W młodzieńczej działalności, aktywnie zaangażował się w syjonistyczny ruch młodzieżowy „Jugend” w Krakowie, a następnie wstąpił do partii Poalej-Syjon. Uczestniczył w I wojnie światowej jako żołnierz armii austriackiej, co miało znaczący wpływ na jego późniejsze życie. Był jednym z czołowych działaczy Poalej Syjon-Lewicy, do której przynależał także na arenie międzynarodowej. Jako członek Komitetu Centralnego tej organizacji wprowadzał ważne innowacje w społeczności żydowskiej, w tym na rzecz świeckiego szkolnictwa.
Dodatkowo, był aktywnym członkiem zarządu Związku Literatów i Dziennikarzy Żydowskich, co podkreśla jego zaangażowanie w kulturę i literaturę żydowską. W obliczu agresji niemieckiej w wrześniu 1939 roku, jego rola w społeczności żydowskiej stała się jeszcze bardziej istotna, gdyż był członkiem Komisji Koordynacyjnej Żydowskich Organizacji Społecznych, która działała przy Stołecznym Komitecie Samopomocy Społecznej.
Podczas okupacji niemieckiej znalazł się w getcie warszawskim, gdzie pełnił istotną funkcję jako jeden z liderów Poalej Syjon-Lewicy. Angażował się w działania Głównej Komisji Aprowizacji w Zakładzie Zaopatrywania, a także intensywnie współpracował przy tworzeniu Podziemnego Archiwum Getta Warszawskiego. Jego akcje były kluczowe w kontekście dokumentowania historii społeczności żydowskiej podczas Holocaustu.
W 1942 roku zginął w okolicznościach, które pozostają niejasne. Ostatni raz był widziany na Umschlagplatzu, gdzie udał się w poszukiwaniu swojej żony i dzieci. W archiwum Ringelbluma zachowały się relacje, które otwierają przed nami dramatyczny obraz tego wydarzenia. W dniu 5 sierpnia 1942 roku, wracając od znajomych, dostrzegł żydowskich policjantów prowadzących na Umschlagplatz swoją rodzinę, do której się dołączył, aby wspólnie dzielić ich los.
Przypisy
- a b c Sagan (Zagan) Szachno (Szachne) Efroim. jhi.pl. [dostęp 18.09.2018 r.]
- Sagan Szachno Efroim. warszawa.getto.pl. [dostęp 18.09.2018 r.]
- Ewa.E. Kurek Ewa.E., Poza granicą solidarności : stosunki polsko-żydowskie 1939-1945, wyd. 2, Lublin: Wydawn. CLIO, 2008 r. [dostęp 24.04.2019 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Polityka i administracja":
Stanisław Wolicki | Brygida Kuźniak | Kazimierz Rusinek (polityk) | Aleksander Szrajber | Stanisław Zięba (1934–2024) | Edward Sznajder | Stefan Szymczykiewicz | Władysław Dulęba (polityk) | Hieronim Tarnowski | Piotr Stachańczyk | Eugeniusz Noworyta | Chajjim Landau | Wojciech Grzeszek | Andrzej Zydek | Lucjan Motyka | Stanisław Kawski | Cezary Emil Haller | Jerzy Meysztowicz | Stanisław Żółtek | Andrzej Sariusz-SkąpskiOceń: Szachno Sagan