Tadeusz Żarnecki


Tadeusz Marian Żarnecki był wybitnym polskim naukowcem, którego życie i kariery zaznaczone były wieloma osiągnięciami. Urodził się 2 lutego 1907 roku w Krakowie, a jego droga życiowa zakończyła się 6 grudnia 1991 roku w Warszawie.

W ciągu swojej kariery akademickiej, Żarnecki pełnił rolę profesora na Politechnice Warszawskiej, gdzie przyczynił się do rozwoju wielu dziedzin naukowych oraz kształcenia studentów.

Życiorys

Urodziny Tadeusza Żarneckiego miały miejsce w rodzinie Stanisława, znanego artysty malarza, oraz Anny Marii z Meduskich, która w latach 1882-1948 była absolwentką Uniwersytetu Jagiellońskiego i pracowała jako nauczycielka. Swoją edukację uczęszczając do szkoły powszechnej rozpoczął we Lwowie. Już od 1915 roku był aktywnym członkiem harcerstwa. W ramach swoich działań harcerskich brał udział w obronie Lwowa, a w Łodzi organizował letnie kolonie dla dzieci z biednych rodzin żydowskich. Po ukończeniu gimnazjum matematyczno-przyrodniczego w Łodzi w 1926 roku, Tadeusz zdecydował się na dalsze kształcenie na Politechnice Warszawskiej w latach 1926–1932, gdzie studiował na Wydziale Elektrycznym. Był członkiem Bratniaka oraz lewicowej organizacji „Życie”. Po uzyskaniu tytułu inżyniera elektryka, który zdobył po ukończeniu służby we w celu wojskowym w Szkole Podchorążych Rezerwy Łączności w Zegrzu w 1934 roku, uzyskał stopień podporucznika rezerwy, otrzymując 82. lokatę w korpusie oficerów łączności.

Swą karierę zawodową Tadeusz Wystartował w 1934 roku w Wytwórni Maszyn Elektrycznych „Elektrobudowa” SA w Łodzi, gdzie produkowano między innymi silniki indukcyjne oraz transformatory. Po dwóch latach, jego ścieżka zawodowa prowadziła do Fabryki Aparatów Elektrycznych K. Szpotański, gdzie do 1939 roku pełnił funkcję konstruktora, a następnie kierownika działu montażowego. W trakcie września 1939 roku Tadeusz walczył w obronie Warszawy, a jego wysiłki w boju zostały uhonorowane Krzyżem Walecznych. Po wojnie, Tadeusz Znalazł się w oficerskich obozach jenieckich, takich jak Woldenberg, gdzie uczestniczył w pracach Koła Zagadnień Zawodowych, a nawet prowadził wykłady na kursach dotyczących elektrotechniki samochodowej i maszyn elektrycznych.

W maju 1945 roku Żarnecki wkrótce po powrocie do kraju objął stanowisko naczelnym dyrektorem organizacyjnym Centralnego Zarządu Przemysłu Elektrotechnicznego, który podlegał Ministerstwu Przemysłu. W obliczu ogromnych strat, jakie przemysł elektrotechniczny poniósł podczas II wojny światowej, jego zadaniem było odbudowanie i reorganizacja tego sektora. W 1949 roku przeszedł na stanowisko wicedyrektora do Biura Elektryfikacji Kolei, gdzie opracowywano plany dotyczące elektryfikacji oraz modernizacji głównych linii kolejowych, szczególnie linii Warszawa-Katowice. Po pewnym czasie zaczął pracować w Biurze Projektów „Prozamet” jako generalny projektant, koncentrując się na elektrotechnice.

W sierpniu 1950 roku rozpoczął działalność w Wieczorowej Szkole Inżynierskiej (WSI) w Warszawie, gdzie najpierw był p.o. samodzielnego pracownika nauki, a następnie dziekanem Wydziału Elektrycznego. Po przewrocie na Politechnice WSI, z tytułem docenta, prowadził wykłady dotyczące automatyki oraz napędu elektrycznego. Poziom jego nauczania został doceniony, co zaowocowało mianowaniem profesorem nadzwyczajnym w grudniu 1964 roku. Dodatkowo, w 1966 roku, został wybrany na kierownika Katedry Elektrotechniki Przemysłowej na Wydziale Elektrycznym Politechniki Warszawskiej, gdzie kontynuował swoje wykłady z zakresu napędów elektrycznych i automatyki, a jego katedra weszła w skład nowo utworzonego Instytutu Maszyn Elektrycznych w 1970 roku.

Swoją równoległą pracę w Zakładzie Maszyn i Napędów Elektrycznych Instytutu Elektrotechniki rozpoczął w czerwcu 1953 roku, gdzie kierował pracą nad projektowaniem laboratorium badawczego oraz innymi projektami związanymi z automatyzacją. Niestety, z powodów administracyjnych został zwolniony z tego instytutu w 1966 roku. Jednak jego zaangażowanie w naukowo-techniczną działalność oraz działalność dydaktyczną z pewnością miało ogromne znaczenie dla rozwijającego się polskiego szkolnictwa wyższego.

Żarnecki, jako zaangażowany członek Stowarzyszenia Elektryków Polskich, po 1934 roku, brał aktywny udział w kolejnych wydarzeniach SEP oraz w polityce edukacyjnej, a także w organizacji Polskiego Komitetu Pomiarów i Automatyki. Jego doświadczenie i zasługi na tym polu były nieocenione.

W życiu osobistym Tadeusz był czterokrotnie żonaty i dwukrotnie owdowiał. Z pierwszą żoną Zofią z Jareckich miał trzech synów: Andrzeja, który był aktorem i reżyserem oraz profesorem Akademii Muzycznej w Łodzi, a także Michała, reżysera dźwięku oraz profesora Akademii Muzycznej w Warszawie, oraz Piotra, magistra inżyniera elektronika. Tadeusz Żarnecki zmarł 6 grudnia 1991 roku w Warszawie i został pochowany na cmentarzu Wojskowym na Powązkach.

Ordery i odznaczenia

Wśród wyróżnień i odznaczeń, które otrzymał Tadeusz Żarnecki, znajduje się kilka prestiżowych nagród, które podkreślają jego zasługi i osiągnięcia. Do najważniejszych z nich należą:

  • Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, przyznany w 1958 roku,
  • Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, otrzymany 16 lipca 1946 roku,
  • Złoty Krzyż Zasługi, nadany 12 lipca 1954 roku,
  • Krzyż Walecznych, przyznany za rok 1939,
  • Medal 10-lecia Polski Ludowej, nadany 19 stycznia 1955 roku.

Przypisy

  1. a b Wyszukiwarka cmentarna --- Warszawskie cmentarze [online], www.cmentarzekomunalne.com.pl [dostęp 01.03.2024 r.]
  2. a b Elżbieta Borysowicz (oprac.): Wykaz zmarłych Profesorów Politechniki Warszawskiej pochowanych na Powązkach w Warszawie. Warszawa: Politechnika Warszawska, 2015, s. 127. ISBN 978-83-7814-461-8. [dostęp 01.03.2024 r.]
  3. M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 - Uchwała Rady Państwa z dnia 19.01.1955 r. nr 0/201 - na wniosek Ministra Szkolnictwa Wyższego.
  4. M.P. z 1954 r. nr 100, poz. 1257 „W 10 rocznicę Polski Ludowej za zasługi w pracy społecznej”.
  5. M.P. z 1947 r. nr 8, poz. 15 „za wybitne zasługi położone przy odbudowie przemysłu polskiego”.
  6. Rybka i Stepan 2021 ↓, s. 176.

Oceń: Tadeusz Żarnecki

Średnia ocena:4.66 Liczba ocen:12