Andrzej Romanowski (literaturoznawca)


Andrzej Romanowski, profesjonalista w dziedzinie literaturoznawstwa, to znana postać w polskim środowisku akademickim. Urodził się 20 sierpnia 1951 roku w Krakowie, gdzie spędził znaczną część swojego życia, kształtując swoje zainteresowania naukowe oraz pasje. Jako profesor nauk humanistycznych oraz profesor zwyczajny, Romanowski odgrywa kluczową rolę na Uniwersytecie Jagiellońskim, gdzie dzieli się swoją wiedzą z studentami.

Oprócz działalności dydaktycznej, pełni także funkcję redaktora naczelnego Polskiego Słownika Biograficznego od 2003 roku, co podkreśla jego znaczenie w pracy naukowej oraz literackiej w Polsce.

Życiorys

Andrzej Romanowski to wybitny literaturoznawca, który był aktywny w wielu obszarach literatury polskiej. W 1974 roku zakończył swoje studia na Uniwersytecie Jagiellońskim, a osiem lat później, w 1982 roku, obronił pracę doktorską pod tytułem Poezja polska 1908–1918 wobec problemów wojny i niepodległości. W latach osiemdziesiątych Romanowski współpracował z niezależną prasą, szczególnie z podziemnym pismem „Polityka Polska”, gdzie pisał pod pseudonimem „Jakub Czechryński”. W roku 1999 uzyskał stopień doktora habilitowanego w oparciu o rozprawę zatytułowaną Młoda Polska wileńska, a tytuł profesora otrzymał w 2004 roku.

W 1990 roku był stypendystą Instytutu Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie. Cała jego kariera zawodowa była związana z Uniwersytetem Jagiellońskim, gdzie osiągnął status profesora nadzwyczajnego, a następnie profesora zwyczajnego. Został również kierownikiem Katedry Kultury Literackiej Pogranicza na Wydziale Polonistyki tej uczelni.

W swojej pracy naukowej koncentrował się na literaturze polską z wschodniego pogranicza oraz na związkach literackich, które łączą Polskę z Ukrainą, Białorusią i Litwą. Interesował się także literackim odzwierciedleniem walki o niepodległość oraz istotnymi cytatami w polskiej literaturze. W 2003 roku objął funkcję redaktora naczelnego Polskiego Słownika Biograficznego, przejmując tę odpowiedzialność po Henryku Markiewiczu.

Rok 2003 przyniósł mu także zaszczyt bycia powołanym do Komitetu Nauk o Literaturze Polskiej Akademii Nauk. W latach 1976–2002 regularnie publikował w „Tygodniku Powszechnym”, gdzie na początku używał pseudonimu „Grzegorz Bytnar”, a w latach 1990–2002 pełnił także rolę redaktora tej gazety. Dodatkowo, Romanowski pracował w redakcjach „Świata” oraz „Myśli Demokratycznej”, gdzie w 1991 roku zasiadał jako redaktor naczelny. W 2020 roku zyskał status stałego felietonisty tygodnika „Przegląd”.

Romanowski był aktywnym członkiem władz regionalnych i krajowych Ruchu Obywatelskiego Akcji Demokratycznej, Unii Demokratycznej oraz Unii Wolności. W 2012 roku wszedł w skład rady politycznej Partii Demokratycznej – demokraci.pl. Dodatkowo, należy do Stowarzyszenia Pracowników, Współpracowników i Przyjaciół Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa Imienia Jana Nowaka-Jeziorańskiego w Warszawie.

Odznaczenia i wyróżnienia

W 2015 roku Andrzej Romanowski został uhonorowany Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Przez lata zdobył szereg innych odznaczeń, do których należy również Srebrny Krzyż Zasługi z 2003 roku oraz Medal Komisji Edukacji Narodowej.

Wyróżnienia przyznawane za jego literacką działalność zaczęły się już we wrześniu 2000 roku, kiedy to zyskał nagrodę za książkę Młoda Polska wileńska, tytułującą się nagrodą Krakowska Książka Miesiąca. To nie koniec jego osiągnięć, ponieważ w 2008 roku otrzymał medal „Zasłużony dla Tolerancji”, a także cenną nagrodę Kowadła, która jest przyznawana przez lewicowe krakowskie stowarzyszenie Kuźnica.

W 2023 roku Romanowski został wyróżniony tytułem honorowego obywatela gminy Kadzidło, co jest dowodem na jego wpływ i zasługi dla lokalnej społeczności.

Wybrane publikacje

Andrzej Romanowski, uznany literaturoznawca, ma na swoim koncie wiele znaczących publikacji, które przyczyniły się do rozwoju wiedzy o literaturze polskiej i jej kontekstach historycznych oraz kulturowych. Oto zestawienie jego wybranych dzieł:

  • Rozkwitały pąki białych róż (antologia poezji I wojny światowej, 1990),
  • Przed złotym czasem (szkice historycznoliterackich, 1991),
  • Pokój z Sowietami spiszem bagnetami. Antologia (współautor z Adamem Rolińskim, 1994),
  • Młoda Polska wileńska (2000),
  • Podróż na wschód (2001),
  • Ludzie tamtego czasu (2002),
  • Jak oszukać Rosję. Losy Polaków XVIII–XX wieku (2002),
  • Pozytywizm na Litwie (2003),
  • Skrzydlate słowa (współautor Henryk Markiewicz; słownik cytatów, seria I: 1990, seria II: 1998),
  • Prawdziwy koniec Rzeczy Pospolitej (2007),
  • Rozkosze lustracji (2007),
  • Polski Słownik Biograficzny. Przeszłość, teraźniejszość, perspektywy (2010),
  • Wielkość i upadek Tygodnika Powszechnego (2011),
  • Eugeniusz Kwiatkowski (2014),
  • Tak, jestem córką Jakuba Bermana (współautor Lucyna Tychowa, 2016),
  • Wschodnim pograniczem literatury polskiej. Od średniowiecza do Oświecenia (2018),
  • Antykomunizm, czyli upadek Polski. Publicystyka lat 1998–2019 (2019),
  • Pamięć gromadzi prochy. Szkice historyczne i osobiste (2021),
  • Odwieczny PiS czyli Historia Polski (2023),
  • Polska: kalejdoskop kultur (2024),
  • Życie pełne historii (wywiad rzeka przeprowadzony przez Pawła Dybicza, 2024).

Prace Romanowskiego są nie tylko wartościowym wkładem w literaturę, ale także stanowią cenne źródło wiedzy o polskiej historii i kulturze.

Przypisy

  1. Stowarzyszenie Pracowników, Współpracowników i Przyjaciół Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa Imienia Jana Nowaka-Jeziorańskiego – O Stowarzyszeniu. wolnaeuropa.pl. [dostęp 14.12.2023 r.]
  2. Piotr Szymon Łoś: Wesele Kurpiowskie w Kadzidle 18.06.2023 r. [dostęp 15.04.2024 r.]
  3. Andrzej Romanowski. tygodnikprzeglad.pl. [dostęp 31.08.2021 r.]
  4. Edward Chudziński, Stefan Ciepły, Filip Ratkowski: Autorytaryzm tak się wżarł w naszą świadomość, że bez nienawiści nie umiemy żyć. tygodnikprzeglad.pl, 25.01.2009 r. [dostęp 12.04.2023 r.]
  5. Prof. dr hab. Andrzej Romanowski. uj.edu.pl. [dostęp 28.06.2019 r.]
  6. Andrzej Romanowski, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 28.06.2019 r.]
  7. Kto był kim w drugim obiegu? Słownik pseudonimów pisarzy i dziennikarzy: 1976–1989. Dobrosława Świerczyńska (red.), Cecylia Gajkowska (oprac.). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1995.

Oceń: Andrzej Romanowski (literaturoznawca)

Średnia ocena:4.65 Liczba ocen:24