Ignacy Aleksander Król, urodzony 1 października 1874 roku w Krakowie, był wybitną postacią w polskiej historii związanej z turystyką górską. W swoim życiu łączył pasję do gór z edukacją i badaniami przyrodniczymi.
Jego przygoda z górami zaowocowała nie tylko jako taternika i narciarza, ale także jako pedagoga, co miało znaczący wpływ na rozwój turystyki w Polsce. Król zmarł 20 listopada 1951 roku w Żbiku koło Krzeszowic, pozostawiając po sobie trwały ślad w polskim krajobrazie górskim.
Życiorys
Ignacy Król, urodzony jako syn Żegoty (Ignacego) Króla, miał wujka w osobie Bronisława Gustawicza. W jego życiu znaczącą rolę odegrała także żona Zofia.
Studia Ignacego Króla odbyły się na Uniwersytecie Jagiellońskim, gdzie najpierw kształcił się w zakresie prawa w latach 1893–1895, a następnie przekwalifikował się na przyrodoznawstwo, kończąc naukę w 1898 roku. Po uzyskaniu wykształcenia, Król poświęcił się pracy nauczycielskiej, ucząc przedmiotów ścisłych oraz przyrodniczych w różnych placówkach. Uczestniczył w nauczaniu w gimnazjum św. Anny w Krakowie od 1897 do 1902 roku, a następnie uczył w Nowym Sączu (1903–1907), w gimnazjum im. Jana III Sobieskiego w Krakowie (1907–1939) oraz w Krzeszowicach (1946–1949). W latach 1924–1926 był także wykładowcą dydaktyki botanicznej na Uniwersytecie Jagiellońskim.
Przed wybuchem I wojny światowej, Ignacy Król odnosił sukcesy jako taternik. Miał zaszczyt wspinać się w towarzystwie wielu znakomitości, takich jak Janusz Chmielowski, Mariusz Zaruski, Gyula Komarnicki oraz Roman Kordys, by wymienić tylko niektóre z nich. Był aktywnym członkiem grupy taternickiej „Bacówka”, a od 1908 roku pełnił funkcję działacza Sekcji Turystycznej Towarzystwa Tatrzańskiego. Jego wkład w rozwój turystyki w Tatrach jest nieoceniony – organizował wycieczki górskie dla uczniów oraz grup swoich przyjaciół.
W 1906 roku, podczas pobytu w Nowym Sączu, Król uczestniczył w zakładaniu Towarzystwa Turystycznego „Beskid” oraz, współpracując z Romanem Gdeszem, ustanowił pierwsze polskie stowarzyszenie narciarskie – Oddział Narciarski owego towarzystwa, w którym zajął stanowisko przewodniczącego. Niebawem towarzystwo „Beskid” stało się częścią Towarzystwa Tatrzańskiego.
W Krakowie Ignacy Król aktywnie promował narciarstwo i turystykę wśród młodzieży, organizując dla uczniów wycieczki narciarskie, takie jak ta na Pilsko, oraz wędrówki po Tatrach. Od 1910 roku był opiekunem Kółka Turystycznego w gimnazjum Sobieskiego. W 1912 roku dzięki jego staraniom zorganizowano kurs wspinaczkowy na skałach Mnikowa. W latach 1909–1921 Król zasiadał w zarządzie Towarzystwa Tatrzańskiego oraz pełnił rolę bibliotekarza w krakowskiej Bibliotece TT.
Król był także pasjonatem zbierania obiektów przyrodniczych. Jego znaczne zbiory chrząszczy i muchówek trafiły do muzeum w Chrzanowie. Kolekcje te miały istotne znaczenie dla prac badawczych naukowców, w tym znanego przyrodnika Władysława Kulczyńskiego seniora, a także Romana Gutwińskiego, Fryderyka Schille i Karola Starmacha. Dokumentowano liczne okazy tatrzańskich roślin, lecz kartoteki te zaginęły po jego śmierci. Warto zaznaczyć, iż jego zielnik jest przechowywany w Instytucie Botaniki PAN w Krakowie, z którego część badań została zrealizowana przez Karola Starmacha (sinice) i Jana Zabłockiego (fiołki).
W dorobku literackim Ignacego Króla znajduje się zaledwie kilka publikacji. Opublikował on jedynie jedną pracę botaniczną, pt. „Zapiski florystyczne” (1904), będącą sprawozdaniem z działalności gimnazjum w Nowym Sączu. Król stworzył także wspomnienia o Mieczysławie Karłowiczu, z którym się przyjaźnił, które można znaleźć w „Pamiętniku Towarzystwa Tatrzańskiego” (30/1909) oraz o Władysławie Kulczyńskim sen. (’Pamiętnik TT’, 1920 i „Sprawozdanie Komisji Fizjograficznej”, 1920). Publikując w latach 1909–1913 w „Pamiętniku TT”, relacjonował działalność Sekcji Turystycznej i Biblioteki TT oraz ilustrował wycieczki w Tatry. W „Taterniku” zamieścił z kolei relację z pierwszego wejścia urwiskami Galerii Gankowej (nr 4/1911).
Ignacy Król zmarł i został pochowany na cmentarzu w Krzeszowicach.
Osiągnięcia taternickie
Ignacy Król to postać, która na stałe wpisała się w historię taternictwa. Jego osiągnięcia są nie tylko imponujące, ale także świadczą o niezwykłej determinacji i umiejętnościach wspinaczkowych. Do najbardziej znaczących z nich zaliczają się:
- pierwsze przejście granią z Lodowego Szczytu na Lodową Kopę w 1903 roku, które miał zaszczyt zrealizować z żoną Zofią oraz Franciszkiem Szczucińskim,
- pierwsze wejście przez Mały Ogród na Hruby Wierch bez przewodnika w 1904 roku, w towarzystwie Józefa Bajera, J. Brzeskiego oraz Ludwika Pręgowskiego,
- pierwsze wejście na Mięguszowiecką Przełęcz Wyżnią od Wielkiego Stawu Hińczowego w tym samym roku, z Pręgowskim u boku,
- pierwsze wejście na Zamarłą Turnię również w 1904 roku, wspólnie z Bajerem i Pręgowskim,
- liczne nowe wejścia w grani Hrubego, które miały miejsce w latach 1906–1909, z różnymi towarzyszami,
- przejście drogą Häberleina południową ścianą Żabiego Konia w 1907 roku, w towarzystwie Stanisława Konarskiego oraz Kazimierza Firganka,
- pierwsze wejście północno-zachodnią ścianą Galerii Gankowej w 1911 roku, z Władysławem Kulczyńskim juniorem oraz Józefem Lesieckim,
- drugie wejście południową ścianą Zamarłej Turni w 1911 roku razem z Kulczyńskim,
- pierwsze wejście zachodnią ścianą Małej Kończystej w 1911 roku, w składzie z Marianem Smoluchowskim, Januszem Chmielowskim, Józefem Łukaszewiczem oraz Wacławem Zakrzewskim,
- czwarte wejście zimowe na Świnicę w 1913 roku.
Wszystkie te osiągnięcia dowodzą niezłomnego ducha taternickiego Ignacego Króla oraz jego cennej roli w polskim wspinaczkarstwie górskim.
Przypisy
- a b c d e f g h i j Zofia Radwańska-Paryska, Witold Henryk Paryski: Wielka encyklopedia tatrzańska. Poronin: Wydawnictwo Górskie, 2004, s. 600–601. ISBN 83-7104-009-1.
- a b c d Bolesław Chwaściński: Z dziejów taternictwa. O górach i ludziach. Warszawa: Sport i Turystyka, 1988, s. 94, 100, 111, 119, 121, 141. ISBN 83-217-2463-9.
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Andrzej Świątoniowski | Aleksandra Kasznik-Christian | Magdalena Fikus | Adam Podgórecki | Jerzy Fusiecki | Zygmunt Klemensiewicz (fizyk) | Andrzej Białas | Witold Kosiński | Kazimierz Godłowski | Rudolf Fryderyk Friedlein | Leon Cyfrowicz | Jan Adamus | Walerian Krywult | Krzysztof Wach (ekonomista) | Antoni Leon Dawidowicz | Andrzej Romanowski (literaturoznawca) | Tadeusz Żarnecki | Joanna Zalewska-Gałosz | Jacek Targosz | Piotr FlinOceń: Ignacy Król