Walerian Krywult

Nauka i edukacja

Walerian Krywult, urodzony 21 listopada 1861 roku w Krakowie, był postacią znaczącą w polskim środowisku edukacyjnym. Jego życie, które zakończyło się 1 stycznia 1939 roku w tym samym mieście, związane było z pasją do nauczania i wszechstronnej edukacji.

Krywult, jako nauczyciel, miał wpływ na wielu uczniów, a jego wkład w rozwój oświaty w Polsce zasługuje na szczególne uznanie. Działalność zawodowa i duchowa, którą prowadził przez całe życie, pozostawiła trwały ślad w pamięci tych, którzy mieli przyjemność go znać.

Życiorys

Walerian Krywult przyszedł na świat 21 listopada 1861 roku w Krakowie, gdzie dorastał jako katolik. Swoją edukację rozpoczął w C. K. Gimnazjum św. Anny w Krakowie, które ukończył w 1880 roku. W latach 1880-1883 kontynuował naukę na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego, gdzie w ramach swoich studiów skupił się na historii oraz geografii, pod okiem wybitnych profesorów, takich jak Stanisław Smolka i Wincenty Zakrzewski.

W listopadzie 1882 roku został wybrany do wydziałowego Towarzystwa Wzajemnej Pomocy uczniów UJ na rok akademicki 1882/1883. Po zakończeniu studiów podstawowych, w latach 1883-1884 kontynuował edukację na Uniwersytecie w Halle w Niemczech.

Na podstawie reskryptu C. K. Rady Szkolnej Krajowej z 17 października 1886 roku, jako kandydat na nauczyciela, Krywult objął stanowisko zastępcy nauczyciela w C. K. Gimnazjum w Przemyślu. 26 października 1886 roku rozpoczął tam pracę dydaktyczną, ucząc języka niemieckiego, geografii i historii. 18 maja 1887 roku złożył egzamin zawodowy w zakresie geografii i historii, co otworzyło mu drogę do dalszej kariery. W roku szkolnym 1888/1889 został przeniesiony do C. K. II Gimnazjum we Lwowie, gdzie następnie w 1889 roku został delegowany do C. K. IV Gimnazjum we Lwowie.

W ciągu swoich nauczycielskich lat w Lwowie, uczył wielu przedmiotów, w tym języka polskiego, geografii, historii i języka niemieckiego. Na mocy dekretu C. K. Rady Szkolnej Krajowej z 27 sierpnia 1891 roku, został przeniesiony do C. K. Gimnazjum w Sanoku, gdzie kontynuował nauczanie na różnych poziomach. W kolejnych latach, jego praca została doceniona poprzez mianowanie go nauczycielem rzeczywistym z dniem 1 września 1892 roku oraz nadanie tytułu c. k. profesora około 1895 roku.

W wyniku przeprowadzonej lustracji w 1904 roku, zyskał uznanie za znakomite umiejętności nauczania, które wyróżniały się dostosowaniem treści dydaktycznej do współczesnych realiów. We wrześniu 1907 roku, po wyborze dyrektora zakładu na mandatu deputowanego, powierzono mu obowiązki kierownictwa. Jednakże, 6 sierpnia 1908 roku został zwolniony z kierownictwa, a 30 listopada tego samego roku, cesarz Franciszek Józef nadał mu tytuł c. k. radcy szkolnego.

W dalszym ciągu swojej edukacyjnej kariery, Krywult pozostał profesorem C. K. Wyższej Szkoły Realnej w Krakowie, nawet w czasie I wojny światowej. W roku szkolnym 1917/1918 korzystał z urlopu. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1918 roku, stał się profesorem w odnowionym zakładzie, który zmienił nazwę na Państwowa Pierwsza Szkoła Realna w Krakowie, a później na VIII Państwowe Gimnazjum Matematyczno-Przyrodnicze im. Augusta Witkowskiego w Krakowie.

Po 30 latach pracy w krakowskiej szkole, 13 lipca 1924 roku przeszedł w stan spoczynku, a jego uroczystość pożegnalna miała miejsce 2 listopada 1924 roku. W swoim zawodowym życiu, Krywult był członkiem Towarzystwa Nauczycieli Szkół Wyższych i przystąpił do Towarzystwa Historycznego we Lwowie, będąc zwolennikiem wykorzystywania źródeł historycznych w nauczaniu.

Wykazał się również znaczącą działalnością wydawniczą, będąc autorem podręcznika, którego część nakładu przekazał ubogim uczniom. Znalazł się także w posiadaniu setek dzieł, które trafiły do biblioteki nauczycielskiej w VIII Gimnazjum. Niestety, 1 stycznia 1939 roku opuścił ten świat. Po jego śmierci, 5 stycznia 1939 roku został pochowany w grobowcu rodziny Krywultów, Knowiakowskich i Labercheków na cmentarzu Rakowickim w Krakowie, gdzie spoczywał również Stanisław Krywult, radca Wyższego Sądu Krajowego.

Publikacje

Walerian Krywult, znany ze swojej twórczości literackiej oraz badań historycznych, ma na koncie wiele znaczących publikacji. Oto niektóre z nich:

  • wspomnienie o życiu i pismach Hugona Zathey’a (1897),
  • rys dziejów politycznych ostatnich lat trzydziestu 1871-1904 (1904),
  • klucz do kombinowania zagadnień historycznych według podręcznika dla abituryentów (1906),
  • przygotowanie do egzaminu dojrzałości z historii. Podręcznik dla abituryentów szkół średnich (wyd. 1 – 1905, wyd. 2 – 1906),
  • historia powszechna i Polski (wyd. 3 – 1924).

Odznaczenia

Walerian Krywult był osobą, która odegrała istotną rolę w historii i zasłużyła na liczne odznaczenia.

Oto lista jego wyróżnień:

  • medal jubileuszowy pamiątkowy dla cywilnych funkcjonariuszów państwowych (przed 1918),
  • krzyż jubileuszowy dla cywilnych funkcjonariuszów państwowych (przed 1918).

Przypisy

  1. Zgon prof. Waleriana Krywulta. „Nowy Dziennik”. Nr 4, s. 11, 04.01.1939 r.
  2. Kronika. „Wiadomości Historyczno-Dydaktyczne”. Z. 1, s. 80, 1939 r.
  3. Sprawozdanie Dyrekcji Państwowej Pierwszej Szkoły Realnej w Krakowie za rok szkolny 1920/21. Kraków: 1921, s. 1, 3.
  4. Zygmunt Zagórowski: Spis nauczycieli szkół wyższych, średnich, zawodowych, seminarjów nauczycielskich oraz wykaz zakładów naukowych i władz szkolnych. Lwów/Warszawa: Książnica Polska, 1924, s. 291.
  5. Sprawozdanie Dyrekcji VIII. Państwow. Gimnazjum Matematyczno-Przyrodniczego im. Augusta Witkowskiego w Krakowie za rok szkolny 1924/25. Kraków: 1925, s. 3.
  6. Sprawozdanie Dyrekcji VIII. Państwow. Gimnazjum Matematyczno-Przyrodniczego im. Augusta Witkowskiego w Krakowie za rok szkolny 1924/25. Kraków: 1925, s. 21.
  7. Hof- und Staatshandbuch der Österreichisch-Ungarischen Monarchie für das Jahr 1918. Wiedeń: 1918, s. 1023.
  8. Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. I. Wyższej Szkoły Realnej w Krakowie za rok szkolny 1917/18. Kraków: 1918, s. 3.
  9. Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. I. Wyższej Szkoły Realnej w Krakowie za rok szkolny 1916/17. Kraków: 1917, s. 5.
  10. Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. I. Wyższej Szkoły Realnej w Krakowie za rok szkolny 1915/16. Kraków: 1916, s. 24.
  11. Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. I. Wyższej Szkoły Realnej w Krakowie za rok szkolny 1914/15. Kraków: 1915, s. 15.
  12. Kronika. Pobicie. „Nowa Reforma”. Nr 463, s. 2, 11.10.1910 r.
  13. Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. I. Wyższej Szkoły Realnej w Krakowie za rok szkolny 1909. Kraków: 1909, s. 39.
  14. Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. I. Wyższej Szkoły Realnej w Krakowie za rok szkolny 1909. Kraków: 1909, s. 38.
  15. Ze świata. „Nowa Reforma”. Nr 238, s. 2, 18.10.1905 r.
  16. Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. I. Wyższej Szkoły Realnej w Krakowie za rok szkolny 1908. Kraków: 1908, s. 25.
  17. Sprawozdanie Dyrektora C. K. I. Wyższej Szkoły Realnej w Krakowie za rok szkolny 1905. Kraków: 1905, s. 64.
  18. W 1906 zaliczona jako środek pomocniczy przy nauce historii w szkołach średnich. Książki szkolne i naukowe. „Dziennik Urzędowy c. k. Rady szkolnej krajowej w Galicyi”. Nr 24, s. 475, 16.11.1906 r.
  19. Rys dziejów politycznych ostatnich lat trzydziestu 1871-1904. bs.sejm.gov.pl. [dostęp 2020-04-13].
  20. Wspomnienie o zyciu i pismach Hugona Zathey'a. worldcat.org. [dostęp 2020-04-13].
  21. Lista osób zasłużonych pochowanych na Cmentarzu Rakowickim (1803–1939). W: Karolina Grodziska–Ożóg: Cmentarz Rakowicki w Krakowie. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1987, s. 120.
  22. Zarząd Cmentarzy Komunalnych w Krakowie. Internetowy lokalizator grobów. Walerian Krywult. rakowice.eu. [dostęp 2020-04-13].

Oceń: Walerian Krywult

★★★★★
Średnia ocena:4.66 Liczba ocen:20