Wiktor Stanisław Brummer, urodzony 1 marca 1894 roku w Krakowie, to postać, która zasługuje na szczególne miejsce w historii naszego kraju. Był on nie tylko kapitanem administracji Wojska Polskiego, ale także aktywnym działaczem na rzecz niepodległości.
Jego życie, niestety zakończone 21 listopada 1941 roku w Perth, pełne było zaangażowania w sprawy narodowe oraz działalności literackiej. Wiktor Brummer wyróżniał się również jako żydowski literat oraz teatrolog, co pokazuje jego wszechstronne talenty i zainteresowania. Jego dorobek pozostaje inspiracją dla kolejnych pokoleń.
Życiorys
Wiktor Brummer przyszedł na świat 1 marca 1894 roku w Krakowie, w rodzinie Jakuba, który prowadził zakład krawiecki, oraz Bronisławy. W latach 1913–1914 oraz 1917–1918 studiował historię sztuki i literaturę na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. Jego wojskowa droga rozpoczęła się 31 sierpnia 1914, kiedy to dołączył do Legionów Polskich, gdzie został przydzielony do oddziału pionierów I Brygady. W wyniku ran odniesionych podczas służby, rehabilitował się najpierw w Szpitalu Rezerwowym w Theresienstadt, a następnie w Szpitalu Rezerwowym nr 2 w Wiedniu. Po raz drugi ranny był 3 sierpnia 1916 roku pod Sitowiczami, będąc żołnierzem I batalionu 2 Pułku Piechoty.
W 1917 roku figurował jako starszy szeregowiec w spisie oficerów, podoficerów oraz żołnierzy kierowanych na 2. Kurs Wyszkolenia. Po kryzysie przysięgowym postanowił wstąpić do Polskiego Korpusu Posiłkowego. W trakcie bitwy pod Rarańczą, która miała miejsce w nocy 15/16 lutego 1918 roku, odpowiedzialny był za przewiezienie archiwum 2 pułku piechoty do Krakowa. Od lutego 1918 roku służył w Polskiej Sile Zbrojnej, osiągając stopień sierżanta.
W dniu 18 marca 1919 roku, na mocy decyzji, został mianowany podporucznikiem piechoty, co miało miejsce z dniem 1 marca tegoż roku. Wówczas pełnił służbę w 4 Pułku Piechoty Legionów. 21 sierpnia 1919 roku został przeniesiony z Baonu Zapasowego 4 pp Leg. do Departamentu Szkolnictwa Wojskowego Ministerstwa Spraw Wojskowych. W dniu 1 czerwca 1921 roku związany był z Oddziałem III Ministerstwa Spraw Wojskowych, a jego macierzystym oddziałem pozostał 4 pp Leg. W dniu 3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu kapitana, uzyskując starszeństwo z 1 czerwca 1919 roku oraz 1502. lokatę w korpusie oficerów piechoty.
Później Brummer został przeniesiony do korpusu oficerów administracyjnych, w sekcji naukowo-oświatowej. Od 1 września 1922 roku objął stanowisko szefa Wydziału Wydawniczego w Wojskowym Instytucie Naukowo–Wydawniczym w Warszawie. Z dniem 31 maja 1926 roku został przeniesiony w stan nieczynny na rok, a jego urlop przedłużono w następnych latach o kolejne 12 miesięcy. Z dniem 1 marca 1928 roku został powołany, z równoczesnym przydziałem do Archiwum Wojskowego na stanowisko kierownika referatu.
W marcu 1934 roku Brummer przeszedł do korpusu oficerów piechoty, zachowując jednocześnie zajmowane dotychczas stanowisko w Archiwum Wojskowym. W 1935 roku powierzono mu obowiązki kierownika działu archiwum, a 31 lipca 1937 roku został przeniesiony do korpusu oficerów administracyjnych, do grupy administracyjnej. W 1939 roku pełnił funkcję kierownika działu oraz zastępcy majora Bolesława Waligóry, odpowiedzialnego za Archiwum Wojskowe, jednocześnie angażując się w działalność dydaktyczną jako profesor w Wyższej Szkole Dziennikarskiej oraz w Państwowym Instytucie Sztuki Teatralnej w Warszawie. Był współzałożycielem i dyrektorem Teatru Praskiego w latach 1927–1928.
W okresie służby w Szkocji znalazł się w I Korpusie Polskim, sprawując funkcję zastępcy kierownika referatu propagandy i oświaty. Współczesne losy Wiktora Brummera dobiegły końca 21 listopada 1941 roku w Perth, gdzie został pochowany na cmentarzu Wellshill. Po jego śmierci, pośmiertnie określono go majorem w korpusie oficerów administracji.
Ordery i odznaczenia
W uznaniu za swoje znaczące osiągnięcia oraz wkład w działalność na rzecz Ojczyzny, Wiktor Brummer został odznaczony wieloma prestiżowymi nagrodami. Oto lista jego odznaczeń:
- Krzyż Niepodległości – 6 czerwca 1931 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”,
- Krzyż Walecznych,
- Srebrny Krzyż Zasługi po raz drugi – 10 lutego 1939 „za zasługi na polu pracy społecznej”,
- Srebrny Krzyż Zasługi po raz pierwszy – 10 listopada 1925 „za zasługi, położone na polu rozwoju piśmiennictwa wojskowego”,
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918-1921,
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości,
- Order Palm Akademickich.
Przypisy
- a b Tuliński 2019 ↓, s. 184.
- a b c d e Tuliński 2019 ↓, s. 183.
- Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 290.
- Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 834.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 7 z 12.03.1934 r., s. 85.
- Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 822.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 21.03.1928 r., s. 97.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 15 z 23.05.1927 r., s. 156.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 20 z 08.05.1926 r., s. 155.
- Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1401.
- Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1540.
- M.P. z 1931 r. nr 132, poz. 199.
- M.P. z 1939 r. nr 37, poz. 61.
- M.P. z 1925 r. nr 262, poz. 1085.
- Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 63.
- Spis oficerów 1921 ↓, s. 31.
- Dz. Rozk. Wojsk. Nr 89 z 20.09.1919 r., poz. 3244.
- Dz. Rozk. Wojsk. Nr 36 z 01.04.1919 r., poz. 1149.
- VII Lista strat 1916 ↓, s. 25.
- a b c d Łoza 1938 ↓, s. 76.
- a b c Łoza 1938 ↓, s. 77.
- Żołnierze Niepodległości ↓, tu podano, że w tym czasie służył w I batalionie 5 Pułku Piechoty.
Pozostali ludzie w kategorii "Polityka i administracja":
Ziemowit Pochitonow | Pinchas Scheinman | Maciej Krzanowski | Józef Kruk (działacz społeczny) | Henryk Gałecki | Wojciech Bosak | Fajwel Stempel | Aleksander Linowski | Elżbieta Michalak | Marek Łuszczkiewicz | Jerzy Kieszkowski | Tadeusz Seib | Jakub Karyś | Janusz Szwedo | Krzysztof Heller | Andrzej Biera | Marek Paszucha | Tadeusz Chmielarski | Naftali Lau-Lawi | Leszek Zieliński (ur. 1956)Oceń: Wiktor Brummer