Władysław Długosz

---

Dzieciństwo i młodość

Władysław Długosz przyszedł na świat w 1864 roku w Krakowie. Po zakończeniu nauki w 6 klasach Szkoły Realnej, podjął studia techniczne w Pradze. W 1887 roku zadecydował o przeprowadzce do Siar, niewielkiej miejscowości usytuowanej pod Gorlicami. Decyzję tę podyktowały wieści o dynamicznie rozwijającym się przemyśle naftowym, który przynosił znaczne zyski.

W nowym miejscu pracy, Długosz był zaangażowany w wydobycie ropy naftowej, podejmując zatrudnienie w kopalniach zlokalizowanych w Siarach, Sękowej oraz Ropicy Górnej. W Krygu natomiast rozwijał swoją karierę, zdobywając doświadczenie na różnych stanowiskach, zaczynając jako pomocnik kowala, a kończąc jako kierownik kopalni. W trakcie tego okresu miał również okazję współpracować z Williamem Henrym McGarveyem, pionierem wierceń metodą kanadyjską, który prowadził jedne z pierwszych prób tego typu na polskich ziemiach w Krygu, w pobliżu Gorlic.

Kariera w przemyśle naftowym

W 1890 roku, Władysław Długosz, zainwestował wszystkie swoje oszczędności w własną kopalnię, jednak jego próba zakończyła się bankructwem. Pomimo utraty całego majątku, zdobył cenne doświadczenie, które pozwoliło mu podjąć pracę w firmie Mac Garveya. Współpraca ta miała miejsce z austriackim finansistą Johanem Simenonem Bergheimem.

Długosz rozpoczął poszukiwania ropy w okolicach Borysławia, jednak nie odniósł początkowo sukcesów. W wyniku niepowodzeń, Mac Garvey zdecydował się na zamknięcie kopalni i jej przeniesienie w inne miejsce. **Jednak wbrew jego decyzjom**, Długosz, współpracując z Janem Rączkowskim, kontynuował wiercenia, wprowadzając innowacyjne metody, które okazały się przełomowe dla rozwoju przemysłu naftowego.

W 1896 roku, na głębokości 900 metrów, odkrył ogromne pokłady ropy, co doprowadziło do uzyskania wydobycia na poziomie 40 ton ropy dziennie. Dzięki temu stał się odkrywcą Zagłębia Borysławskiego, co miało znaczący wpływ na rozwój polskiego przemysłu naftowego.

Po tym znaczącym osiągnięciu, Długosz objął stanowisko dyrektora w kilku kopalniach MacGarveya. Wrócił do Siar, gdzie poślubił Kamilę Dembowską, córkę właściciela wsi, Władysława Dembowskiego. Na ceremonii ślubnej obecni byli znani świadkowie, w tym William Henry Mac Garvey oraz Wojciech Biechoński, burmistrz Gorlic.

Na początku XX wieku Długosz stał się samodzielnym przedsiębiorcą, osiągając wyjątkowy status finansowy. Zakupił Siary od teścia, a następnie zbudował tam imponujący pałac w stylu secesyjnym, otoczony rozległym parkiem z oranżerią oraz kordegardą. Jego osiągnięcia i status społeczny zostały docenione przez władze, co zaowocowało przyznaniem mu przez cesarza austriackiego Wielkiej Wstęgi Orderu Korony Żelaznej oraz tytułu tajnego radcy dworu.

Polityka

Władysław Długosz, dzięki swojemu znacznemu zapleczu materialnemu, nawiązał współpracę z ruchem ludowym i rozpoczął dynamiczną karierę w polityce. W 1908 roku zasiadł w Sejmie Krajowym, a trzy lata później został posłem do Rady Państwa w Wiedniu, co przyniosło mu szerokie możliwości wpływania na sytuację polityczną. Już w 1911 roku objął stanowisko ministra ds. Galicji. W grudniu 1913 roku miał miejsce ważny zjazd Polskiego Stronnictwa Ludowego, w trakcie którego nastąpił otwarty konflikt między zwolennikami Wincentego Witosa oraz lewicowym Jana Stapińskiego. Długosz był wyraźnym zwolennikiem Witosa, co stało się przyczyną napięć pomiędzy obiema frakcjami. Ostatecznie doszło do rozłamu, a ugrupowanie Długosza i Witosa przyjęło nazwę Polskie Stronnictwo Ludowe „Piast”, nawiązując do swojego organu prasowego.

PSL „Piast”

W wyniku rozłamu politycznego, Długosz w 1914 roku złożył dymisję ze stanowiska ministra ds. Galicji, jednakże sytuacja ta miała ograniczone znaczenie w obliczu wybuchu I wojny światowej. Wkrótce stał się kluczowym liderem Piasta, przyczyniając się do stabilizacji materialnej i organizacyjnej partii. W jego gestii znalazło się także sprawne prowadzenie gazety partyjnej, do której finansowania się przyczynił. Dzięki staraniom zarządu oraz redaktora naczelnego, Józefa Rączkowskiego, gazeta zyskała popularność i w czasie wojny stała się jednym z najpoczytniejszych tytułów w Cesarstwie Austriackim.

I wojna światowa

W 1914 roku, jako przedstawiciel ludowców, został członkiem sekcji zachodniej Naczelnego Komitetu Narodowego. Długosz zyskał uznanie w czasie wojny, przede wszystkim dzięki dwóm istotnym akcjom politycznym. Wraz z Włodzimierzem Tetmajerem, w swoim wiedeńskim domu, 28 maja 1917 roku opracowali kluczową rezolucję o wolnej, niepodległej i zjednoczonej Polsce z dostępem do morza. W grudniu tego samego roku, Długosz wygłosił poruszającą mowę w austriackiej Komisji Wojskowej, w której oskarżył armię austriacką i niemiecką o brutalności wobec ludności Galicji. Po tej wypowiedzi stał się obiektem zainteresowania austriackiego wywiadu, który potajemnie go monitorował.

W 1918 roku pełnił rolę zastępcy naczelnika wydziału rolnictwa w Polskiej Komisji Likwidacyjnej.

II Rzeczpospolita

W czasach niepodległej Polski, Długosz kontynuował działalność jako przemysłowiec, polityk oraz działacz społeczny. Już w 1917 roku objął prezesurę Krajowego Towarzystwa Naftowego, a cztery lata później został przewodniczącym Państwowej Rady Naftowej. W 1922 roku, z ramienia PSL „Piast”, zdobył mandat senatorski w Rzeczypospolitej Polskiej. Jego kariera polityczna zakończyła się po zamachu stanu zorganizowanym przez Józefa Piłsudskiego w 1926 roku. 9 listopada 1931 roku został odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski. Długosz nieustannie inwestował w rozwój przemysłu naftowego na Ziemi Gorlickiej, przyczyniając się w ten sposób do lokalnego rozwoju gospodarczego.

Działalność społeczna

Władysław Długosz to postać, która pozostawiła znaczący ślad na Ziemi Gorlickiej, będąc aktywnym działaczem społecznym. Jego działalność rozciągała się na wiele lat – od 1909 do 1923 roku pełnił on funkcję marszałka Rady Powiatowej w Gorlicach, co umożliwiło mu wpływanie na rozwój regionu.

Wśród licznych inicjatyw Długosza, wiele z nich powstało z jego własnej inicjatywy oraz finansowego wsparcia. To właśnie on przyczynił się do tworzenia związków mleczarskich, domów ludowych i szkół, które były kluczowe dla życia lokalnej społeczności. Jego zaangażowanie w edukację młodzieży wiejskiej przejawiało się w budowie dwóch internatów – polskiego i rusko-łemkowskiego, które miały na celu wsparcie uczniów uczących się w miastach.

Władysław Długosz był także głównym inicjatorem powstania Okręgowego Towarzystwa Rolniczego oraz Spółki Handlowej „Sierp”. Dzięki jego staraniom, zrealizowano wiele projektów, w tym budowę „Domu Sokoła”, który jako pierwsze kino w Gorlicach stał się ważnym ośrodkiem kulturalnym. Ponadto, Długosz odegrał kluczową rolę w odbudowie kościoła pw. Św. Filipa i Jakuba, który został całkowicie zniszczony przez Austriaków.

W 1910 roku objął stanowisko przewodniczącego rady nadzorczej ludowego Towarzystwa Wzajemnych Ubezpieczeń „Wisła”, co świadczy o jego zaangażowaniu w kwestie zabezpieczenia społecznego.

Długosz zmarł w 1937 roku w Krakowie, a jego ciała spoczęło w rodzinnym mauzoleum w Siarach, pozostawiając po sobie niezatarte ślady w lokalnej historii i społeczności.

Upamiętnienie

Władysław Długosz jest postacią, której pamięć została uhonorowana na różne sposoby. Szkoła Podstawowa w Siarach dumnie nosi jego imię, co świadczy o uznaniu jego dokonania w społeczności lokalnej.

W Sękowej wzniesiono pomnik, który upamiętnia jego życie i dokonania, stanowiąc ważny element historii regionu.

Dodatkowo, jego imieniem nazwano ulicę w Gorlicach, zlokalizowaną w dzielnicy Zawodzie, co potwierdza jego znaczenie dla lokalnej społeczności.

---

Oceń: Władysław Długosz

---