Tadeusz Ćwik

---

Życiorys

W życiorysie Tadeusza Ćwika widać wyraźne zaangażowanie w ruchy społeczne i polityczne, co ukształtowało jego młodzieńcze lata. Był synem Karola, który był członkiem PPSD oraz działaczem związku zawodowego kolejarzy.

W 1915 roku dołączył do Koła Młodzieży PPSD. Jego aktywność polityczna nabrała tempa, kiedy w 1917 roku wstąpił do Polskiego Korpusu Posiłkowego, brał udział w buncie Korpusu, który miał miejsce w nocy z 15 na 16 lutego 1918. Po zakończeniu tego okresu, wkrótce po wojnie, podjął decyzję o odejściu z PPSD, przyłączając się do KPRP/KPP. Ćwik zorganizował również skład literatury komunistycznej w hotelu „Monopol”, w którym pracował.

W 1920 roku został skierowany do wojska, gdzie jako członek nielegalnej Rady Żołnierskiej prowadził działalność propagandową przeciwko prowadzonej wojnie polsko-sowieckiej w Krakowie. Jego działania na rzecz ideologii komunistycznej często kończyły się aresztowaniami oraz więzieniem, w tym w Będzinie, Mysłowicach i Wronkach, gdzie był aktywnym członkiem zarządu komuny więźniów politycznych.

W latach 1925–1926 Tadeusz Ćwik pełnił funkcję wiceprzewodniczącego Podhalańskiej Rady Związków Zawodowych w Zakopanem. Ponadto działał w Towarzystwie Oświatowym im. Adama Mickiewicza, gdzie organizował kursy marksistowskie. W 1926 roku KPP skierowała go do pracy związkowej w Zagłębiu Dąbrowskim, gdzie objął stanowisko sekretarza oddziału Związku Zawodowego Robotników i Robotnic Przemysłu Włókienniczego w Polsce oraz Rady Związków Zawodowych w Zawierciu.

Latem 1926 roku Ćwik zorganizował kilka udanych strajków, w tym strajk włókniarzy. Po 1928 roku rozpoczął działalność w Związku Zawodowym Robotników Przemysłu Chemicznego i Pokrewnych w RP, w latach 1928–1930 będąc skarbnikiem Zarządu Głównego tego związku. W 1929 roku, na I Krajowym Zjeździe PPS-Lewicy, zyskał stanowisko sekretarza generalnego nowopowstałej partii.

W 1933 roku objął funkcję sekretarza Centralnego Wydziału Zawodowego KC KPP, a w końcu tego samego roku wyjechał do Moskwy, gdzie ukończył Międzynarodową Szkołę Leninowską. Jego aktywność na arenie międzynarodowej obejmowała uczestnictwo w VII Kongresie Kominternu w 1935 roku. Po zakończeniu działalności Centralnego Wydziału Zawodowego, pracował jako instruktor KC KPP do spraw ruchu zawodowego. W 1936 roku znalazł zatrudnienie jako robotnik budowlany.

W tym czasie współpracował z Centralnym Związkiem Zawodowym Robotników Przemysłu Budowlanego, Drzewnego, Ceramicznego i Pokrewnych Zawodów w Polsce. Na początku 1936 roku, na polecenie sekretariatu KC KPP, wyjechał do Hiszpanii jako komisarz ds. ochotników w bazie Brygad Międzynarodowych. Później pełnił rolę komisarza politycznego XIII Brygady im. Jarosława Dąbrowskiego, uczestnicząc w walkach m.in. pod Madrytem, Saragossą, Teruelem i Leridą, gdzie został ranny.

Po zakończeniu działania w Hiszpanii, w 1938 roku, Tadeusz Ćwik organizował pomoc dla Republiki Hiszpańskiej w Francji oraz angażował się w akcje wsparcia dla internowanych uczestników hiszpańskiej wojny. Utrzymywał również kontakty z grupą inicjatywną PPR w Paryżu. W 1940 roku zgłosił się do Armii Polskiej we Francji i przebywał w Wielkiej Brytanii, gdzie wstąpił do PPS.

Niestety, został aresztowany pod zarzutem propagandy przeciwko korpusowi oficerskiemu, jednak został uniewinniony. Po zwolnieniu z wojska objął funkcję kierownika Wydziału Opieki Nad Inwalidami, będąc zaangażowanym w pomoc byłym żołnierzom Brygad Międzynarodowych. W 1944 roku zorganizował Związek Kombatantów, który wspierał Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego oraz Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej.

W 1945 roku Tadeusz Ćwik powrócił do kraju, gdzie piastował stanowisko dyrektora Departamentu Ogólnego w Ministerstwie Pracy i Opieki Społecznej oraz prezesa Głównego Urzędu Inwalidzkiego. Wstąpił do nowo powstałej PPS, a od 1946 roku był członkiem Centralnego Komitetu Wykonawczego. Działalność polityczna i związkowa była kontynuowana w Polsce, pełnił funkcje w Prezydium ZG Związku Zawodowego Pracowników Państwowych, a także został sekretarzem generalnym KCZZ.

W 1947 roku wybrano go posłem na sejm z okręgu Pruszków, a jego zaangażowanie w politykę doprowadziło do tego, iż na Kongresie Zjednoczeniowym w grudniu 1948 roku zyskał miejsce w KC PZPR. Był również delegatem na Kongres Obrońców Pokoju w Paryżu oraz członkiem Światowej Federacji Związków Zawodowych. Po usunięciu go z PZPR w 1953 roku, na nowo przywrócono mu członkostwo w 1956 roku. W latach 1957–1961 pełnił funkcję redaktora naczelnego „Przeglądu Związkowego” oraz działacza w Centralnej Radzie Związków Zawodowych.

Na emeryturze Tadeusz Ćwik zaangażował się w działalność społeczną, między innymi jako zastępca sekretarza Rady Naczelnej ZBoWiD oraz prezes Rady Turystyki. Jego życie zakończyło się w uznaniu jego działań, a Tadeusz Ćwik znalazł spoczynek w Alei Zasłużonych na cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera A28-tuje-22).

Ordery i odznaczenia

W życie Tadeusza Ćwika wpisane były liczne wyróżnienia i odznaczenia przyznawane za jego zasługi. Wśród nich można wymienić:

• Order Sztandaru Pracy I klasy,
• Order Krzyża Grunwaldu III klasy (przyznany dwukrotnie: 4 czerwca 1946 oraz 16 lipca 1946),
• Złote Odznaczenie im. Janka Krasickiego, przyznane w 1966 roku,
• Brązowy Medal „Za zasługi dla obronności kraju”, zdobyty w 1967 roku,
• Złota odznaka honorowa „Za Zasługi dla Warszawy”, przyznana również w 1966 roku,
• Odznaka „Zasłużony Działacz Turystyki”, nadana w 1965 roku.

---

Oceń: Tadeusz Ćwik

---