Jochanan Bader

Polityka i administracja

Jochanan Bader, znany także jako Jan Bader, to postać, która znacząco wpłynęła na życie polityczne i prawne zarówno w Polsce, jak i w Izraelu. Urodził się 19 sierpnia 1901 roku w Krakowie, a swoje życie zakończył 16 czerwca 1994 roku w Ramat Ganie. Był nie tylko wybitnym prawnikiem, ale również dziennikarzem oraz politykiem, który przez wiele lat pełnił funkcję posła w Knesecie.

Od 1949 do 1977 roku reprezentował prawicowe ugrupowania polityczne, w tym Herut, Gahal oraz Likud. Jego wkład w izraelską scenę polityczną był niezaprzeczalny, a jego doświadczenie w prawie i polityce przyczyniło się do kształtowania nowoczesnej wersji Izraela.

Bader był doktorem nauk prawnych i współautorem innowacyjnej metody wyborczej, znanej jako metoda Badera-Ofera. Stosowana od 1973 roku, metoda ta jest kluczowa dla podziału mandatów pomiędzy partie, które przekroczyły próg wyborczy, co stanowi istotny element funkcjonowania izraelskiego systemu politycznego.

Życiorys

Jan Bader, znany później jako Jochanan Bader, przyszedł na świat 9 sierpnia 1901 roku w Krakowie, który wówczas był częścią Austro-Węgier. Jego życie od samego początku związane było z działalnością społeczną i polityczną.

W Polsce

W swoim rodzinnym mieście uczęszczał do państwowego gimnazjum, by następnie rozpocząć studia prawnicze na Uniwersytecie Jagiellońskim. Ukończenie tych studiów zaowocowało uzyskaniem doktoratu w dziedzinie prawa.

Już w młodości zaangażował się w organizacje syjonistyczne, w tym w młodzieżową organizację Ha-Szomer Ha-Cair oraz Powszechny Żydowski Związek Robotniczy (Bund), który działał na Litwie, w Polsce i Rosji. W 1925 roku przeszedł na stronę rewizjonistycznego syjonizmu, dołączając do Unii Syjonistów Rewizjonistów pod przewodnictwem Ze’ewa Żabotyńskiego. Jako prawnik, nie tylko prowadził praktykę, ale również działał jako autor, redaktor i przez pewien okres pełnił funkcję redaktora naczelnego tygodnika „Trybuna Narodowa”. Czasopismo to stanowiło organ rewizjonistycznego syjonizmu i było wydawane w Krakowie, Warszawie oraz Lwowie przez Unię Syjonistów Rewizjonistów Małopolski Zachodniej i Śląska (Brit ha-Cohar).

Po wyodrębnieniu się rewizjonistów od Organizacji Syjonistycznej i powstaniu Nowej Organizacji Syjonistycznej, Bader zajął pozycję jednego z liderów partii, obok Józefa Szofmana oraz Ja’akowa Kohena.

II wojna światowa

W momencie wybuchu II wojny światowej Bader uciekł na wschód Polski, gdzie trafił na tereny zajęte przez Związek Radziecki. Niestety, w 1940 roku został aresztowany, co zakończyło się skazaniem go na ciężką katorgę w łagrze w północnej części ZSRR.

Jednakże, wskutek realizacji układu Sikorski-Majski i ogłoszenia amnestii dla obywateli polskich, Jochanan Bader został zwolniony. W sierpniu 1942 roku wstąpił do Polskich Sił Zbrojnych w ZSRR pod dowództwem generała Władysława Andersa. Po opuszczeniu ZSRR rozpoczął długą drogę, która poprzez Iran i Irak, doprowadziła go w grudniu 1943 roku do Palestyny. Tam, jak wielu Żydów, postanowił opuścić polskie wojsko i dołączyć do organizacji paramilitarnej Irgun, powstałej z inspiracji Żabotyńskiego, której dowódcą był wtedy Ja’akow Meridor.

W 1945 roku został aresztowany przez władze brytyjskie i osadzony w obozie na wzgórzu Latrun, gdzie spędził czas do maja 1948 roku.

W Izraelu

Po odzyskaniu wolności, w już niepodległym Izraelu, Bader wraz z innymi członkami Irgunu oraz przedstawicielami rewizjonistycznych syjonistów założył ruch Herut (Wolność), na czele którego stanął Menachem Begin. Wkrótce potem zyskał tytuł redaktora naczelnego gazety „Cherut” oraz działał w innych czasopismach, takich jak „Hajom” (Dziś) czy „Ma’ariw”.

W pierwszych wyborach parlamentarnych w Izraelu, które miały miejsce w 1949 roku, z powodzeniem ubiegał się o mandat poselski z listy Herutu. W Knesecie, który właśnie zasiadał, aktywnie działał w komisjach – regulaminowej, konstytucyjnej oraz finansowej. W wyborach w 1951 roku ponownie zdobył mandat.

W Knesecie drugiej kadencji Bader był naprawdę doświadczonym politykiem, uczestnicząc w komisjach: konstytucyjnej, prawa i sprawiedliwości, spraw zagranicznych, obrony oraz finansów. Po raz trzeci z rzędu, w 1955 roku, uzyskał reelekcję. W trakcie trzeciej kadencji uczestniczył w pracach komisji: konstytucyjnej, prawa i sprawiedliwości, finansów oraz budownictwa.

W latach 1957-1977 Bader pełnił rolę rzecznika gospodarczego Herutu, a później Gahalu i Likudu. W wyborach w 1959, zdobył mandat po raz czwarty, zasiadając w Knesecie w komisjach finansów, budownictwa oraz spraw zagranicznych i obrony. W 1961 roku ponownie został wybrany.

W szóstym Knesecie Bader był aktywnym członkiem komisji finansów, a jego zaangażowanie w politykę zakończyły wybory w 1969 roku, gdzie również odniósł sukces, a w Knesecie siódmej kadencji zasiadał w komisjach spraw gospodarczych, finansów oraz interpelacji. Wspólnie z Awrahamem Oferem z Koalicji Pracy pracował nad metodą podziału mandatów pomiędzy izraelskimi partiami, która miała wejść w życie od wyborów w 1973 – metoda ta, znana jako metoda Badera-Ofera, była lokalną wariacją metody D’Hondta.

W wyniku połączenia Gahalu i La’am w 1973 roku, powstał Likud, a Jochanan Bader został po raz ósmy wybrany do Knesetu. Pełnił również funkcję rzecznika gospodarczego tego ruchu oraz kierował komisją kontroli państwowej w ósmym Knesecie. Po tym okresie zdecydował się na niekandyowanie w kolejnych wyborach, podczas których Likud zyskał po raz pierwszy władzę w Izraelu.

Przez całą swoją karierę polityczną, Bader był również członkiem rady doradczej Banku Izraela. W 1979 roku opublikował książkę w języku hebrajskim zatytułowaną „Kneset i ja”. Zmarł 16 czerwca 1994 roku w Ramat Ganie, pozostawiając po sobie trwały ślad w historii izraelskiej polityki.

Oceń: Jochanan Bader

★★★★★
Średnia ocena:4.74 Liczba ocen:24