Józef Anzelm Żuliński

Polityka i administracja

Józef Anzelm Żuliński to postać, której życie i działalność zasługują na szczegółowe omówienie. Urodził się w 1841 roku w Krakowie, a jego kariera społeczna oraz zaangażowanie w walki narodowe sprawiają, że jest on istotnym elementem polskiej historii.

Żuliński zmarł 6 stycznia 1908 roku we Lwowie, jednak to jego działania w czasie powstania styczniowego w 1863 roku pozostają na czołowej pozycji w jego biografii. Wzorem wielu innych bohaterskich postaci, również on oddał się walce o wolność, która stała się symbolem narodowego oporu. Jego życie było pełne poświęcenia i aktywizmu społecznego.

Życiorys

Józef Anzelm Żuliński przyszedł na świat w 1841 roku w Krakowie. Był bratem pięciu mężczyzn: Romana, Tadeusza, Kazimierza, Edwarda oraz Aleksandra. W Krakowie zakończył edukację na poziomie gimnazjalnym. Po zlikwidowaniu Rzeczypospolitej Krakowskiej jego rodzina zdecydowała się na przeprowadzkę do Warszawy. Tam rozpoczął swoją akademicką przygodę na Uniwersytecie Warszawskim.

Następnie, wspólnie z bratem Tadeuszem, przeniósł się do Kijowa, gdzie jego działania wśród polskich studentów doprowadziły do konfliktu z władzami. Uczył się również w czeskiej Pradze. Ostatecznie ukończył naukę na Uniwersytecie Jagiellońskim, uzyskując tytuł doktora filozofii. Podczas powstania styczniowego pełnił funkcję naczelnika Krakowa z ramienia Rządu Narodowego, w którego składzie znalazł się także jego brat Roman.

Wspólnie z bratem Tadeuszem, Józefem Szujskim oraz Janem Darosławem Amborskim, redagował konspiracyjne pismo „Wolność”. Został aresztowany dwukrotnie i internowany przez Austriaków, przebywając w więzieniach w Krakowie, Salzburgu, a także przez trzy lata w fortecy Kufstein. Udało mu się odzyskać wolność dzięki interwencji rektora Uniwersytetu Jagiellońskiego, Józefa Dietla.

Po upadku powstania, Żuliński udał się na emigrację do Paryża, gdzie razem z braćmi Tadeuszem i Kazimierzem aktywnie przyczynił się do powstania Towarzystwa Słowiańskiego, którego celem było wspieranie dążeń emancypacyjnych narodów słowiańskich. W momencie, gdy Galicja zyskała autonomię, wrócił do Lwowa w 1871 roku, aby tworzyć zrzeszenia robotników, włościan oraz rzemieślników w duchu korporacjonistycznego solidaryzmu. Prowadził działalność na rzecz organizacji niedzielnych szkół dla służących.

Jako profesor gimnazjalny oraz wykładowca nauk przyrodniczych w żeńskim gimnazjum, w 1873 roku założył szkołę dla sług przy szkole im. Staszica. Wprowadził także innowacje takie jak pierwsze lecznicze kolonie dla młodzieży w Rymanowie, znane jako „Kolonie wakacyjne w Rymanowie”, oraz różne inicjatywy, takie jak Towarzystwo Opieki nad Sługami i Bractwo NMP Królowej Polski. Angażował się w działalność w Macierzy Szkolnej dla Księstwa Cieszyńskiego, Polskim Towarzystwie Gimnastycznym „Sokół”, „Gwieździe”, Towarzystwie Pedagogicznym oraz Towarzystwie Szkoły Ludowej. Po zakończeniu swojego życia znalazł miejsce spoczynku na Cmentarzu Łyczakowskim.

Przypisy

  1. Stanisław Nicieja: Cmentarz Łyczakowski we Lwowie w latach 1786–1986. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1988 r., s. 320. ISBN 83-04-02817-4.
  2. Nieco szczegółów biograficznych dotyczących uczestników organizacyi i partyzantki r. 1863/64. W: Józef Białynia Chołodecki: Księga pamiątkowa opracowana staraniem Komitetu Obywatelskiego w czterdziestą rocznicę powstania r. 1863/1864. Lwów: 1904 r., s. 419.

Oceń: Józef Anzelm Żuliński

★★★★★
Średnia ocena:4.97 Liczba ocen:8