Władysław Wróblewski


Władysław Wróblewski, będący przedstawicielem polskiej elity prawnej, urodził się 21 marca 1875 roku w Krakowie. Zmarł 19 sierpnia 1951 roku w Łodzi, pozostawiając po sobie istotny wkład w historię polskiego prawa oraz administracji publicznej. W ciągu swojej kariery pełnił wiele znaczących funkcji, w tym stanowisko szefa Biura Prezydialnego Rady Ministrów, a także tymczasowego szefa rządu w 1918 roku.

Wróblewski był także prezesem Banku Polskiego, co podkreśla jego znaczenie w sferze finansowej i gospodarczej kraju. Dodatkowo, jako profesor Uniwersytetu Łódzkiego, przyczynił się do edukacji kolejnych pokoleń prawników i ekonomistów, łącząc teorię z praktyką, co niewątpliwie wzbogaciło polski system prawny w okresie międzywojennym.

Życiorys

Władysław Wróblewski był osobą o fascynującej biografii. Urodził się jako syn Wincentego (1831–1892), który był oficerem w powstaniu styczniowym, oraz Walerii z Bossowskich. W rodzinie mieli się również jego dwaj bracia oraz siostra: Stanisław (1868–1938), który działał w administracji, Wincenty (1871–1942), lekarz specjalizujący się w bakteriologii i autorem licznych prac, a także Maria.

Ukończył studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego, gdzie w 1897 roku obronił doktorat. W latach 1900–1912 pracował w służbie cywilnej, zaczynając swoją karierę jako urzędnik w Lwowie w C.k. Namiestnictwie Galicyjskim. Od 1910 roku pełnił rolę przedstawiciela Namiestnictwa w Starostwie w Krakowie, a kolejne lata były związane z jego urlopem. W 1911 roku zawarł związek małżeński z Zofią Obtułowicz, utalentowaną pianistką i absolwentką lwowskiego konserwatorium. Para wychowywała troje dzieci: Ferdynanda, Marię oraz Adama, który poniósł śmierć w obozie KL Auschwitz.

W roku 1908 uzyskał habilitację, a następnie przez dekadę, do roku 1918, pełnił funkcję docenta nauki administracji i prawa administracyjnego na Uniwersytecie Jagiellońskim. W 1917 roku, po przeniesieniu do Warszawy, zdecydował się zrezygnować z oferty profesury i rozpoczął pracę w Prezydium Rady Regencyjnej. Od 19 stycznia 1918 roku piastował stanowisko szefa Biura Prezydjalnego Rady Ministrów Królestwa Polskiego. W dniach 4–17 listopada 1918 roku kierował rządem prowizorycznym Królestwa Polskiego oraz Ministerstwem Spraw Zagranicznych.

Wraz z rządem Jędrzeja Moraczewskiego sprawował tę samą funkcję, lecz już w randze podsekretarza stanu. W 1919 roku stanął na czele delegacji polskiej, której celem było przejęcie prowincji pruskiej, a w roku 1920 zasiadał jako wiceprzewodniczący w polskiej delegacji pokojowej w Mińsku. W latach 1921–1922 był posłem RP w Londynie, a następnie od 10 listopada 1922 do 13 października 1925 roku pełnił tę samą rolę w Waszyngtonie. W Nowym Świecie, zachęcony przez Stefana Mierzwę, objął przewodnictwo w komitecie stypendialnym Fundacji Kościuszkowskiej, a jego reputacja wśród Polonii znacząco wspierała inicjatywy związane ze zbiórką funduszy na stypendia.

Po przewrocie majowym w 1926 roku na krótko wycofał się ze spraw publicznych, angażując się w dziennikarstwo, m.in. jako redaktor naczelny „Gazety Poznańskiej i Pomorskiej”. W latach 1929–1936 sprawował stanowisko prezesa Banku Polskiego. W 1937 roku przeszedł na emeryturę, jednocześnie podejmując pracę w Szkole Nauk Politycznych w Warszawie, co kontynuował do wybuchu II wojny światowej w 1939 roku. Czas okupacji spędził w Warszawie, a po wybuchu powstania warszawskiego w 1944 roku został deportowany do obozu przejściowego w Pruszkowie.

Po wojnie został objęty zakazem powrotu do stolicy i osiedlił się w Łodzi, gdzie stał się jednym z inicjatorów powstania Uniwersytetu Łódzkiego, obejmując stanowisko kierownika Katedry Nauki o Państwie i Prawa Państwowego na Wydziale Prawno-Ekonomicznym. Jako szef Prezydium Rady Ministrów był najprawdopodobniej autorem „projektu francuskiego” konstytucji polskiej, który znany jest dziś jako pierwowzór konstytucji marcowej.

Władysław Wróblewski spoczywa na cmentarzu Starym pw. św. Józefa w Łodzi, w kwaterze 27, rząd 7, nr 27.

Ordery i odznaczenia

Władysław Wróblewski otrzymał szereg prestiżowych nagród oraz odznaczeń w uznaniu za swoje zasługi i wkład w rozwój kraju. Wśród nich znajdziemy:

  • Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski, przyznany w 1923 roku,
  • Złoty Krzyż Zasługi, który przyznano mu dwukrotnie – po raz pierwszy 9 listopada 1931, a kolejny raz 13 maja 1933,
  • Order Krzyża Orła III klasy, nadany w 1933 roku w Estonii.

Przypisy

  1. Władysław Wróblewski h. Lubicz [online], www.sejm-wielki.pl [dostęp 15.02.2024 r.]
  2. Stanisław Wróblewski [online], archiwum.rp.pl, 29.10.2000 r. [dostęp 22.04.2020 r.]
  3. a b c AgnieszkaA. Liszewska AgnieszkaA., AnnaA. Pikulska-Radomska AnnaA. (red.), 70 lat Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Łódzkiego [online] [dostęp 09.10.2020 r.]
  4. Władysław Wróblewski 13.12.1919 r. – 16.12.1919 r.: kierownik Ministerstwa Spraw Zagranicznych [online] [dostęp 09.10.2020 r.]
  5. Kosciuszko Foundation – American Center of Polish culture – Mission & History [online], thekf.org [dostęp 09.10.2020 r.] (ang.)
  6. Władysław Wróblewski posłem został 14.10.1922 r.
  7. Dekret Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 2.05.1923 r. (M. P. Nr 100).
  8. M. P. Nr 194 z 5.11.1918 r., M. P. Nr 206 z 18.11.1918 r.
  9. Rocznik Służby Zagranicznej 1938, s. 129, 147.
  10. Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 16.
  11. M.P. z 1933 r. nr 110, poz. 139.
  12. M.P. z 1931 r. nr 260, poz. 346 („za zasługi na polu bankowem”).
  13. Eesti tänab 1919–2000, Tallinn: Eesti Vabariigi Riigikantselei, 2000, ISBN 9985-60-778-3 [dostęp 09.10.2017 r.]
  14. Protokuł 15-go posiedzenia Rady Ministrów Królestwa Polskiego w dniu 19.01.1918 r., Prezydium Rady Ministrów, Polska Biblioteka Internetowa.
  15. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskim (na rok: 1900, 1903, 1904, 1907, 1909, 1910, 1911, 1912)

Oceń: Władysław Wróblewski

Średnia ocena:4.6 Liczba ocen:21