Yoram Gross


Yoram Gross, który swoim życiem i twórczością wywarł znaczący wpływ na branżę filmową, przyszedł na świat jako Jerzy Gross. Urodziny obchodził 18 października 1926 roku w Krakowie, a jego podróż przez życie zakończyła się 21 września 2015 roku w Sydney, gdzie zmarł.

Był australijskim twórcą filmów animowanych, który wywodził się z żydowskiego środowiska. Jego korzenie miały swoje początki w Polsce, co miało znaczący wpływ na jego artystyczną wizję oraz podejście do tworzenia filmów.

Życiorys

Yoram Gross, znany reżyser i producent filmowy, urodził się w Krakowie, w rodzinie żydowskiej. Był najmłodszym potomkiem Jakuba Grossa oraz Sary, która z domu nosiła nazwisko Szarf. Wśród jego bliskich znajdował się także brat, Natan Gross. Rodzice nadali mu imię Jerzy, jednak po przeprowadzce do Izraela, zdecydowano się na zmianę na Yoram. W czasie trwania II wojny światowej, spędził on wiele trudnych chwil w krakowskim getcie, a także w Warszawie oraz Otwocku.

W 1950 roku, po niepokojącym incydencie, kiedy to służby bezpieczeństwa PRL przeszukały jego mieszkanie, Gross podjął decyzję o emigracji do Izraela. W nowym kraju rozpoczął swoją karierę filmową, gdzie stworzył swoje pierwsze dzieła. Do jego najsłynniejszych produkcji z tego okresu należy animowany film „Józef Marzyciel” z 1962 roku, który reprezentował Izrael na Festiwalu Filmowym w Cannes.

Po wojnie sześciodniowej w 1968 roku, Yoram przemieścił się z rodziną do Australii, gdzie osiedlił się w Sydney. Tam kontynuował swoją pracę w branży filmowej, przejmując się realizacją animacji w swoim studiu „Yoram Gross Film Studios”. Wśród jego najbardziej rozpoznawalnych dzieł znajdują się pełnometrażowe filmy o przygodach postaci Dot oraz popularne seriale animowane, takie jak „Bystry Bill” i „Tabaluga”. Jednym z jego ostatnich projektów są również miniatury filmowe o Profesorze Filutku, oparte na twórczości Zbigniewa Lengrena.

W 1995 roku, za znaczący wkład w rozwój australijskiego przemysłu filmowego, Yoram Gross został odznaczony najwyższym wyróżnieniem w Australii, Orderem Australii. W 2011 roku, jego osiągnięcia zostały docenione w Polsce, gdzie uhonorowano go Krzyżem Komandorskim Orderu Zasługi RP oraz Srebrnym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”.

Filmografia

Oto bogata lista filmografii Yorama Grossa, która ukazuje jego wkład w świat kina i animacji, np:

  • 1958 – Pieśń bez słów,
  • 1962 – Janko Marzyciel – pełnometrażowy film kukiełkowy,
  • 1963 – Tylko za funta,
  • 1977 – Dot i kangurzyca,
  • 1979 – Mały skazaniec,
  • 1981 – Dookoła świata z Dot,
  • 1983 – Dot i królik,
  • 1984 – Dot i miś koala,
  • 1985 – Dot i Keeto,
  • 1986 – Dot i wieloryb,
  • 1987 – Dot i przemytnicy,
  • 1987 – Dot jedzie do Hollywood,
  • 1994 – Dot w kosmosie,
  • 1994-2004 – Tabaluga – serial TV,
  • 1996-98 – Big Bag – serial TV,
  • 1997 – Flipper i Lopaka,
  • 1998–99 – Skippy: Adventures in Bushtown,
  • 2007 – Krakowska jesień,
  • 2012 – Profesor Filutek – miniserial,
  • 2014 – Obrazy z mojego życia.

Powieści

Yoram Gross jest autorem, którego twórczość obejmuje różnorodne doświadczenia życiowe oraz osobiste refleksje na temat okupacji. Jego książki wzbogacają literaturę polską o niepowtarzalne spojrzenie na trudne historje.

  • – Wybrało mnie życie. Wspomnienia z czasów okupacji i nie tylko, 2008,
  • – Samson Moja dusza zginie, ale razem z wrogiem, 2014.

Upamiętnienie

W 2012 roku powstał film dokumentalny Tomasza Magierskiego pod tytułem Krakowiaczek ci ja. Film ten ukazuje podróż, w którą Yoram Gross udał się wraz z wnukami, aby zaprezentować im miejsca związane z jego dzieciństwem oraz podzielić się wspomnieniami związanymi z wojennymi przeżyciami.

W 2017 roku, w ramach 57. edycji Krakowskiego Festiwalu Filmowego, na fasadzie kamienicy przy ulicy Sarego 12 została odsłonięta tablica upamiętniająca artystę. Tablica zawiera inskrypcję Wybrało mnie życie, a także popiersie Yorama Grossa oraz napis zarówno w języku polskim, jak i angielskim: Yoram Jerzy Gross (1926 – 2015). Właśnie w tym miejscu przyszedł na świat australijski reżyser i producent filmów animowanych.

Nagroda Yorama Grossa

„W 1987 roku po raz pierwszy przyznano nagrodę Yorama Grossa na Festiwalu Filmowym w Sydney, dedykowaną najlepszym krótkometrażowym filmom animowanym.

Wartość nagrody wynosiła 4000 dolarów i została sponsorowana przez Yorama oraz Sandrę Grossów.

Przypisy

  1. Zmarł Yoram Gross, krakowfilmfestival.pl
  2. Gross nie żyje. Odszedł zasłużony kulturze polskiej i australijskiej, bumerangmedia.com
  3. Yoram (Jerzy) Gross nie żyje, film.interia.pl
  4. W Krakowie odsłonięto tablicę poświęconą Yoramowi Grossowi, „Onet Kultura”, 30.05.2017 r. [dostęp 17.06.2018 r.]
  5. Tomasz Magierski: Film dokumentalny "Krakowiaczek ci ja", rok 2012. [dostęp 20.04.2021 r.]
  6. Stowarzyszenie Filmowców Polskich Benefis urodzinowy Yorama Grossa w kinie Kultura [online], 20.10.2011 r. [dostęp 17.06.2018 r.]
  7. Stowarzyszenie FilmowcówS.F. Polskich Stowarzyszenie FilmowcówS.F., Yoram Gross: Krakowiaczek ci On [online], www.sfp.org.pl [dostęp 17.06.2018 r.]
  8. Samson Moja dusza zginie, ale razem z wrogiem [online] [dostęp 17.06.2018 r.]
  9. Sydney Film Festival 1954 To Now - A Living Archive [online], online.sffarchive.org.au [dostęp 17.06.2018 r.]

Oceń: Yoram Gross

Średnia ocena:4.54 Liczba ocen:21