Marek Rostworowski


Marek Rostworowski to postać o nieprzeciętnym dorobku w dziedzinie sztuki. Urodził się 22 lutego 1921 roku w Krakowie, a swoje życie zakończył w tym samym mieście 24 maja 1996 roku. Był znanym polskim krytykiem i historykiem sztuki, który przez wiele lat piastował stanowisko kustosza Muzeum Książąt Czartoryskich w Krakowie.

Rostworowski był nie tylko pasjonatem sztuki, ale również aktywnym działaczem opozycji w trudnych czasach PRL. Jego zaangażowanie w sprawy kultury przyczyniło się do rozwoju polskiego dziedzictwa artystycznego. W 1991 roku pełnił funkcję ministra kultury i sztuki, gdzie miał znaczący wpływ na działania związane z ochroną i promocją kultury w Polsce.

Dzięki swoim wysiłkom, Rostworowski zyskał uznanie w środowisku artystycznym, zarówno jako krytyk, jak i organizator wystaw. Jego prace i scenariusze wystaw były istotnym wkładem w popularyzację sztuki w Polsce, a jego dziedzictwo wciąż pozostaje inspiracją dla wielu.

Życiorys

W 1938 roku Marek Rostworowski uzyskał świadectwo dojrzałości w III Gimnazjum im. Króla Jana Sobieskiego w Krakowie. Okres II wojny światowej spędził na nauce w Staatliche Kunstgewerbeschule w Krakowie, po czym kontynuował kształcenie jako student Akademii Sztuk Pięknych. W 1952 roku ukończył historię sztuki na Uniwersytecie Jagiellońskim, zdobywając tytuł doktora.

W 1948 rozpoczął swoją karierę, pracując jako fotograf oraz asystent w Muzeum Czartoryskich, które w 1950 roku zostało włączone do Muzeum Narodowego w Krakowie, gdzie funkcjonowało jako Muzeum Książąt Czartoryskich. W 1963 roku awansował na kustosza tej placówki, a dwa lata później, w 1965 roku, objął stanowisko kuratora.

Marek Rostworowski był odpowiedzialny za organizację wielu wystaw oraz publikowanie artykułów z zakresu krytyki artystycznej. Do jego najznamienitszych projektów wystawienniczych należały m.in.: Malarstwo włoskie od XIII do XVI wieku w zbiorach polskich (1961), Romantyzm i romantyczność w sztuce polskiej XIX i XX wieku (1975), Polaków portret własny (1979, za którą otrzymał Nagrodę Miasta Krakowa oraz Indywidualną Nagrodę Państwową II stopnia), Myśl artysty (1983), Niebo nowe, ziemia nowa? (1985, Nagroda Kulturalna „Solidarności”), Żydzi-Polscy (1989, Nagroda Ministerstwa Kultury i Sztuki, Nagroda Jana Karskiego i Poli Nireńskiej) oraz poświęcona pamięci Tadeusza Kantora wystawa Tańczyli na moście wiek cały (1995).

Osobno należy wyróżnić jego prace nad stałymi ekspozycjami w Muzeum 600-lecia Jasnej Góry w Częstochowie (1982), Oddziale Zbiory Czartoryskich (1984) i Domu Rodzinnym Ojca Świętego Jana Pawła II w Wadowicach (1984).

W latach 1980–1990 Marek Rostworowski zaangażował się w działalność Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność”. Jako jeden z członków założycieli oraz delegat Regionu Małopolska, uczestniczył w 1981 w I Krajowym Zjeździe Delegatów w Gdańsku oraz w grudniu 1981 roku w obradach Kongresu Kultury Polskiej, które zostały przerwane z powodu wprowadzenia stanu wojennego. Działał również w regionalnym Komitecie Obywatelskim.

W 1990 roku wszedł w skład rady miejskiej Krakowa I kadencji. Rok później, w 1991, pełnił funkcję ministra kultury i sztuki w rządzie Jana Krzysztofa Bieleckiego. Na początku lat 90. był członkiem prezydenckiej Rady do spraw stosunków polsko-żydowskich oraz w zarządzie Fundacji Książąt Czartoryskich przy Muzeum Narodowym w Krakowie, a od 1994 roku przewodniczył radzie programowej Fundacji im. Tadeusza Kantora.

Marek Rostworowski spoczywa na cmentarzu Salwatorskim.

Życie prywatne

Marek Rostworowski był postacią niezwykle interesującą, a jego życie obfitowało w ważne relacje rodzinne. Był synem Karola Huberta, znakomitego poety i dramaturga, co niewątpliwie wpłynęło na jego rozwój artystyczny. Z kolei jego bliskimi krewnymi byli Emanuel, który przez długi czas pełnił funkcję redaktora naczelnego Polskiego Słownika Biograficznego, oraz Jan, poeta i prozaik, który także wniósł znaczący wkład w polską literaturę.

W jego życiu ważną rolę odegrała również córka, Maria, utalentowana tłumaczka i pisarka, która kontynuowała rodzinną tradycję artystyczną. Dzięki tym okolicozom, życie prywatne Marka było nie tylko pełne twórczości, ale także głębokich więzi z innymi wybitnymi przedstawicielami kultury polskiej.

Wybrane publikacje

Oto wybrane publikacje autorstwa Marka Rostworowskiego, które ukazują jego pasję do sztuki oraz zaangażowanie w badania naukowe.

  • Muzeum Narodowe w Krakowie. Zbiory Czartoryskich. Historia i wybór zabytków (współautor), 1978,
  • Rembrandta przypowieść o miłosiernym Samarytaninie, 1980,
  • Wędrowny sztukmistrz. Dedykowane Norwidowi eseje o malarstwie polskim, 1990,
  • Gry o Damę, 1994,
  • Polaków portret własny (red.), 1986,
  • Żydzi w Polsce, 1993,
  • Muzeum Czartoryskich: historia i zbiory (współautor), 1998 (wydana pośmiertnie).

Przypisy

  1. Cmentarz Parafialny w Krakowie. Grobonet. [dostęp 07.03.2021 r.]
  2. Rząd Jana Krzysztofa Bieleckiego. premier.gov.pl. [dostęp 10.02.2019 r.]
  3. Maria Rostworowska. Olgi Boznańskiej portret za mgłą. „Zwoje”. Nr 3(40), 2004. [dostęp 10.02.2019 r.] brak numeru strony
  4. Dr Marek Rostworowski, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 05.11.2011 r.]

Oceń: Marek Rostworowski

Średnia ocena:4.68 Liczba ocen:14