Biprostal

---

Historia

Firma „Biprostal” została założona w 1949 roku jako element Przedsiębiorstwa Państwowego Wyodrębnionego Nowa Huta, które skupiało się głównie na projektowaniu dla kombinatu hutniczego w Nowej Hucie. Jej siedziba mieściła się w budynku wycieczkowym przy ulicy Oleandry 4. W roku 1954 przekształciła się w Biuro Studiów i Projektów Hutnictwa „Biprostal”, stając się niezależną jednostką operacyjną. Zmiana statusu w 1992 roku doprowadziła do utworzenia prywatnej spółki akcyjnej, noszącej nazwę „Biprostal S.A. Firma Inżynieryjno – Konsultingowa”. Następnie, w 2012 roku powstała nowa spółka o nazwie Biura Projektów „Biprostal” Sp. z o.o., do której przeniesiono cały zespół projektowy z „Biprostal” S.A.

W roku 1955 narodziła się idea budowy biurowca w pobliżu Ronda Mogilskiego. Ostatecznie jednak ustalono lokalizację tej inwestycji w rejonie ówczesnej ulicy 18 Stycznia. Projekt budynku został wykonany przez architektów związanych z Biprostalem, Mieczysława Wrześniaka oraz Pawła Czapczyńskiego, którzy przy współpracy z konstruktorami Janem Oleksikiem i Marianem Wentlandem doprowadzili do powstania kompleksu.

Budynek został zrealizowany w latach 1959–1964, a jego oddanie do użytku nastąpiło w 1965 roku. W 1992 roku dołożono do kompleksu budynek techniczny zlokalizowany z tyłu. Właścicielem obiektów pozostaje firma „Biprostal”, obecnie działająca jako Biura Projektów „Biprostal” Sp. z o.o., która posługuje się nimi głównie w celach biurowych. Do roku 1985 całość przestrzeni zajmowało Biuro Studiów i Projektów Hutnictwa „Biprostal”, później jednak zdecydowano o wynajmie części budynków dla komercyjnych najemców.

Aktualnie w biurowcach, obok Biura Projektów „Biprostal” Sp. z o.o., znajdują się także takie instytucje jak Agencja Rozwoju Miasta Krakowa Sp. z o.o., dom maklerski Noble Securities oraz Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego odpowiedzialny za Biuro Inwestycji Strategicznych.

W drugiej połowie 2011 roku zakończono gruntowny remont oraz przebudowę całego kompleksu. Początkowo Biprostal zamierzał zlikwidować mozaikę, jednak po informacji prasowej, Jan Janczykowski, miejski konserwator zabytków, wpisał ją do ewidencji zabytków. Ostatecznie inwestor postanowił zachować i odrestaurować mozaikę, dokonując ocieplenia budynku od wnętrza, zamiast od zewnątrz, co było pierwotnym założeniem. Całościową konserwację mozaiki zrealizował zespół pod kierownictwem Dominiki Tarsińskiej – Petruk.

Architektura

Kompleks Biprostal wyróżnia się unikalną formą architektoniczną, która nawiązuje do stylu lat sześćdziesiątych XX wieku. Charakteryzuje się on bryłami prostopadłościennymi oraz płaskimi dachami, jak również piętrem nad parterem wspartym na słupach. Elewacje budynków prezentują poziome podziały, co dodatkowo akcentuje ich nowoczesny charakter. Na szczególną uwagę zasługuje wieżowiec, który stał się symbolem krakowskiego modernizmu powojennego.

Centrum biurowe „Biprostal” składa się z czterech obiektów: wysokiego budynku biurowego o piętnastu kondygnacjach, niskiego budynku biurowego (pierwotnie czteropiętrowego, teraz po modernizacji sześciopiętrowego), który jest połączony z wieżowcem, budynku technicznego z dwiema kondygnacjami oraz parterowego obiektu przeznaczonego na garaże.

Wszystkie budynki biurowe mają fasady skierowane w stronę al. Kijowskiej, zaś dwie pozostałe konstrukcje usytuowane są z tyłu względem biurowców. To właśnie piętnastopiętrowy wieżowiec był przez długi czas najwyższym budynkiem w Krakowie, co dodaje mu wyjątkowego statusu w architekturze miasta.

Część parterowa wieżowca jest wsparta na słupach z betonu odpowietrzonego, co nadaje lekkości całej konstrukcji. Elewacja wieżowca składa się z elementów szklanych oraz blachy powlekanej, efektywnie wykorzystując koncepcję ściany kurtynowej, osadzonej na aluminiowej ramie. Wąskie, spiralnie ułożone okna wykonano z tzw. termopanów, które składają się z trzech szczelnie sklejonych szyb, pomiędzy którymi znajdują się warstwy rozrzedzonego powietrza. Izolacyjne partie nad i podokienne wypełnione były materiałem izolacyjnym i pokryte błękitną blachą emaliowaną.

W projekcie zastosowano szereg innowacyjnych rozwiązań, takich jak ogrzewanie konwektorowe oraz podłogi i boazerie z mas plastycznych. Dodatkowo, w obrębie wnętrz biurowych wprowadzono lekkie, przesuwane ściany, które umożliwiają elastyczne dostosowanie przestrzeni do różnych potrzeb.

Podczas modernizacji obiektu w latach 2009–2011, wprowadzono wiele zmian w stosunku do pierwotnego projektu, między innymi wymieniono materiały elewacyjne oraz nadbudowano niższy budynek biurowy.

Na dachu wieżowca znajduje się duży napis „Biprostal”, a jego znaczna wysokość sprawia, że jest on wykorzystywany jako centrum nadawcze dla Krakowa i jego okolic, w związku z zainstalowanymi tam 50 punktami nadawczo-odbiorczymi.

Południowa elewacja budynku, usytuowana od strony ul. Królewskiej, zdobiona jest mozaiką autorstwa Celiny Styrylskiej-Taranczewskiej, która powstała w 1964 roku. Jest to abstrakcyjna kompozycja geometryczna, zrealizowana z nieszkliwionych płytek kamionkowych, barwionych w masie, o wymiarach 2 cm x 2 cm, zajmująca 670 metrów kwadratowych. Elementy mozaiki tworzą przenikające się prostokąty i kwadraty, występujące w różnych kolorach – od białego, przez szary, czarny, ugrowy, pomarańczowy, aż po czerwony. W bocznych częściach dominują jasne odcienie, natomiast w części środkowej przeważają ciemniejsze kolory.

Niższy budynek biurowy charakteryzuje się prostopadłościenną bryłą oraz płaskim dachem, a także przeszkloną elewacją, co również wpisuje się w stylistykę całego kompleksu.

---

Oceń: Biprostal

---