Instytut Książki

---

Historia

Instytut Książki powstał z inicjatywy ministra kultury Waldemara Dąbrowskiego, którego celem jest wspieranie i promowanie polskiej literatury oraz czytelnictwa. Instytucja ta stawia za zadanie rozwijanie języka polskiego, a także wspieranie polskich wydawnictw zarówno w kraju, jak i za granicą.

Na początku swojej działalności, instytut miał swoją siedzibę w Willi Decjusza. Po przeprowadzeniu remontu, instytucja przeniosła się do nowej lokalizacji przy ulicy Szczepańskiej 1. Kolejną zmianą była przeprowadzka w 2015 roku do zabytkowego budynku, który został zakupiony od Radia Kraków, znajdującego się przy ulicy Wróblewskiego 6.

Wyremontowany budynek główny Instytutu pochodzi z 1900 roku i dysponuje powierzchnią 693,39 m², rozkładając się na trzech kondygnacjach. Po zakupie w podwórku znajdowały się: budynek gospodarczy z około 1900 r. o powierzchni użytkowej 107,5 m², garaż o powierzchni użytkowej 221,5 m² oraz warsztat o powierzchni użytkowej 218,18 m². Po zakończeniu remontu, te przestrzenie zostały przekształcone w bibliotekę oraz pokoje hotelowe dla gości Instytutu.

Od 1 kwietnia 2010 roku, Instytut Książki rozpoczął wydawanie czasopism patronackich ministra kultury oraz dziedzictwa narodowego, poszerzając w ten sposób swoje kompetencje i działalność. Na kolejny ważny krok instytut zdecydował się 1 czerwca 2024 roku, kiedy to rozpoczął działalność jako nowa państwowa instytucja kultury. Powstał w wyniku połączenia dotychczasowego Instytutu Książki i Instytutu Literatury. Nowym dyrektorem został Grzegorz Jankowicz, a wicedyrektorami zostali Agnieszka Rasińska-Bóbr, Marcin Hamkała oraz Marta Skibińska.

Dyrektorzy

W historii Instytutu Książki wyróżnia się kilka istotnych postaci, które pełniły rolę dyrektorów tej ważnej instytucji. Poniżej przedstawiamy ich nazwiska oraz okresy, w których sprawowali swoje funkcje:

• Andrzej Nowakowski (2004–2005),
• Magdalena Ślusarska (2005–2008),
• Grzegorz Gauden (2008–2016),
• Dariusz Jaworski (2016–2024),
• Robert Kaźmierczak (w 2024, jako p.o.),
• Grzegorz Jankowicz (od 2024).

Każda z tych osób wniosła coś unikalnego do rozwoju instytutu, kształtując jego oblicze i kierunek działania.

Nagroda Transatlantyk

Od 2005 roku Instytut Książki ma zaszczyt przyznawać nagrodę „Transatlantyk”, której wartość wynosi 10 tysięcy euro. Jest ona dedykowana wybitnym ambasadorom literatury polskiej poza granicami kraju. Oprócz pisarzy, laureatami mogą być także tłumacze, wydawcy, krytycy oraz osoby aktywnie angażujące się w życie kulturalne.

Po raz pierwszy wręczenie nagrody miało miejsce w Teatrze im. Juliusza Słowackiego podczas Kongresu Tłumaczy Literatury Polskiej, który odbył się 13 maja 2005 roku. Obecnie ceremonie wręczenia odbywają się na przełomie maja i czerwca w Krakowie.

Dotychczasowi laureaci nagrody „Transatlantyk” obejmują:

• 2005: Henryk Bereska,
• 2006: Anders Bodegård,
• 2007: Albrecht Lempp,
• 2008: Ksenia Starosielska,
• 2009: Biserka Rajčić,
• 2010: Pietro Marchesani,
• 2011: Vlasta Dvořáčková,
• 2012: Yi Lijun,
• 2013: Karol Lesman,
• 2014: Bill Johnston,
• 2015: Laurence Dyèvre,
• 2016: Constantin Geambașu,
• 2017: Lajos Pálfalvi,
• 2018: Antonia Lloyd-Jones,
• 2019: Hendrik Lindepuu,
• 2020: Ewa Thompson,
• 2021: Tokimasa Sekiguchi,
• 2022: Silvano de Fanti,
• 2023: Hatif Janabi,
• 2024: Vera Verdiani i Abel Murcia.

Każdy laureat jest wskazywany przez Kapitułę Nagrody, która składa się z literaturoznawców, animatorów życia kulturalnego, tłumaczy oraz dyrektora Instytutu Książki.

---

Oceń: Instytut Książki

---