Ośrodek Kultury im. Norwida

---

Historia

Ośrodek Kultury im. Norwida ma bogatą historię, która sięga lat 1955–1990, kiedy to działał jako Zakładowy Dom Kultury Huty im. Lenina. Po tym okresie, od 1990 do 1994 roku, funkcjonował jako Zakładowy Dom Kultury Huty im. T. Sendzimira. W 1994 roku obiekt został przekazany pod zarząd Gminy Kraków. W tym czasie z Domem Kultury związane były różnorodne inicjatywy i zespoły artystyczne, a także organizacje, które przyczyniły się do wzbogacenia kulturalnego życia społeczności lokalnej.

Wśród tych działalności warto wymienić Zespół Pieśni i Tańca „Nowa Huta”, Orkiestrę Dętą HiL oraz Teatr Lalek Widzimisię. Ponadto, Młodzieżowa Estrada Poetycka oraz Galeria Rytm znacząco wzbogacały ofertę kulturalną. Kino Sfinks zyskało sympatię lokalnej społeczności, a Nowohucki Jazz Klub stał się miejscem spotkań miłośników jazzu.

W Ośrodku działała także Poradnia Urządzania Wnętrz Mieszkalnych prowadzona przez Janusza Trzebiatowskiego, a także Klub Fotografików Amatorów oraz Amatorski Klub Filmowy „Nowa Huta”. Również zespół Sirtaki, w którym występowały dzieci greckich uchodźców, miał swoje miejsce w kulturalnej przestrzeni ośrodka pod kierownictwem Romy Doniec-Krzemień. Dzięki tym wielu inicjatywom, Ośrodek Kultury im. Norwida stał się ważnym punktem na kulturalnej mapie Krakowa.

Działalność

Ośrodek Kultury im. Norwida aktywnie uczestniczy w procesach rewitalizacyjnych, które mają na celu wzmocnienie społecznych zasobów oraz rozwój lokalnych środowisk. Przykładami takich działań są jego zaangażowanie w inicjatywy związane z Lokalnym Programem Rewitalizacji Krakowa. Ośrodek współpracuje z różnorodnymi instytucjami oraz organizacjami, co wpływa na integrację społeczności lokalnych.

W ramach swoich zadań Ośrodek jest producentem Nowohuckiej Kroniki Filmowej, dokumentując w ten sposób historię dzielnicy. Poprzez współpracę z TVP 3, promuje w Małopolsce najbardziej interesujące projekty oraz inicjatywy nowohuckie. Dodatkowo, Ośrodek prowadzi działalność edukacyjną, szczególnie skierowaną do osób w wieku 55 lat i starszych, oferując programy oraz szkolenia dostosowane do ich potrzeb.

W latach 2004–2008 Ośrodek był jednym z głównych wnioskodawców i liderem projektu pod nazwą „Nowa Huta – Nowa Szansa”, który był realizowany w ramach Programu Inicjatywy Wspólnotowej EQUAL. Dzięki tym działaniom powstał Ogród Doświadczeń im. Stanisława Lema, który po zakończeniu projektu został przekazany pod zarząd Muzeum Inżynierii Miejskiej w Krakowie.

Międzynarodowy projekt „ReNewTown. New post-socialist city: Competitive and Attractive” był realizowany od kwietnia 2011 r. do marca 2014 r. W ramach tego projektu Ośrodek Kultury im. Norwida skoncentrował swoje działania na rewitalizacji Sali Tańca, przekształcając ją w przestrzeń do realizacji działań społeczno-kulturalnych, znaną jako ARTzona.

Od 16 października 2018 r. Ośrodek Kultury z sukcesem prowadzi Galerię Huta Sztuki, która stała się ważnym miejscem spotkań artystycznych i kulturalnych w regionie.

Sirtaki

W 1966 roku z inicjatywy kierownika ZDK HilL, Jana Żabickiego, powstał zespół, który stał się ważnym elementem kulturalnym tej okolicy. Zespół Grecki gromadził dzieci greckich uchodźców zamieszkałych w dzielnicy. Początkowo jego prowadzenie przypadło Katarzynie Florek, która kierowała ekipą przez rok, a po niej, aż do lat 70. XX wieku, zespół prowadziła Roma Doniec.

W miarę upływu czasu, zespół zmienił nazwę na Sirtaki, co związane było z greckim tańcem Syrtáki, który miał swoje korzenie w bogatej tradycji kulturowej Grecji. Na początku, skład grupy obejmował jedynie siedmiu członków, jednak z biegiem lat liczba muzyków i wokalistów zwiększała się, co również wpływało na ewolucję ich występu.

Podczas koncertów zaczęły się pojawiać oryginalne greckie instrumenty, w tym buzuki, które nadawały występom autentyczny charakter. Na początku lat 70. zespół miał zaszczyt występować z utalentowanymi muzykami, takimi jak Jorgos i Sakis Cakmakas, Kostas Charlambopoulos oraz Wangelis Rusiotis. W 1974 roku do grupy dołączył niezwykle młody, zaledwie czteroletni perkusista, Theodorakis Solomonidis, który przyjeżdżał na występy z Wałbrzycha.

Sirtaki odnosił sukcesy, zdobywając I miejsca na Ogólnopolskich Przeglądach Amatorskich Zespołów Greckich we Wrocławiu w 1970 i 1971 roku oraz w Świdnicy w 1972 i 1973 roku. W 1972 roku, urokliwe stroje dla zespołu zaprojektowali Lidia i Wojciech Skarżyńscy, a trzy lata później korekty do ubioru wprowadziła Lidia Minticz.

Teatrzyki

Teatr Lalek Widzimisie

Grupa nowohuckich plastyków założyła teatr lalek we wrześniu 1958 roku, rozpoczynając swoją działalność już w listopadzie tego samego roku. Na czoło zespołu wysunął się Jerzy Wroński, który również odegrał kluczową rolę w wykonaniu tytułowej postaci podczas premiery przedstawienia „Przygody Puncha”. Pierwsze wystąpienie odbyło się w listopadzie 1958 roku, a lokalne plakaty, których autorką była Lucyna Wranik-Bernhard, zachęcały mieszkańców do wzięcia udziału w tym wydarzeniu. W skład zespołu wchodzili takie osoby jak Kazimierz Adamczyk, Tadeusz Bernhard oraz Danuta Urbanowicz. Wroński nie tylko grał, ale także angażował się w różne aspekty produkcji teatralnej. Teatr mieścił się w budynku przy dawnej ulicy Demakowa 10, obecnie znanej jako Ignacego Mościckiego, i prowadzono tam przedstawienia w środy, soboty oraz niedziele o godzinie 17:00. Wkrótce po premierze Głos Nowej Huty zaskoczył niską frekwencją. Warto zaznaczyć, że kolejne przedstawienie, „Skoczek Toczek” autorstwa Jana Malika, miało swoją premierę 22 lutego 1959 roku, zaś reżyserię powierzono Ryszardowi Kotasowi. Scenografię przygotował Julian Jończyk, a projekty lalek stworzyła Lucyna Wranik-Bernhard.

W skład obsady wchodzili Tadeusz Bernhardt, Ewa Buczyńska (w roli Skoczka-Toczka), Walenty Gabrysiak, Julian Jończyk, Józefa Kruczek oraz Marianna Kruczek. W czerwcu 1959 roku proponowano przejęcie teatrzyku przez Dzielnicową Radę Narodową. Trzecią premierą był „Zaklęty Rumak” Bolesława Leśmiana, który odbył się 13 marca 1960 roku w reżyserii Zbigniewa Kopalki.

Teatrzyk Małych Form

Teatrzyk Małych Form zainaugurował swoją działalność w 1962 roku, przyciągając uwagę lokalnej społeczności. Pierwsze kroki w kierunku dramaturgii postawił Bronisław Gotkowski, który zrealizował montaż „Etiuda Październikowa”. W przedstawieniu brali również udział soliści zespołu baletowego ZDK HiL. Wkrótce po nim, kierownictwo zespołu objął Czesław Meissner, który przygotował sztukę „Piotr” oraz montaż z okazji 1 maja zatytułowany „Sztandar”. Od września 1963 roku stanowisko kierownika objęła Anna Lutosławska, znana aktorka Teatru Ludowego.

W wyniku jej kierownictwa zespół przygotował montaż na 22 lipca, a w 1964 roku „Nocną Opowieść” Krzysztofa Choińskiego. Po różnych realizacjach, teatrzyk wystawił „Liryki miłosne” oraz program „My”, a w 1966 roku „Król IV” Stanisława Grochowiaka.

Teatr Lalek Miś

Teatr Lalek Miś zapoczątkował swoją działalność równocześnie w 1962 roku, początkowo funkcjonując jako Teatr Lalek ZDK HiL. Z czasem chwycił nową nazwę, Teatrzyk Lalek „Miś” ZDK HiL. Zespół składał się z licznych talentów, w tym Elenai Majchrzyckiej, która zajmowała się dekoracjami i lalkami, a także Jerzego Treli i Józefa Struzika. Kierownikiem teatru był K. Zwoliński, a jedną z dalszych osób na tym stanowisku został Zbigniew Poprawski.

Wśród jego osiągnięć znajdowało się przedstawienie „Płaszcz”, oparte na sztuce Gogola, które zdobyło uznanie podczas Ogólnopolskiego Spotkania Lalkarzy w Puławach w 1964 roku. Teatrzyk zaprezentował również „Misie Ptysie”, które pod rządami Poprawskiego również odnosiły sukcesy. Warto podkreślić, że teatr operował w pomieszczeniach teatrzyku Widzimisie na os. Górali 23, a dziś zachowane po nim wspomnienia przejęło Muzeum Czynu Zbrojnego.

Estrada Poetycka

Inicjatorką Estrady Poetyckiej była Irena Jun, która pełniła rolę instruktorki oraz reżyserki, a także autorki adaptacji. Estrada rozpoczęła działalność premierą widowiska „Nasze portrety” w 1964 roku, które miało na celu przedstawienie problemów i wyzwań stawianych nowohuckiej młodzieży. W kolejnym roku zespół zyskał uznanie, zdobywając I nagrodę podczas Festiwalu Poezji K. I. Gałczyńskiego w Szczecinie za montaż poetycki „Gałczyński–1965. W 1966 roku Estrada Poetycka zdobyła uznanie również na Ogólnopolskim Przeglądzie Amatorskich Teatrów Poezji i Pantomimy, gdzie zaprezentowano spektakl „Kiedy znów będę mały” autorstwa J. Korczaka, zdobywając pierwsze miejsce.

Nie można pominąć sukcesu spektaklu „Jak robić wiersze”, który w 1967 roku na Festiwalu Poezji Rosyjskiej w Poznaniu przyniósł nagrodę. Kolejnym teatralnym osiągnięciem była prezentacja dnia Dni Poezji z przedstawieniem opartym na poezji K. K. Baczyńskiego „Żołnierz poeta, czasu kurz…”, które uznawane jest za znaczące wydarzenie w ramach kultury poetyckiej. Na VIII Ogólnopolskim Festiwalu Poezji im. Bronisława Broniewskiego Estrada otrzymała nagrodę Złoty liść dębu. W 1971 roku przygotowano spektakl z okazji 150 rocznicy urodzin C.K. Norwida, „O pięknym rzecz jest rozwiniona”.

Działy

Ośrodek Kultury im. Norwida oferuje różnorodne działy, które przyciągają mieszkańców i turystów swoją bogatą ofertą. W poniższej liście przedstawiamy kluczowe jednostki, które funkcjonują w tym ośrodku:

• nowohuckie laboratorium dziedzictwa (os. Górali 5),
• biblioteka Górali (os. Górali 5),
• kino studyjne Sfinks (os. Górali 5),
• ARTzona (os. Górali 4),
• kuźnia (os. Złotego Wieku 14),
• biblioteka Kuźnia (os. Złotego Wieku 14).

---

Oceń: Ośrodek Kultury im. Norwida

---