Kamienica Wolnych w Krakowie

---

Historia

Historia kamienicy sięga XIV wieku, kiedy to na miejscu obecnej budowli powstało probostwo parafii św. Szczepana. Była to konstrukcja dwupiętrowa, składająca się z siedmiu osi, z charakterystycznym, wysokim dachem i półokrągłą, zasklepiową bramą w centralnej części fasady. Dolna część elewacji została wykonana z ciosanego kamienia, co nadało jej szczególnego uroku.

W XVIII wieku kamienica zmieniła właściciela – nabył ją malarz Dominik Oesterreicher, który przeprowadził istotną przebudowę obiektu. W 1844 roku część pomieszczeń przekazano Staremu Teatrowi, gdzie w ścianie granicznej znajdowało się specjalne przejście między obydwoma budynkami. W 1852 roku budynek został sprzedany bankowi Kirchmajera, jednakże w 1908 roku doszło do jego zburzenia.

Nowa Kamienica Wolnych została wzniesiona w latach 1908–1909 w stylu secesji wiedeńskiej z myślą o krakowskim przedsiębiorcy i radnym miejskim Janie Wolnym. Architekt Wiktor Miarczyński był projektantem tego interesującego obiektu. W czasie II wojny światowej kamienica została przejęta na potrzeby administracji niemieckiej, a po wojnie pełniła funkcję zaplecza dla sąsiedniego Starego Teatru.

Po roku 1989 budynek powrócił w ręce spadkobierców rodziny Wolnych. W 2011 roku przeszedł gruntowny remont i odrestaurowanie, a również w 2013 roku wymieniono poszycie dachowe, co przyczyniło się do poprawy jego wyglądu oraz stanu technicznego.

30 marca 1998 roku kamienica została wpisana do rejestru zabytków, a także figuruje w gminnej ewidencji zabytków, co podkreśla jej historyczne znaczenie oraz wartość architektoniczną.

Architektura

Ta kamienica wyróżnia się swoją architekturą, będąc czteropiętrowym, siedmioosiowym obiektem. Na szczycie budynku rozpościera się majestatyczny dach, który zwieńczony został oszkloną werandą. To właśnie tutaj mieściła się pracownia malarza Alojzego Siweckiego, co podkreśla bogactwo kulturalne tego miejsca.

Warto zauważyć, że nad bramą wejściową widnieje monogram JW, co jest dodatkowym elementem estetycznym, a także nawiązuje do historii budynku. Można tu również znaleźć datę zakończenia budowy, która przypada na rok 1909. Ten detal architektoniczny jest nie tylko ozdobą, ale także ważnym świadectwem czasów, w których kamienica powstała.

Całość budynku wzbogacają piękne witraże, wśród których jeden umieszczony nad wejściem do bramy przedstawia św. Szczepana. Ten element nawiązuje do tradycji lokalnej i religijnej, wzbogacając wrażenie estetyczne. W górnej części wstęgi widnieje tradycyjny napis: „TU STAŁ NIEGDYŚ DOM PARAFII”, a w bordiurze można dostrzec dokończenie tej myśli: „KOŚCIOŁA ŚW. SZCZEPANA RP. 1909”. Te inskrypcje łączą przeszłość budynku z jego otoczeniem, tworząc spójną narrację historyczną.

---

Oceń: Kamienica Wolnych w Krakowie

---