Kościół św. Mikołaja w Krakowie

---

Historia

Na początku warto podkreślić, że na miejscu obecnego kościoła św. Mikołaja w Krakowie znajduje się pierwotna świątynia romańska, która została wzniesiona w XI lub w pierwszej połowie XII wieku. Budowla ta zlokalizowana była przy ówczesnym szlaku prowadzącym z Krakowa w stronę Rusi. Początkowo kościół przydzielony był benedyktynom tynieckim, co potwierdza dokumentacja z czasów papieża Grzegorza IX, datowana na 1229 rok. W XIV wieku kościół ten pełnił również funkcje parafialne, stając się głównym miejscem kultu mieszkańców wioski Wesoła.

W roku 1467 benedyktyni postanowili przekazać kościół Akademii Krakowskiej, co miało istotne znaczenie dla dalszej historii tej świątyni. W XIV lub XV wieku pierwotna budowla romańska została rozebrana, a materiały z niej wykorzystano do stworzenia nowego, gotyckiego kościoła, z którego zachowały się jedynie fragmenty murów prezbiterium. W 1655 roku, podczas najazdu Szwedów, kościół został splądrowany i doszczętnie spalony.

Odbudowa kościoła miała miejsce w latach 1677–1684, a dzieło to zrealizowano w stylu barokowym. Uroczysta konsekracja budowli odbyła się w 1682 roku z ręki biskupa Mikołaja Oborskiego. Barokowa fasada, która jest skromna, posiada w niszach dolnej kondygnacji posągi apostołów, św. Piotra oraz św. Pawła. Warto dodać, że wyposażenie wnętrza pochodzi z drugiej połowy XVIII wieku, co dodaje mu historycznego charakteru.

W początkach XX wieku przeprowadzono istotne zmiany w wyglądzie kościoła. Południowa strona zyskała nową nawę boczną, a do prezbiterium dostawiono nową zakrystię i przedsionki. Projektantem tych zmian był architekt Aleksander Biborski, który nadał budowli nowoczesny charakter.

W kontekście historii tego miejsca, warto przypomnieć, że w dniu 13 kwietnia 1884 roku w tym kościele ochrzczona została Emilia Kaczorowska, matka Karola Wojtyły. Historycznym wydarzeniem było także odbycie się tutaj ślubu Feliksa Dzierżyńskiego oraz Zofii Muszkat w dniu 10 listopada 1910 roku. Po wojnie, w styczniu 1945 roku, jedna z jednostek Armii Czerwonej przeprowadziła prace naprawcze w związku z uszkodzeniach, jakie kościół przyjął w wyniku działań wojennych.

Warto zaznaczyć, że w prawej nawie bocznej znajduje się konfesja błogosławionej Hanny Chrzanowskiej, obejmująca relikwiarz oraz pentaptyk. Kościół ten obecnie pełni również funkcję sanktuarium Hanny Chrzanowskiej, będąc miejscem kultu i pamięci o jej osobie.

Wyposażenie kościoła

W kościele św. Mikołaja w Krakowie można znaleźć liczne dzieła sztuki, które odzwierciedlają różnorodne style artystyczne. Jednym z najważniejszych elementów jest późnogotycki pentaptyk z XV wieku przedstawiający scenę Koronacji Matki Boskiej. Ten wyjątkowy obiekt został przeniesiony na początku XIX wieku z likwidowanego kościoła św. Gertrudy.

Dodatkowo, warto zwrócić uwagę na wczesnorenesansowy obraz Madonny otoczonej świętymi Wojciechem oraz Stanisławem, który również zdobi wnętrze kościoła. Kolejnym istotnym elementem wyposażenia jest brązowa chrzcielnica z 1536 roku, a także stalle z herbem Uniwersytetu Jagiellońskiego, które podkreślają znaczenie tego miejsca.

W pobliżu kościoła można dostrzec także interesujące obiekty. Należy do nich Latarnia umarłych, XIV-wieczna kamienna wieżyczka złożona z cokołu, sześciobocznego trzonu z arkadkami oraz ostrosłupowego daszku. Na jej szczycie znajduje się krzyż. Pochodzi ona z dziedzińca szpitala św. Walentego na Kleparzu, a na obecnym miejscu została postawiona w roku 1871.

Nieopodal znajduje się również Chaczkar, pomnik upamiętniający ormiańskie ofiary XX-wiecznych wojen i rzezi, który dodaje temu miejscu społeczno-kulturowej głębi.

Szlaki turystyczne

Kościół św. Mikołaja w Krakowie jest istotnym punktem na trasie turystycznej, która przyciąga wielu pielgrzymów i turystów. Jest częścią Małopolskiej Drogi św. Jakuba, prowadzącej z Sandomierza do Tyńca, i stanowi ważny przystanek w tej historycznej podróży.

---

Oceń: Kościół św. Mikołaja w Krakowie

---