Kościół Zwiastowania Najświętszej Maryi Panny w Krakowie

---

Historia i opis

Kapucyni przybyli do Krakowa w 1695 roku, a fundatorem tamtejszej świątyni był chorąży zatorsko-oświęcimski, Wojciech Dembiński. To on zainicjował nadanie nowej świątyni wezwania Zwiastowania Najświętszej Maryi Pannie. W kościele można zobaczyć jego epitafium wraz z portretem oraz marmurowy sarkofag, które upamiętniają tę postać. Pierwsza msza święta miała miejsce 15 sierpnia 1700 roku, natomiast właściwej konsekracji dokonano dopiero w 1703 roku, z rąk biskupa sufragana Kazimierza Łubieńskiego.

Budowla została zaprojektowana w stylu baroku toskańskiego i nawiązuje do klasycznych włoskich świątyń kapucyńskich. W ołtarzu głównym umieszczono obraz przedstawiający Zwiastowanie NMP, namalowany w 1701 roku przez Piotra Dandiniego, artystę z Florencji, który przekazał go kapucynom w Krakowie na zlecenie księcia Toskanii, Kosmy III Medyceusza. Po bokach głównego ołtarza zawieszono mniejsze obrazy z wizerunkami św. Franciszka oraz św. Klary.

W lewym filarze ołtarza głównego znajduje się interesujący element – kula armatnia, która wpadła do prezbiterium podczas starć konfederatów barskich z wojskami rosyjskimi 15 sierpnia 1768 roku. Utkwiła ona w ścianie i pozostaje tam do dziś jako świadectwo historycznej walki. Ołtarze boczne, pozyskiwane w 1775 roku, również mają swoje historie. W lewym ołtarzu umieszczono figurę św. Józefa z Dzieciątkiem, stworzoną przez Tadeusza Błotnickiego w 1903 roku. Figura kobiety przy św. Józefie symbolizuje Ojczyznę.

Do zasuwy tego ołtarza służy obraz Chrystusa Miłosiernego, namalowany w 1944 roku przez Adolfa Hyłę. Tło tego dzieła obrazuje płonącą Warszawę, co jest dowodem wdzięczności mieszkańców Warszawy za ocalenie ich życia po powstaniu warszawskim i dziękczynnym aktem za schronienie zapewnione przez kapucynów w murach klasztoru w jesieni 1944 roku.

Wśród ołtarzy zachowały się również obiekty z 1763 roku, w tym jeden z wizerunkiem św. Erazma. To przed nim często odprawiał msze biskup Kajetan Ignacy Sołtyk, którego ojciec, Józef, zmarły w 1739 roku, spoczywa w tym kościele. Kolejny boczny ołtarz, w którym znajduje się wizerunek Matki Boskiej Ostrobramskiej, został przeniesiony po II wojnie światowej razem z kapucynami z Kresów Wschodnich.

Wnętrze kościoła jest bogato zdobione – jego ściany, krużganki klasztorne, kaplice oraz kruchta pokryte są licznymi tablicami pamiątkowymi na cześć nie tylko wybitnych wodzów, ale także epitafiami wojskowych. Wśród nich znajduje się epitafium ku czci Romualda Traugutta, ufundowane przez jego córki. Ta wyjątkowa kolekcja pamięci powstała dzięki temu, że kapucyni od czasów insurekcji kościuszkowskiej aż po wybuch I wojny światowej pełnili funkcje kapelanów, wspierając kolejne pokolenia powstańców podczas różnych narodowych zrywów.

Kaplica Jezusa Ukrzyżowanego

Kaplica, o której mowa, usytuowana jest po północnej stronie kościoła. To miejsce ma swoją historię jako dawna zakrystia domku loretańskiego.

W ołtarzu kaplicy znajduje się krucyfiks pochodzący z nieistniejącego kościoła karmelitów bosych, który był zlokalizowany przy ulicy Poselskiej.

Tułaczka

W prawym bocznym ołtarzu można zobaczyć figurę Matki Bożej, znaną jako Tułaczka. Ta niezwykła figura ma swoje korzenie w fasadzie kamienicy Suskiego, która znajduje się przy ulicy Grodzkiej 24. Niestety, uległa ona znacznemu uszkodzeniu podczas pożaru, który nawiedził miasto w roku 1850. Długotrwała historia figury sięga roku 1899, kiedy to została podarowana zakonowi kapucynów.

Przez następne pięć lat intensywnie poszukiwano odpowiedniego miejsca dla tego wizerunku. Figura przebywała w bocznej kaplicy, w krużgankach, a także na korytarzach klasztoru. Te nieustanne przemieszczenia spowodowały, że zaczęto nazywać ją Tułaczką. Wreszcie, w roku 1904, z okazji 50. rocznicy proklamowania dogmatu o Niepokalanym Poczęciu NMP, figura została umieszczona w stałym miejscu w bocznym ołtarzu, gdzie znajduje się do dziś.

W tradycji wiąże się ona z wieloma osobami, a w szczególności z Heleną Modrzejewską, która miała być jednym z jej najwierniejszych czcicieli i często modliła się przed tym wizerunkiem.

Domek Loretański

Osobny artykuł dotyczy tematu domku loretańskiego w Krakowie. Na północ od kościoła znajduje się domek loretański, który to jest kaplicą z początku XVIII wieku. W bliskim sąsiedztwie tego miejsca, na placyku przed świątynią, dostrzec można także XVIII-wieczną figurę św. Jana Nepomucena.

Mogiła Konfederatów Barskich

W okolicach klasztoru miały miejsce tragiczne wydarzenia związane z walkami, które odbywały się 12 sierpnia 1768 roku. W ich trakcie, zginęło kilku nieznanych konfederatów barskich, którzy walczyli o wolność. Po ich śmierci zdecydowano, aby pochować ich w jednej mogile, zlokalizowanej przed samym klasztorem.

W 1993 roku, z okazji upamiętnienia poległych, na ich grobie ustawiono nowy krzyż, który jest już kolejnym w tym miejscu. Krzyż ten, zdobiony symbolami Męki Pańskiej, został poświęcony przez biskupa sufragana, Juliana Groblickiego.

Warto również zwrócić uwagę na kategorię: Pochowani w kościele Zwiastowania Najświętszej Maryi Panny w Krakowie.

---

Oceń: Kościół Zwiastowania Najświętszej Maryi Panny w Krakowie

---