Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne w Krakowie


Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne Spółka Akcyjna w Krakowie, znane jako MPK S.A. w Krakowie, jest instytucją, która powstała w wyniku przekształcenia MPK Sp. z o.o. w 1997 roku. Ta spółka ma na celu zapewnienie transportu zbiorowego na terenie gminy Kraków, a także w jego okolicach. Realizuje to na mocy umowy z Zarządem Transportu Publicznego, co pozwala na stworzenie efektywnego systemu komunikacji miejskiej.

W ciągu swojej działalności, MPK S.A. zdobyło wiele wyróżnień, w tym srebrny listek CSR w 2012 roku. Potwierdza to zaangażowanie spółki w odpowiedzialność społeczną biznesu oraz troskę o środowisko. Ponadto, firma została uhonorowana tytułem i certyfikatem „Przedsiębiorstwa Fair Play” aż 16 razy, co świadczy o jej etycznym podejściu do działalności gospodarczej.

Historia

„Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne w Krakowie powstało w styczniu 1997 roku jako spółka akcyjna, będąc jednocześnie częścią Krakowskiego Holdingu Komunalnego SA. Wcześniej, w roku 1990, przedsiębiorstwo zaczynało swoją działalność jako spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, która powstała z przekształcenia państwowego Miejskiego Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego w Krakowie. Nowo utworzone przedsiębiorstwo skupiło się na organizowaniu transportu zbiorowego dla mieszkańców Krakowa oraz okolicznych gmin.

Od 1 sierpnia 2006 roku zasady funkcjonowania komunikacji miejskiej w Krakowie uległy znaczącej zmianie. Rola organizatora transportu została odseparowana od działalności przewoźników. W tym nowym modelu MPK SA w Krakowie stało się jednym z głównych przewoźników, a kompetencje organizacyjne zostały przekazane nowo powstałemu Zarządowi Dróg i Transportu. Ta instytucja przekształciła się później w Zarząd Infrastruktury Komunalnej i Transportu. W 2018 roku, 1 listopada, dokonano kolejnej zmiany, gdy w miejsce poprzedniego zarządu powołano Zarząd Transportu Publicznego, który obecnie odpowiada za organizację transportu publicznego w Krakowie.

Zakres działalności

Do 31 lipca 2006 roku

Do tego momentu Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne SA pełniło podwójną rolę w Krakowie, łącząc funkcję organizatora transportu zbiorowego z przewoźnikiem. W ramach swoich zadań spółka zajmowała się wieloma kluczowymi aspektami, w tym:

  • ustalaniem liczby oraz przebiegu linii autobusowych i tramwajowych,
  • doborem częstotliwości kursowania na poszczególnych trasach,
  • tworzeniem rozkładów jazdy,
  • lokalizowaniem przystanków,
  • przydzielaniem taboru do linii,
  • realizacją przewozów na liniach komunikacyjnych,
  • dystrybucją i kontrolą sprzedaży biletów,
  • zarządzaniem miejską infrastrukturą transportową.

Przychody organizacji pochodziły głównie z sprzedaży biletów oraz dofinansowania ze strony Gminy Miejskiej Kraków.

Od 1 sierpnia 2006 roku

Po upływie tego terminu, MPK SA przekształciło swoje funkcje i obecnie zapewnia usługi przewozowe dla Gminy Miejskiej Kraków oraz sąsiednich gmin na podstawie specjalnych umów. Wśród zadań obecnej spółki można wyróżnić:

  • realizację przewozów na wyznaczonych liniach autobusowych i tramwajowych,
  • tworzenie i aktualizację rozkładów jazdy,
  • świadczenie informacji pasażerskiej na przystankach,
  • utrzymywanie miejskiej infrastruktury przystankowej,
  • dystrybucję biletów.

Źródłami dochodu organizacji są opłaty za usługi przewozowe na obsługiwanych trasach, a także dochody z utrzymania infrastruktury przystankowej oraz sprzedaży biletów, które są regulowane umowami powierzenia z organizatorem publicznego transportu.

Poza działalnością przewozową, MPK SA angażuje się także w realizację wybranych miejskich inwestycji związanych z transportem publicznym, takich jak remonty torowisk tramwajowych, które mają na celu poprawę jakości usług komunikacyjnych w mieście.

Zajezdnie

Obecnie Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne w Krakowie dysponuje pięcioma zajezdniami, które można podzielić na dwie kategorie: tramwajowe oraz autobusowe.

Zajezdnie tramwajowe obejmują:

W sekcji zajezdni autobusowych znajdują się:

Warto dodać, że w 1998 roku zakończono eksploatację autobusowej Zajezdni Czyżyny, co wiązało się z przeniesieniem personelu oraz znajdującego się tam taboru do pozostałych zajezdni. Od roku 2009 zabytkowe tramwaje, które są własnością MPK SA, zostały przeniesione do wyremontowanej Zajezdni św. Wawrzyńca, zlokalizowanej na Kazimierzu, będącej częścią Muzeum Inżynierii Miejskiej w Krakowie.

Tabor

Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne w Krakowie, kompetentny przewoźnik, obsługujący miasto, dysponuje bogatą flotą pojazdów, w tym zarówno autobusami, jak i tramwajami.

Tramwaje

Osobny artykuł poświęcony tej tematyce można znaleźć pod hasłem „Tramwaje w Krakowie”. Na koniec 2022 roku, liczba liniowych wagonów tramwajowych w posiadaniu MPK SA wyniosła 376. W ostatnich latach, zwłaszcza od początku XXI wieku, podejmowane były intensywne działania mające na celu modernizację taboru. Na przykład, w 2015 roku na ulice wyjechały nowoczesne wagony Pesa 2014N, znane jako „Krakowiaki”. Kolejnym krokiem było wprowadzenie w 2020 roku tramwajów Stadler Tango, które w Krakowie zyskały nazwę „Lajkoniki”. Ostatnie zamówienie dotyczy kolejnych 60 wagonów tego samego modelu, oznaczonych jako „Lajkonik II”, których produkcja zaplanowana jest na lata 2022-2023.

Eksploatowane

Na październik 2023 roku, w eksploatacji znajdowały się następujące pojazdy:

Rodzaj tramwajuWprowadzenie do eksploatacjiNumer taboruUdogodnieniaNotatkiZajezdnia Podgórze
[R]
Zajezdnia Nowa Huta
[H]
Ilość składów
(wagonów)
Konstal 105Na1975RZ2xx_stopniowe wycofywanie13 (34)13 (34)
E12004HW1xx_stopniowe wycofywanie8 (8)8 (8)
E1+c32004HW1xx+HB5xx_stopniowe wycofywanie13 (26)13 (26)
Bombardier NGT61999RP601 – RP650_Eksploatowane są 3 serie, które nieznacznie się różnią
wagony II i III serii wyposażone są w klimatyzację
50 (50)50 (50)
N8S/N8C2006HK451 – HK462_7 pojazdów zmodernizowano do standardu N8C12 (12)12 (12)
Düwag GT8C/GT8N2009RF301 – RF329
(bez RF303)
_Po kasacji RF316 w wyniku kolizji przenumerowano:
RF312 → RF316 oraz RF303 → RF312
28 (28)28 (28)
EU8N2008HL401 – HL440_40 (40)40 (40)
Protram 405N2012HG999_1 (1)1 (1)
Bombardier NGT82012RY801 – RY824_24 (24)24 (24)
Pesa Krakowiak 2014N2015RG901 – RG914
HG915 – HG936
_14 (14)22 (22)36 (36)
Stadler Tango Lajkonik2020RY825 – RY839
HY840 – HY874
_15 (15)35 (35)50 (50)
Stadler Tango Lajkonik II2022RY875 – RY889
HY701 – HY745
_15 (15)45 (45)60 (60)

Stan wszystkich składów (wagonów) na 22.10.2023r.

159 (181)176 (189)335 (370)
Udział niskopodłogowych składów (stan na 22.10.2023r.)66% (59%)
Udział niskopodłogowych i niskowejściowych składów (stan na 22.10.2023r.)90% (81%)
Udział klimatyzowanych składów (stan na 22.10.2023r.)85% (76%)

Galeria

Historyczne

MPK Kraków dysponuje również ciekawymi pojazdami historycznymi, które można zobaczyć na ulicach miasta:

  • DWF Ring (272),
  • K (437),
  • Konstal N (20 i 26),
  • Konstal 102N (203),
  • Konstal 102Na (210),
  • Konstal 102NaD (155),
  • Konstal 105N (271 i 266),
  • Konstal 4N (43),
  • Konstal ND (511 i 538),
  • KSW (126),
  • Lindner SN4 (151),
  • LH Standard (1076),
  • MAN B4 (527),
  • MAN GT6 (187),
  • MAN T4 (127 i 220),
  • PN3 (555),
  • Sanok PN2 (524 i 530),
  • Sanok SN1 (37),
  • Sanok SN2 (87).

Autobusy

Osobny artykuł można odnaleźć pod hasłem „Autobusy w Krakowie”.

Eksploatowane

Na dzień 24 listopada 2023 roku, MPK SA dysponowało łącznie 640 autobusami, z czego 22 pojazdy mieściły się w portfolio spółki-córki „Krak-Trans-Rem”.

Typ autobusuData rozpoczęcia eksploatacjiNumer identyfikacyjnyUdogodnieniaNotatkiZajezdnia Bieńczyce [B]Zajezdnia Płaszów [P]Zajezdnia Wola Duchacka [D]Ilość
Automet Cityliner Smile2018PA103 – PA105_obsługują usługę Tele-Bus33
Autosan M09LE „SanCity”2009BA113 – BA118
BA133 – BA141
DA106 – DA132
_181836
Karsan Jest2021PA100 – PA101_najmniejsze pojazdy kursujące na regularnych liniach22
Irizar ie bus 122023DE637 – DE640__4
MAN Lion’s InterCity LE 132022KM490 – KM499_do obsługi linii podmiejskich, własność Krak-Trans-Rem1010
Mercedes-Benz City 752019PA102_obsługuje usługę Tele-Bus11
Mercedes-Benz O5302011DO211 – DO218_88
Mercedes-Benz Conecto2018DO200 – DO201_22
Mercedes-Benz O530 C22018BO270 – BO299
DO244 – DO269
PO206 – PO243
_pojazdy z zajezdni Wola Duchacka posiadają napęd hybrydowy40301686
Mercedes-Benz O530G2008DC701 – DC703
DC705 – DC710
DC712 – DC713
DC715 – DC731
_1414
Mercedes-Benz Conecto G2018DC700
DC732 – DC734
_44
Solaris Urbino 8,9 LE electric2016DE602 – DE605_44
Solaris Urbino 12 III2008BU857
BU863 – BU864
BU867 – BU868
BU891 – BU926
BU977
_435093
Solaris Urbino 12 IV2016BU319 – BU340
BU992 – BU997
DU301 – DU318
PU334 – PU335
PU337 – PU338
PU978 – PU991
KU341 – KU349
_9 pojazdów z zajezdni Wola Duchacka należy do Krak-Trans-Rem24182769
Solaris Urbino 12 electric2016DE601
DE606
_22
Solaris Urbino 12 IV electric2017DE607 – DE636_3030
Solaris Urbino 12,9 Hybrid2018BH400 – BH403
DH404 – DH408
_459
Solaris Urbino 18 III2005BR737 – BR738
BR741
DR742 – DR745
PR746 – PR777
_324431
Solaris Urbino 18 Metrostyle2014PR769 – PR776_88
Solaris Urbino 18 Hybrid2014BH410 – BH421_1212
Solaris Urbino 18 IV2017BR501 – BR510
BR557 – BR579
DR511 – DR556
DR580 – DR595
PR778 – PR797
KR596 – KR598
_3 pojazdy z zajezdni Wola Duchacka należą do Krak-Trans-Rem332065118
Solaris Urbino 18 IV Electric2017DN001 – DN004
DN007 – DN063
_7979
Volvo 7900 Hybrid2022BH409_11
Volvo 7900A Hybrid2018BH084 – BH095_1212
Łączna liczba pojazdów (stan na 24.11.2023 r.)200156284640
Proporcja autobusów niskopodłogowych w flocie100%
Proporcja autobusów z klimatyzacją w flocie100%

Galeria

Zabytkowe

Wśród autobusów historycznych, MPK Kraków posiada takie modele jak:

  • Autosan H6-06 „Melon” (10108),
  • Ikarus 260/A (856),
  • Ikarus 260 (45151),
  • Ikarus 280 (24575 i 34260),
  • Ikarus 620 (118),
  • Jelcz 021 (549),
  • Jelcz 120M (21001),
  • Jelcz 272 MEX (341),
  • Jelcz M11 (12240),
  • Jelcz M121MB (DJ680),
  • Jelcz M181MB (DD493),
  • Jelcz P-01 (608),
  • Karosa B40 (600),
  • MAN SG242 (36001),
  • Nysa N59M (28),
  • Rugby L (19),
  • San H01B (86),
  • Scania CN113CLL (PS001),
  • Scania CN113ALB (38030),
  • Solaris Urbino 12 (BU820).

Wycofane z eksploatacji

W MPK Kraków, z liniowej eksploatacji wycofano poniższe pojazdy:

  • Autosan H6-06 „Melon”,
  • Benz Gaggenau MS,
  • Berliet PR100,
  • Chevrolet EFD 183,
  • Federal Six,
  • Ikarus 260,
  • Ikarus 280,
  • Ikarus 620,
  • Jelcz 021,
  • Jelcz 043,
  • Jelcz 120M,
  • Jelcz M081MB,
  • Jelcz M083C Libero,
  • Jelcz M11,
  • Jelcz M121MB,
  • Jelcz M181MB,
  • Jelcz M182MB,
  • Jelcz PR110U,
  • Man NG313,
  • MAN SG 242,
  • MAN SL 200,
  • Neoplan N4020,
  • San H01B,
  • Scania Castrosua N94UA,
  • Scania CN113CLL,
  • Scania CN113ALB,
  • Scania CN94UA,
  • Scania CN94UB,
  • Scania CR111,
  • Scania CR112,
  • Star N52,
  • Volvo B58-60 Delta Plan,
  • Volvo B59-59 Säffle.

Przypisy

  1. a b / Tabor / Tramwaje [online], MPK Kraków [dostęp 22.10.2023 r.]
  2. Zestawienie taboru Komunikacji Miejskiej w Krakowie. PSMKMS. [dostęp 25.11.2023 r.]
  3. Jakub Drath: Kolejne ze starszych Bombardierów zyskają klimatyzację. LoveKraków, 25.09.2023 r. [dostęp 22.10.2023 r.]
  4. / Aktualności / Dwa Lajkoniki wyjechały na regularne linie [online], mpk.krakow.pl [dostęp 21.11.2020 r.]
  5. Kraków korzysta z opcji. Będzie komplet – 110 Lajkoników. Transport Publiczny, 04.11.2020 r. [dostęp 27.12.2021 r.]
  6. Historia MPK S.A. w Krakowie [online], www.mpk.krakow.pl [dostęp 28.05.2021 r.]
  7. Strona główna Zarząd Transportu Publicznego w Krakowie- Biuletyn Informacji Publicznej Miasta Krakowa – BIP MK [online], www.bip.krakow.pl [dostęp 21.04.2021 r.]
  8. ilostan taboru autobusowaego. KMK. [dostęp 28.12.2021 r.]
  9. Düwag GT8S, Düwag/MPK GT8C, GT8N. KMK. [dostęp 27.12.2021 r.]
  10. Zestawienie taboru Komunikacji Miejskiej w Krakowie. PSMKMS. [dostęp 22.10.2023 r.]
  11. MPK SA w Krakowie: MPK SA w Krakowie po raz 16. przedsiębiorstwem Fair Play. 28.11.2016 r. [dostęp 09.12.2016 r.]
  12. Rewaloryzacja zajezdni tramwajowej. Muzeum Inżynierii Miejskiej w Krakowie. [dostęp 28.12.2009 r.]
  13. / Organizacja / Zatrudnienie [online], www.mpk.krakow.pl [dostęp 25.11.2017 r.]
  14. / Organizacja / Dane rejestrowe [online], www.mpk.krakow.pl [dostęp 25.11.2017 r.]
  15. Zakres działania. MPK SA w Krakowie. [dostęp 08.11.2009 r.]
  16. Statut spółki MPK SA w Krakowie. [w:] Biuletyn Informacji Publicznej [on-line]. 06.03.2008 r. [dostęp 08.11.2009 r.]
  17. Status prawny MPK SA w Krakowie. [w:] Biuletyn Informacji Publicznej [on-line]. 27.03.2008 r. [dostęp 08.11.2009 r.]
  18. a b Władze spółki. Biuletyn Informacji Publicznej MPK SA w Krakowie. [dostęp 08.11.2009 r.]
  19. Historyczne autobusy. MPK Kraków. [dostęp 11.12.2022 r.]
  20. Autobusy historyczne. KMK. [dostęp 11.12.2022 r.]
  21. Autobusy wycofane z ruchu. KMK. [dostęp 11.12.2022 r.]
  22. Tramwaje historyczne. KMK. [dostęp 11.12.2022 r.]

Oceń: Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne w Krakowie

Średnia ocena:4.6 Liczba ocen:20