Osiedle Na Kozłówce, znane potocznie jako Kozłówek, to jedno z mieszkańców Krakowa, które znajduje się w Dzielnicy XII Bieżanów-Prokocim. Mimo swojego znaczenia, osiedle to nie jest uznawane za jednostkę pomocniczą niższego rzędu w obrębie tej dzielnicy.
Jest to obszar, który może nie być powszechnie znany, jednak stanowi integralną część krakowskiego krajobrazu społecznego, łącząc różnorodne aspekty życia lokalnego.
Położenie
Osiedle Na Kozłówce znajduje się w prawobrzeżnej części Krakowa, w regionie południowo-wschodnim miasta. Zostało usytuowane w obszarze trójkąta, którego granice wyznaczają trzy główne ulice. Od zachodu mamy ulicę Nowosądecką, która stanowi jeden z ważniejszych ciągów komunikacyjnych, z kolei na północno-wschodniej stronie przylega ulica Wielicka. Na południowej granicy osiedla znajduje się ulica Facimiech, która prowadzi do potoku o nazwie Drwinka.
Historia
Osiedle, które obecnie znamy jako Na Kozłówce, zaczęło powstawać w okresie od 1966 do 1977 roku, według planów opracowanych przez architekta A. Kędzierskiego. To osiedle zlokalizowane w południowej części niegdyś wsi Prokocim, zawdzięcza swoją nazwę wzgórzu Kozłówka, na którym wzniesiono nowe budynki. Osiedle charakteryzuje się różnorodnymi zamkami, w tym pięcio- oraz jedenastokondygnacyjnymi, które zostały wzniesione w technologii wielkoblokowej oraz wielkopłytowej. W jego obrębie zbudowano także pawilony handlowe i usługowe, a wśród nich pawilon gastronomiczny, aptekę oraz budynek poczty. Osiedle zyskało również infrastrukturę edukacyjną, obejmującą dwie szkoły, dwa przedszkola, żłobek, oraz plac zabaw dla najmłodszych.
Na początku istnienia osiedla zapewnione było lokalne centralne ogrzewanie dzięki dwóm kotłowniom. Dopiero w latach 70. ubiegłego stulecia zaczęto korzystać z centralnego systemu ogrzewania, który był realizowany przez Elektrociepłownię w Łęgu. W ważnym kroku dla komunikacji, w roku 1965 do osiedla doprowadzono linię tramwajową, która docierała do kurortu, gdzie znajdował się zespół pałacowy Jerzmanowskich w Prokocimiu. Następnie, w 1978 roku tramwaje dotarły również do Nowego Bieżanowa.
Na początku XXI wieku, w roku 2000, rozpoczęto budowę drugiej linii tramwajowej, która przechodziła obok osiedla Na Kozłówce, prowadząc ulicą Nowosądecką aż do Kurdwanowa. W latach 90. XX wieku w obrębie osiedla zrealizowano projekt budowy salonu samochodowego marki Seat, który zaprojektował R. Kuzianik. Następnie, między rokiem 2005 a 2008 miały miejsce prace remontowe elewacji wszystkich bloków na osiedlu, co znacząco poprawiło jego estetykę. Warto również dodać, że w skład osiedla wchodzi część starej zabudowy jednorodzinnej, która znajduje się głównie przy ulicach: Czorsztyńskiej, Zieleniec, Wojciecha Stattlera, Wolskiej, Na Kozłówce oraz wewnętrznej stronie ulicy Facimiech.
Handel i usługi
Na osiedlu przy ulicy Spółdzielców znajduje się rozwinięte centrum handlowo-usługowe, które oferuje szeroki zakres usług. Można tu znaleźć specjalistów takich jak zegarmistrz, szewc, oraz fachowców zajmujących się naprawą sprzętu gospodarstwa domowego. W obrębie tego centrum klienci mogą skorzystać z usług pomocy technicznej w zakresie RTV, wizyt u optyka, fryzjera, hydraulika, krawca, czy fotografa. Co więcej, dostępni są także złotnicy, szklarze oraz lekarze specjaliści, tacy jak dentysta i okulista.
Nieopodal znajduje się również biblioteka oraz wypożyczalnia filmów video. Miłośnicy kulinariów mogą zjeść smaczny obiad w pizzerii, a na zakupy wybrać się do licznych sklepów. Osiedle dysponuje bogatym asortymentem: sklepem mięsnym, spożywczym, warzywnym, a ponadto ze słodyczami, biżuterią, galanterią oraz odzieżą nową i używaną. Swoje usługi oferuje także księgarnia, kawiarnia oraz pasmanteria.
Co więcej, w obrębie osiedla funkcjonują aż cztery apteki, poczta oraz ośrodek zdrowia. Duże sklepy spożywcze, takie jak Żabka, Stokrotka oraz Lewiatan, są w zasięgu ręki mieszkańców. Oprócz tego funkcjonują mniejsze prywatne sklepiki, cukiernie, oraz sklepy z pieczywem, kosmetykami, chemią gospodarczą, materiałami budowlanymi i instalacyjnymi.
Osiedle charakteryzuje się również różnorodnością punktów kulinarnych: można tu znaleźć kawiarnie, piwiarnie i bary. Na terenie osiedla znajdują się kioski z prasą i kwiaciarnie, jak również gabinety kosmetyczne, solaria i sklepy z odzieżą używaną. Dodatkowo, mieszkańcy mają dostęp do salonów samochodowych, sklepów oferujących części i akcesoria samochodowe oraz stacji benzynowej. Istnieją także zakłady wulkanizacyjne, placówki banków oraz agencje ubezpieczeniowe i towarzyskie.
Nie można zapomnieć o placu targowym, który stanowi miejsce spotkań dla handlowców oferujących świeże produkty. Na tym placu można znaleźć liczne sklepiki ogólnospożywcze oraz stoiska z lokalnymi owocami i warzywami, co doskonale uzupełnia ofertę handlową całego osiedla.
Komunikacja
Osiedle Na Kozłówce zapewnia mieszkańcom szeroki wachlarz opcji komunikacyjnych. Do wschodniej części osiedla można dotrzeć za pomocą różnorodnych tramwajów oraz autobusów. Wybierając się w tę stronę, warto skorzystać z tramwajów linii: 3, 9, 13, 23 oraz 24 (część kursów), a także autobusów: 144, 173, 204, 244 i 503. Wysiadając na przystanku „Wlotowa”, który znajduje się przy skrzyżowaniu ulic Wielickiej, Prostej i Wlotowej, zyskuje się łatwy dostęp do każdej z tych linii.
Jeżeli planujesz podróż w kierunku północno-zachodnim, dostępne są tramwaje linii 3, 6, 9, 13, 23, 24 oraz 50, a także autobusy: 143, 144, 173, 204, 243, 244, 301, 304 oraz 503. Najdogodniejszym przystankiem jest „Bieżanowska”, gdzie mieści się skrzyżowanie ulic Wielickiej, Nowosądeckiej i Bieżanowskiej.
W przypadku podróży do południowo-zachodniej części osiedla, można wybrać tramwaje linii 6, 24, 50 oraz autobusy 204 i 244. Wypada wysiąść na przystanku „Dauna”, który zlokalizowany jest na skrzyżowaniu ulic Nowosądeckiej i Alfreda Dauna.
Dawniej jedynym środkiem transportu docierającym głębiej w osiedle był autobus linii 103, zatrzymujący się na przystanku „Na Kozłówce”, zlokalizowanym przy skrzyżowaniu ulic Na Kozłówce i Spółdzielców. Obecnie na tym miejscu powstał parking samochodowy. Od wakacji 2011 roku linia 103 została zawieszona, co znacznie utrudniło mieszkańcom dojazd do różnych części Krakowa.
Kiedyś na tym przystanku zatrzymywał się także bezpłatny autobus Jaś, który przewoził klientów z Centrum Handlowego „Zakopianka” w Borku Fałęckim. Oprócz tego, do przystanków „Bieżanowska” oraz „Wlotowa” można dojechać prywatnymi busami, które kursują na trasach z Krakowa do takich miejscowości jak Wieliczka, Niepołomice i Bochnia. Osoby korzystające z komunikacji PKS mogą również dotrzeć do przystanku „Bieżanowska” z kierunkiem na Wieliczkę, Bochnię, Tarnów, Gorlice, Krosno, Nowy Sącz oraz Limanową.
Warto również wspomnieć, że w godzinach nocnych dostępne są linie tramwajowe i autobusowe: tramwaj 69 z Krowodrzy Górki do Nowego Bieżanowa, autobus 643 z Dworca Płaszów do osiedla Złocień, oraz linia 904 z Prądnika Białego do Wieliczki. Na przystanku „Bieżanowska” można przesiąść się na te nocne kursy, co sprawia, że osiedle ma dogodny dostęp do centrum miasta oraz innych dzielnic Krakowa.
Wspólnoty wyznaniowe
Na osiedlu Na Kozłówce istnieje kilka wspólnot wyznaniowych, które odgrywają istotną rolę w życiu mieszkańców. Wśród nich dominuje Kościół rzymskokatolicki, który ma swoje silne przedstawicielstwo w tej okolicy.
Większość mieszkańców osiedla podlega parafii Matki Bożej Dobrej Rady w Prokocimiu Starym. Dodatkowo, osoby mieszkające w niektórych blokach przy ulicy Spółdzielców i Nowosądeckiej przynależą do parafii Matki Boskiej Różańcowej na Piaskach.
Innym ważnym aspektem życia społeczności na osiedlu są Świadkowie Jehowy, którzy mają swój zbór Kraków-Kozłówek. Mieści się on w Sali Królestwa przy ulicy Nadzieja 27a.
Inne
Na osiedlu znajduje się Dzienny Ośrodek Socjoterapii dla Dzieci, który jest znany jako U Siemachy. W jego bliskim sąsiedztwie można znaleźć plac zabaw dla dzieci, a w okolicy potoku Drwinka ulokowano sześć kortów tenisowych. Z tego zestawu, jeden z kortów jest przykryty pneumatyczną halą, co umożliwia grę w mniej sprzyjających warunkach atmosferycznych.
Dodatkowo w obrębie tego obszaru znajdują się asfaltowe boiska, które są przystosowane do gry w siatkówkę oraz koszykówkę. Istnieje również boisko Orlika, które zostało zlokalizowane przy pobliskim gimnazjum.
Na terenie tegoż gimnazjum znajduje się wyjątkowy głaz narzutowy, znany jako Rapa Kiwi. To niezwykłe zjawisko przyrody jest jedynym tego rodzaju pomnikiem na terenie Krakowa. Głaz został przeniesiony z doliny Drwinki w roku 1995, a jego historia sięga około 400 tysięcy lat wstecz, kiedy to lądolód skandynawski przetransportował go z Wysp Alandzkich.
Przypisy
- Bieżanów-Prokocim. Po dwóch stronach torów [online], LoveKraków, 20.03.2024 r. [dostęp 06.04.2024 r.]
- Przebudowa pętli tramwajowej Kurdwanów P+R. To element Trasy Łagiewnickiej [online], krakow.wyborcza.pl, 21.06.2018 r. [dostęp 06.04.2024 r.]
- a b c Na Kozłówce, [w:] Encyklopedia Krakowa, Wyd. 2 zm. i rozsz., t. 2, Kraków 2023 r., s. 17, ISBN 978-83-66334-92-2.
- Carrafour.pl. [dostęp 14.07.2011 r.]
- Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 08.10.2018 r.]
- MPK Kraków
Pozostałe obiekty w kategorii "Osiedla":
Osiedle Zgody | Osiedle Nowy Prokocim | Osiedle Ogrodowe | Osiedle Złotego Wieku | Osiedle Centrum A | Osiedle Czyżyny | Modrzejówka | Osiedle Piastów (Kraków) | Osiedle Dywizjonu 303 | Osiedle Rżąka | Osiedle Wolfganga Amadeusza Mozarta w Krakowie | Osiedle Młodości | Osiedle Willowe (Kraków) | Osiedle Widok Zarzecze | Osiedle Mistrzejowice Nowe | Kurdwanów Nowy | Cichy Kącik | Azory (Kraków) | Osiedle Złocień | Osiedle Głowackiego-RydlaOceń: Osiedle Na Kozłówce