Park Wadów jest jednym z ważnych miejsc w Krakowie, zlokalizowanym w malowniczej dzielnicy XVII Wzgórza Krzesławickie. Otoczony ulicami Jaskrową, Kosów i Glinik, stanowi doskonały przykład parku dworskiego, który został stworzony w drugiej połowie XIX wieku.
W centrum parku znajduje się dwór Badenich, zbudowany w 1874 roku. Ten klasycystyczny obiekt harmonijnie wpisuje się w otaczający go zespół dworsko-parkowy, tworząc niezwykłą przestrzeń do rekreacji i odpoczynku.
Park Wadów ma kształt prostokątny i zajmuje powierzchnię 2,8 hektara, co czyni go idealnym miejscem na długie spacery oraz relaks w bliskim kontakcie z naturą. Jego historia oraz walory architektoniczne sprawiają, że jest szczególnie cenionym miejscem zarówno przez mieszkańców, jak i turystów odwiedzających Kraków.
Warto podkreślić, że zespół składający się z parku i dworu został wpisany do rejestru zabytków nieruchomych miasta Krakowa 21 grudnia 1998 roku, co potwierdza jego znaczenie i wartość historyczną.
Historia
Od momentu, kiedy ostatnia właścicielka Wadów, Zofia Kuligowska, zarządzała posiadłością od 1930 roku, wygląd oraz zakres parku uległy znacznym przemianom.
W latach 30. XX wieku, obecna ulica Jaskrowa, stanowiąca część założenia dworskiego, pełniła funkcję wewnętrznej drogi, łącząc zabudowania folwarczne w północnej i zachodniej części obszaru. Wjazd do pałacu zlokalizowany był od strony wschodniej, natomiast wjazd gospodarczy do folwarku od zachodu.
Na północnej stronie terenu znajdował się duży zajazd w otoczeniu róż, oblewany parkiem, gdzie z kolei leżał sad i warzywnik. Od południa park zdobiły rabaty kwiatowe, alejki, ławeczki oraz plac do gry w tenisa. We wschodniej części pałacu rosły okazałe tulipanowce, a sama elewacja budynku owinęła się dzikim winem.
Cała posiadłość otoczona była murem, wzdłuż którego rósł żywopłot z głogu, a na terenie znajdują się także trzy stawy.
Po zakończeniu II wojny światowej, majątek dworski został podzielony, a tak zwana „resztówka Wadów” została upaństwowiona. W latach 60. i 70. XX wieku zlikwidowano zabudowania folwarczne oraz mur, co drastycznie wpłynęło na pierwotny krajobraz.
W 1963 roku wprowadzono metalowe ogrodzenie, a stawy zlikwidowano. Północna część parku została zamieniona na ogródki działkowe, które administrował Związek Nauczycielstwa Polskiego. Usunięto także tulipanowce oraz stare dęby przy wjeździe, zlikwidowano żywopłot i winobluszcz porastający ściany pałacu.
W parku o kompozycji centralnej w zachodnio-południowej części zachował się kopiec widokowy. Do roku 1983 park i pałac administrowane były przez Wydział Oświaty Urzędu Miasta Krakowa, w budynku zaś funkcjonowało przedszkole.
W 2003 roku przedszkole przeniesiono do innego lokalu, a nowym użytkownikiem stał się Krakowski Zarząd Komunalny.
Stan obecny
Park Wadów charakteryzuje się różnorodnym drzewostanem, obejmującym zarówno starodrzew, jak i młodsze okazy. Na terenie parku napotkać można lipy, przy czym jedna z nich osiąga imponujący obwód przekraczający 475 cm. Dominującymi gatunkami są również dęby, brzozy, a także akacje. Szczególnie liczne są wiązy, które mogą pochwalić się obwodami sięgającymi 400 cm, oraz lipy i kasztanowce, których obwody wynoszą ponad 250 cm.
Ponadto, w parku występują pojedyncze okazy grabów, dębów szypułkowych, jak również buk purpurowy Purpurea pendula, którego obwód wynosi ponad 350 cm. Niezwykle interesującym gatunkiem jest iglicznia trójcierniowa z obwodem 380 cm, a także sosny wejmutki o obwodzie 220 cm, modrzewie osiągające 310 cm, oraz topola biała, której obwód przekracza 270 cm. Obok drzew, w parku rosną także krzewy liściaste, takie jak bez czarny, śnieguliczka biała, lilak pospolity, sumak octowiec czy głóg szkarłatny.
Roślinność parkowa w głównej mierze rośnie w grupach lub tworzy ciągi, przez co tworzą one malownicze ściany krajobrazowe. Owa struktura reprezentowana jest w postaci swobodnych lasków, nazywanych boskietami, zwłaszcza po wschodniej i zachodniej stronie dworu. Na terenie parku wyróżnia się siedem wnętrz krajobrazowych, które można podziwiać z różnych punktów: z podjazdu (trzy widoki na zachód i wschód), z kopca widokowego (dwa widoki na zachód i północ) oraz z tarasu widokowego (dwa widoki na południe i zachód).
Park stanowi również schronienie dla licznych gatunków ptaków, takich jak dzięcioły, sikory bogatki, kowaliki, szpaki, sierpówki oraz sroki. Na jego obszarze można spotkać także ssaki, tudzież wiewiórki rude i jeże, a ponadto płazy, w tym żaby.
W roku 2017 pięć drzew z Parku Wadów zostało uhonorowanych tytułem pomników przyrody w Krakowie, co można zaliczyć do istotnych wartości tego miejsca. Oto ich lista:
- wiąz szypułkowy – obwód pnia 463 cm,
- dąb szypułkowy – 340 cm,
- lipa srebrzysta (miesz) – 559 cm,
- dąb szypułkowy – 353 cm,
- lipa drobnolistna – 329 cm.
Zagospodarowanie parku dla potrzeb mieszkańców (stan na 2008 rok)
Krakowski Zarząd Komunalny, który po 2008 roku przekształcił się w Zarząd Infrastruktury Komunalnej i Transportu, a obecnie po 2018 roku w Zarząd Zieleni Miejskiej, dba o stan parku, utrzymując go w dobrym porządku.
Prace porządkowe prowadzone są regularnie i obejmują różnorodne zadania, takie jak koszenie trawników, przycinanie drzew i krzewów. Co ciekawe, dwór znajdujący się w parku jest jedynie zabezpieczony, a otwory parteru zostały zabite płytami pilśniowymi.
W południowo-wschodniej części parku, w rejonie tarasu widokowego, przywrócono do życia ogród kwiatowy. Zostały tam utworzone cztery kwatery, które są połączone alejkami, co znacząco podnosi estetykę tego miejsca oraz stwarza przyjemną przestrzeń dla mieszkańców.
Pozostałe obiekty w kategorii "Parki":
Planty Mistrzejowickie | Lasek Krzesławicki | Ogród Doświadczeń w Krakowie | Ogród Profesorski w Krakowie | Park Tysiąclecia w Krakowie | Park Strzelecki w Krakowie | Park Dębnicki w Krakowie | Park Zielony Jar Wandy w Krakowie | Park im. Anny i Erazma Jerzmanowskich w Prokocimiu | Park im. Tadeusza Kościuszki w Krakowie | Park w Łuczanowicach | Park Leśny Witkowice w Krakowie | Park Jalu Kurka | Park Dąbie | Błonia mogilskie | Ogród Polny | Ogród Józefa Mehoffera | Park Zaczarowanej Dorożki | Park Szwedzki w Krakowie | Park przy ulicy Klasztornej w KrakowieOceń: Park Wadów