Dwór Badenich to cenny zabytek, położony w Wadowie, w dzielnicy XVII Krakowa, przy ulicy Glinik 63. Ta klasycystyczna budowla, wzbogacona o elementy neorenesansowe, powstała w 1874 roku z inicjatywy Antoniego Łuszczkiewicza, który zaprojektował ją dla Józefa Badeniego, ówczesnego właściciela Wadowa. Dwór zbudowano na fundamentach wcześniejszego budynku, którego pozostałością są jedynie piwnice.
Charakteryzuje się asymetryczną bryłą, składającą się z dwóch prostopadle położonych prostokątów. Budynek przykryty jest dachem czterospadowym o łagodnym nachyleniu, co dodaje mu klasycznej elegancji. Wąski, parterowy korpus przedłużony jest przez piętrowy ryzalit z północnej strony, który przyciąga uwagę arkadowym portykiem. Na belkowaniu portyku umieszczony jest napis „Z DARÓW BOŻYCH”, a także płaskorzeźbione herby rodowe: Wężyk i Bończa. Z dekoracji architektonicznej od strony południowej przetrwały fryzy poniżej dachu oraz figura Matki Bożej umieszczona w niszy, a pod nią - kamienny wazon.
Wokół dworu założono park krajobrazowy, który, chociaż mocno zdewastowany, przetrwał do dzisiaj, zachowując charakter rekreacyjny i sportowy, w tym boisko. Od 1930 roku dwór był w rękach Badenich, następnie przeszedł na własność Zofii Kulinowskiej, która mieszkała tam do 1945 roku. Po tym czasie w budynku znajdowała się szkoła, a od lat 70. XX wieku - przedszkole.
W latach 90. XX wieku dwór stał się własnością Gminy Miejskiej Kraków. Niestety, z powodu braku użytkowania, jego stan techniczny znacznie się pogorszył. 2 listopada 2008 r. na poddaszu budynku miał miejsce pożar, który zniszczył część drewnianego strychu oraz strop i dach. Z kolei w 2019 roku rozpoczęły się konsultacje dotyczące jego remontu, a prace wstępne zaczęto w 2021 roku. Właściwy remont zaplanowano na 2024 r.
Dwór oraz jego otoczenie są niezwykle ważnym elementem dziedzictwa kulturowego Krakowa, którego historia i architektura zasługują na szczegółowe poznanie oraz zachowanie dla przyszłych pokoleń.
Przypisy
- Co dalej z dworem w Wadowie - Magiczny Kraków [online], Miejska Platforma Internetowa „Magiczny Kraków”, 08.12.2023 r. [dostęp 11.07.2024 r.]
- ŻanetaŻ. Kołodziej ŻanetaŻ., Początek remontu Dworu Badenich w Wadowie [online], Zarząd Zieleni Miejskiej w Krakowie, 18.06.2024 r. [dostęp 11.07.2024 r.]
- RenataR. Radłowska RenataR., Nowa Huta. Rozpoczyna się remont dworu Badenich w Wadowie - była ruina, będzie elegancko i z klasą [online], Radio Kraków, 18.06.2024 r. [dostęp 11.07.2024 r.]
- AleksandraA. Łabędź AleksandraA., XIX-wieczny dworek w Wadowie od wielu lat umiera na oczach wszystkich. Niedługo jednak powinno się to zmienić [online], Gazeta Krakowska, 14.07.2023 r. [dostęp 11.07.2024 r.]
- AleksandraA. Łabędź AleksandraA., Kraków. XIX-wieczny dwór Badenich w Wadowie od kilkunastu lat umiera na oczach wszystkich [online], Gazeta Krakowska, 17.09.2022 r. [dostęp 11.07.2024 r.]
- a b Jest szansa na remont dworu w Wadowie. Miasto szuka firmy, która się nim zajmie [online], Gazeta Wyborcza Kraków, 03.02.2019 r. [dostęp 11.07.2024 r.]
- BognaB. Wernichowska BognaB., Dziedzice z Wadowa, „Kraków”, 01.02.2015 r., s. 52–56.
- Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30.09.2024 r. [dostęp 25.06.2011 r.]
- Ktoś podpalił pusty zabytkowy dworek? [online], Gazeta Wyborcza Kraków, 02.11.2008 r. [dostęp 18.11.2011 r.]
Pozostałe obiekty w kategorii "Wille i dwory":
Dwór Potockich w Krakowie | Pałacyk Pod Orłem w Krakowie | Dom mieszkalny profesorów Uniwersytetu Jagiellońskiego (ul. Łokietka) | Dworek Pod Lipkami w Krakowie | Dworek przy ul. Zamoyskiego 12 w Krakowie | Dwór Mycielskich w Łuczanowicach | Dwór Popielów w Ruszczy | Kossakówka | Rydlówka | Tetmajerówka | Dwór Odrowążów w Krakowie | Dwór Łowczego w Krakowie | Willa Rutkowskich (Pułaskich) w Krakowie | Willa Rogozińskich w Mogile | Willa przy ulicy Wrocławskiej 20 w Krakowie | Willa przy ulicy Władysława Anczyca 9 w Krakowie | Willa przy ulicy Władysława Anczyca 3 w Krakowie | Willa Podskale w Krakowie | Willa Mały Wawel w Krakowie | Willa Julia w KrakowieOceń: Dwór Badenich w Wadowie