Park Jalu Kurka to niezwykle interesujące miejsce, które ma swoje korzenie w dzielnicy I Stare Miasto w Krakowie, na Kleparzu, mieszczące się przy ulicy Szlak 71. Jego nazwa honoruje Jalu Kurka, polskiego poetę oraz prozaika, który był reprezentantem tzw. Awangardy Krakowskiej.
Początkowo park pełnił funkcję ogrodu Pałacu Montelupich, wzniesionego w tym rejonie w XV wieku. Obiekt ten stanowił wspólnotę majątkową aż do momentu, gdy pałac przeszedł w ręce rodziny Tarnowskich. Stanisław Tarnowski po przeprowadzeniu modernizacji pałacu, przekazał ogród do użytku publicznego, aby mógł być dostępny dla wszystkich mieszkańców.
W 1948 roku, Zgromadzenie Salwatorianów nabyło pałac oraz otaczający go park od Tarnowskich. Po zakończeniu II wojny światowej, państwo polskie przejęło obiekt, a w pałacu zaczęło funkcjonować Radio Kraków. Wówczas park stał się całkowicie dostępny dla mieszkańców Krakowa.
Po roku 1989, kiedy to utworzono komisję majątkową Kościoła Katolickiego, zgromadzenie wystąpiło do niej z wnioskiem o zwrot zarówno pałacu, jak i przylegającego parku. Przekazano park, natomiast w przypadku pałacu zgromadzenie wycofało swój wniosek, gdyż rodzina Tarnowskich rozpoczęła procedurę stwierdzenia nieważności wywłaszczenia.
Po odzyskaniu terenu przez Zgromadzenie, mimo licznych protestów ze strony mieszkańców, studentów z pobliskiej Politechniki Krakowskiej oraz radnych Dzielnicy I, park został zamknięty. Ofiarnie zgromadzenie argumentowało, iż zamknięcie było spowodowane brakiem funduszy na remont oświetlenia i infrastruktury.
W 2008 roku właściciele parku złożyli wniosek o warunki zabudowy dla części terenów, planując budowę Europejskiego Ośrodka Salwatoriańskiej Formacji. W tym samym czasie zapewniali, że po uzyskaniu zgody na zabudowę, pozostała część parku zostanie udostępniona mieszkańcom. Propozycja ta jednak została odrzucona przez Jana Janczykowskiego, wojewódzkiego konserwatora zabytków.
Obecnie na części działki, która nie podlega ochronie, a wcześniej służyła jako wejście do parku, trwa budowa biurowca. Władze Krakowa, od roku 2017, prowadziły negocjacje z salwatorianami na temat zamiany gruntów lub możliwości zakupu parku. W 2022 roku, samorząd Krakowa nabył teren parku za kwotę 11 mln zł, a park został udostępniony mieszkańcom 1 stycznia 2023 roku. Park jest otwarty codziennie od godz. 6.00 do 22.00.
Przypisy
- SylwiaS. Groń-Ząbek, Park Jalu Kurka otwarty!, „Dwutygodnik miejski Kraków.pl”, 18.01.2023 r., s. 13, ISSN 1898-9039.
- RenataR. Gaweł, Od nowego roku park Jalu Kurka otwiera się dla mieszkańców, www.rmf24.pl, 30.12.2022 r.
- Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30.09.2024 r. [dostęp 10.10.2024 r.]
- MARTA PALUCH, Zakonnicy otworzą park Jalu Kurka. krakow.naszemiasto.pl, 23.07.2008 r. [dostęp 11.11.2010 r.]
- Piotr Rąpalski, Park Jalu Kurka tylko zza żelaznych krat. wp.pl, 02.10.2008 r. [dostęp 11.11.2010 r.]
- ania mucha (użytkownik portalu krakoff.info), Park Jalu Kurka zamknięty. krakoff.info, 02.07.2007 r. [dostęp 11.11.2010 r.]
- Anna Mateja, Krakowskim targiem. „Tygodnik Powszechny”, nr 41 (3196), Publikacja w internecie: 05.10.2010 r. / Publikacja w wersji drukowanej: 10.10.2010 r.
- Akt notarialny, Kraków: Archiwum Salwatorianów, 1948 r.
Pozostałe obiekty w kategorii "Parki":
Park Leśny Witkowice w Krakowie | Park w Łuczanowicach | Park Wadów | Planty Mistrzejowickie | Lasek Krzesławicki | Ogród Doświadczeń w Krakowie | Ogród Profesorski w Krakowie | Park Tysiąclecia w Krakowie | Park Strzelecki w Krakowie | Park Dębnicki w Krakowie | Park Dąbie | Błonia mogilskie | Ogród Polny | Ogród Józefa Mehoffera | Park Zaczarowanej Dorożki | Park Szwedzki w Krakowie | Park przy ulicy Klasztornej w Krakowie | Park im. Wisławy Szymborskiej w Krakowie | Park gen. pil. Stanisława Skalskiego w Krakowie | Park Edukacji Rozwojowej w KrakowieOceń: Park Jalu Kurka