Pomnik Artura Grottgera w Krakowie

---

Historia

W 1892 roku rozpoczęto zbiórkę funduszy na pomnik Artura Grottgera. W grudniu odbył się szczególny koncert, z którego zgromadzone środki zostały przeznaczone na realizację tego przedsięwzięcia. W roku 1893 powołano specjalny komitet, którego celem była kontynuacja zbiórki pieniędzy. Na jego czele stanął Witold Pruszkowski. Pozwolenie na prowadzenie działalności zbiorczej uzyskano dopiero po świętach wielkanocnych. Do końca roku zebrano 1697 złotych reńskich. Po zmarciu Pruszkowskiego, w 1897 roku nowym przewodniczącym został Piotr Stachowicz, a zebrana kwota wzrosła do 2215 złotych reńskich.

Ze względu na to, że trudno było osiągnąć pierwotny cel zbiórki, ustalono, że pomnik będzie miał prostszą formę, a jego konstrukcja nie przekroczy kwoty 5000 złotych reńskich. W wyniku konkursu wybrano projekt Wacława Szymanowskiego z Paryża. Sekcja ekonomiczna Rady Miasta oraz „komisja plantacyjna” zdecydowały o lokalizacji pomnika w pobliżu gmachu Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych.

Uroczystość odsłonięcia pomnika miała miejsce 16 maja 1903 roku. Udział w niej wzięli: brat artysty Jarosław Grottger z rodziną, prezydent miasta Józef Friedlein oraz wiceprezydent Juliusz Leo. W wydarzeniu uczestniczyli również członkowie rady miasta, rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego Tadeusz Gromnicki z gronem profesorów oraz przedstawiciele Akademii Sztuk Pięknych. W skład komitetu budowy pomnika wchodzili tacy znani członkowie jak Piotr Stachowicz, Stanisław Tondos, Wincenty Wodzinowski oraz Włodzimierz Tetmajer. W uroczystości wzięli także udział artyści, dziennikarze, młodzież z gimnazjum św. Jacka i św. Anny, jak również liczni mieszkańcy Krakowa.

W trakcie uroczystości wystąpiły orkiestry obu gimnazjów oraz chór Towarzystwa Muzycznego pod kierownictwem Wiktora Barabasza. Wydarzenie zaczęło się w gmachu Towarzystwa, gdzie prezes Akademii Umiejętności, Stanisław Kostka Tarnowski, wygłosił przemówienie. Pod pomnikiem wystąpił Piotr Stachowicz, który przypomniał zmagania komitetu mającego na celu zebranie funduszy na pomnik oraz przekazał go miastu, rekomendując prezydentowi jego opiekę.

Po odsłonięciu pod pomnikiem odbywały się ceremonie składania kwiatów i wieńców, a chór wykonywał pieśni narodowe. Uroczystość zakończyło odśpiewanie znanej pieśni „Gaude Mater Polonia”.

Opis

Pomnik Artura Grottgera, ulokowany na Plantach, jest zatem istotnym punktem w przestrzeni publicznej Krakowa. Jego lokalizacja, zwrócona ku budynkowi Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych, wskazuje na bliskie związki między tym miejscem a kulturą oraz sztuką.

Na białym postumencie umieszczono wspaniałe popiersie artysty, które zostało wykonane z brązu. Jego wyrazista forma oraz staranny detal oddają charakter postaci Grottgera, który był uznawany za jednego z ważniejszych polskich malarzy.

Pod inskrypcją „Artur Grottger” znajduje się także płaskorzeźba. Przedstawia ona malarza w głębokiej zadumie, reflektującego nad dramatycznymi wydarzeniami roku 1863, co nadaje pomnikowi wymiar historyczny i emocjonalny.

---

Oceń: Pomnik Artura Grottgera w Krakowie

---