Henryk Lamensdorf, urodzony 6 marca 1876 roku w Krakowie, to postać, która zapisała się w historii polskiej architektury. Jego życie zakończyło się 24 listopada 1928 roku, również w Krakowie. Był architektem pochodzenia żydowskiego, którego twórczość koncentrowała się głównie na projektach realizowanych w rodzinnym mieście.
W ciągu swojego życia Lamensdorf przyczynił się do rozwoju architektury Krakowa, pozostawiając po sobie istotne ślady w miejskim krajobrazie. Jego prace odzwierciedlają znaczący wpływ na lokalną architekturę oraz są świadectwem umiejętności i wizji artystycznej, którą posiadał jako architekt.
Życiorys
Henryk Lamensdorf był synem Aloisa Lamensdorfa oraz Cecylii, z domu Kreutler. W jego rodzinie występował również brat Stefan Lamensdorf, który był znanym budowniczym. Po zakończeniu nauki w 1896 roku, Henryk ukończył Wydział Budowlany Krakowskiej Szkoły Przemysłowej, co otworzyło przed nim drzwi do kariery w branży budowlanej.
Przez pewien czas odbywał praktyki u Józefa Pokutyńskiego oraz Beniamina Torbego, nabywając cennych doświadczeń. W 1903 roku otrzymał koncesję budowniczego, co pozwoliło mu rozpocząć samodzielną działalność. Od 1904 do momentu wybuchu I wojny światowej, Henryk projektował oraz realizował w Krakowie liczne budynki, które zyskały uznanie wśród mieszkańców.
Jego przedsiębiorstwo szybko zdobyło status jednego z najlepszych w mieście, oferując wysokiej jakości usługi budowlane. W okresie międzywojennym kontynuował swoją działalność, choć z nieco mniejszym rozmachem. Kamienice, które projektował Lamensdorf, charakteryzowały się wyjątkowym standardem wykończenia wnętrz i klatek schodowych, a także nowoczesnym wówczas wyposażeniem w windy, co wyróżniało je na tle innych budynków.
Henryk Lamensdorf był aktywnym członkiem wielu stowarzyszeń, w tym Stowarzyszenia Humanitarnego „Solidarność” B’nei B’rith oraz Krakowskiego Towarzystwa Technicznego. Po zakończeniu życia, został pochowany na Nowym Cmentarzu Żydowskim przy ul. Miodowej, gdzie spoczywa w gronie wybitnych przedstawicieli społeczności krakowskiej.
Prace
Henryk Lamensdorf był jednym z uznawanych architektów, który w okresie swojej twórczości zaprojektował liczne budynki o znaczeniu historycznym i architektonicznym. Wśród jego najważniejszych realizacji wyróżniają się:
- Kamienica czynszowa – Rynek Kleparski 11 (ul. Krzywa 13), 1907,
- Kamienica Bidermanowska – Rynek Główny 5 (ul. Sienna 2), 1912–1914,
- Dom Turecki – ul. Długa 31 (1910),
- Synagoga Deichesa w Krakowie – ul. Brzozowa 6 (1910),
- Synagoga Szejrit Bne Emuna w Krakowie – ul. Bocheńska 4 (1914),
- Kamienica – ul. Bonerowska 9,
- Kamienica, później internat dla dziewcząt, byłych wychowanek Zakładu Wychowawczego Sierot Żydowskich „Beth Megadle Jasomim” – ul. Bonerowska 10 (1909),
- Kamienica – ul. Dunajewskiego 6 (1908),
- Kamienica – ul. Piłsudskiego 38 (1908),
- Kamienica – ul. Powiśle 12 (1906),
- Siedziba zarządu gminy żydowskiej – ul. Skawińska 12 (1909),
- Kamienica – ul. Krakowska 7 (1911),
- Kamienica (Dom Literatów) – ul. Krupnicza 22 (1911).
Każde z tych dzieł odzwierciedla unikalny styl i podejście Lamensdorfa jako architekta, który miał ogromny wpływ na oblicze Krakowa.
Przypisy
- a b c d e f g h i j k BarbaraB. Zbroja BarbaraB., Leksykon architektów i budowniczych pochodzenia żydowskiego w Krakowie w latach 1868-1939, Kraków: Wysoki Zamek, 2023 r., s. 129-136, ISBN 978-83-966500-2-3.
- dane biograficzne na stronie Sejmu Wielkiego.
- „Encyklopedia Krakowa” wyd. Kraków 2000 r., s. 534.
Pozostali ludzie w kategorii "Inżynieria i technologie":
Salomon Jonkler | Józef Fiszer | Tadeusz Kostia | Adam Kurbiel | Stanisław Filipkiewicz | Feliks Księżarski | Zbigniew Gnutek | Stefan Wrona | Józef Wypych | Zbigniew Kupiec | Józef Kaban | Teresa Chmura-Pełech | Karol Kremer | Emil Taszner | Zbysław Ciołkosz | Kazimierz Sołtykowski | Feliks Radwański (1789–1861) | Maria Jaworska-Michałowska | Ludwik Zagórny-Marynowski | Juliusz Żórawski (architekt)Oceń: Henryk Lamensdorf