Wielkanoc (Tyniec)


Wzgórze Wielkanoc, o wysokości 260 m, znajduje się w Tyńcu w Krakowie. Administracyjnie przynależy do Dzielnicy VIII Dębniki, a geograficznie wpisuje się w obszar Wzgórz Tynieckich na Pomoście Krakowskim, w granicach makroregionu Bramy Krakowskiej. Warto zaznaczyć, że te piękne wzgórza są częścią Bielańsko-Tynieckiego Parku Krajobrazowego.

Na szczycie Wielkanocy utworzono użytek ekologiczny nazwany Uroczysko Wielkanoc, który obejmuje obszar o powierzchni 7 ha, rozciągający się również na północne zbocza wzgórza. Nazwa tego wzgórza związana jest z tradycją – podczas Świąt Wielkanocnych, o poranku, gdy staniemy w centralnym punkcie wsi, w miejscu skrzyżowania ulic: Benedyktyńskiej, Bogucianka i Obrony Tyńca, słońce wschodzi nad tym wzgórzem.

Jest ono niewielkie, lecz wyraźnie wyodrębnione i znajduje się pomiędzy ulicami: Bolesława Śmiałego, Szczygielskiego i Zagórze. Wzgórze jest porośnięte bogatym lasem, w którym można odnaleźć cztery nieczynne kamieniołomy. Stanowi idealną lokalizację do rekreacji, spacerów i uprawiania sportów. Na szczycie, który jest pokryty trawą, rozciąga się wspaniała panorama widokowa na Tyniec, Pasmo Sowińca, Kraków oraz Wzgórza Tynieckie. Szlak turystyczny znakowany prowadzi przez całe wzgórze, zachęcając do odkrywania lokalnych uroków.

Geologicznie, wzgórze zbudowane jest z wapieni, które pochodzą z okresu górnej jury. Odsłonięcia skał w niegdysiejszych kamieniołomach umożliwiają dokładne śledzenie geologicznych procesów, które miały miejsce w tym miejscu. W północnej części wapnie są uławicone i zawierają krzemienie, podczas gdy południowa część, pozbawiona krzemieni, ukazuje inny typ wapienia. Obie formy można szczególnie wyraźnie zauważyć w kamieniołomie znajdującym się we wschodniej części wzgórza.

W centralnej części kamieniołomu znajduje się niewielki lej, który jest częściowo zarośnięty i wypełniony gliną, piaskiem oraz żwirem. Ma on pochodzenie krasowe, a dawniej osiągał średnicę 6 m oraz głębokość 5 m, lecz podczas eksploatacji wapieni jego rozmiar uległ zmniejszeniu. Można tu zaobserwować stopniowe przejście wapienia nieuławiconego w uławicony. W południowej części leja widoczny jest wapień skalisty nieuławicony, który ku północy transformuje się w wapień uławicony o grubości warstw wynoszącej od 0,8 do 1,2 m. Występują tu kuliste oraz przypłaszczone krzemienie o barwie brunatnej lub szarobrunatnej, co czyni ten obszar unikalnym pod względem geologicznym.

Szlaki turystyczne

Na terytorium Tyńca można odkryć urokliwe trasy turystyczne, w tym zieloną pętlę, która prowadzi z opactwa benedyktynów przez malownicze miejsca. Trasa ta wiedzie przez Kowadzę, gdzie można podziwiać piękne krajobrazy, a następnie prowadzi do Dużej Kowodrzy, znanej ze swojej przyrody.

Na trasie można również zobaczyć rezerwat Skołczanka, który stanowi chronione miejsce dla wielu rzadkich gatunków roślin i zwierząt. Kolejnym przystankiem jest Ostra Góra, skąd rozciągają się zapierające dech w piersiach widoki.

Nie można zapomnieć o Grodzisku, które jest miejscem pełnym historycznego znaczenia. Cała trasa, mająca długość około 8 km, przypomina o bogatej historii regionu oraz jego naturalnym pięknie, trudnym do znalezienia w innych częściach kraju.

Przypisy

  1. Zbigniew Sikora, Miłosz Podwika. Szlak lasów miejskich Krakowa. [w:] Biuletyn Informacji Publicznej – Miasto Kraków [on-line]. 31.03.2017 r. [dostęp 16.11.2017 r.]
  2. Geoportal. Mapa topograficzna i satelitarna. [dostęp 08.04.2017 r.]
  3. Wielkanoc. Geotyda. [dostęp 08.04.2017 r.]
  4. a b c Okolice Krakowa. Mapa 1:50 000. Kraków: Compass, 2008 r. ISBN 978-83-89165-99-2.
  5. Jerzy Kondracki: Geografia regionalna Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 1998 r. ISBN 83-01-12479-2.

Oceń: Wielkanoc (Tyniec)

Średnia ocena:4.92 Liczba ocen:16