Wróblowice (Kraków)

---

Historia

Historia Wróblowic sięga wczesnego średniowiecza. Poniżej przedstawiamy niektóre istotne daty:

• 1381 r. – w zachowanej kronice jako pierwsza wzmianka o wsi Vroblouicz, co sugeruje, że jej nazwa pochodzi od imienia Wrobel,
• 1389 r. – Samborius zostaje właścicielem wsi Wróblouicz,
• 1400–1404 r. – nowym właścicielem wsi Wrobluicze (Wroblouice) jest Wawrzyniec Nosek,
• 1416–1420 r. – na przestrzeni czterech lat wieś przechodzi w ręce Jana, Mikołaja i Franciszka Nosków,
• 1421 r. – Mikołaj Nosek i jego żona Helena sprzedają część Wróblowic Jakuszowi, dziedzicowi z Zielenic (Zalecic),
• 1423 r. – Frącko sprzedaje swoją część Wróblowic braciom Janowi i Mikołajowi,
• 1424 r. – Jan i Mikołaj Nosek są nadal współwłaścicielami, z siedzibą na terenie wsi,
• 1427 r. – bracia z Brzezia darowują część wsi klasztorowi św. Katarzyny na Kazimierzu w Krakowie,
• 1470–1480 r. – Wroblowycze znajdują się w posiadaniu klasztoru św. Katarzyny, ofiarowane przez Zbigniewa z Brzezia, marszałka koronnego. Na terenie wsi znajduje się folwark,
• 1490 r. – wieś Vroblowycze umiejscowiona jest w parafii Rybie Wielkie, w powiecie szczyżyckim,
• 1529 r. – inna wersja nazwy wsi brzmi Wroblyowicze,
• 1564 r. – kolejna wersja nazwy, Wroblowicze,
• 1570 r. – wieś znajdująca się nadal w rękach klasztoru św. Katarzyny,
• 1581 r. – Wroblowicze znów należy do parafii św. Jakuba, zachowując poprzedni powiat,
• 1629–1680 r. – właścicielem pozostaje klasztor augustianów przy kościele św. Katarzyny, a parafia i powiat bez zmian,
• po 1772 r. – mapa wsi ujawnia zabudowania dworskie usytuowane w centrum wsi, na północ od drogi do Rajska, z czterema stawami od zachodu i dwoma od wschodu,
• 1847 r. – plan katastralny przedstawia układ dworski, który pokrywa się z XVIII-wiecznym. Dwie drogi prowadzą do wsi, a w północno-wschodniej części znajduje się kościół i plebania. Właścicielem jest Włodek,
• 1850 r. – Teodor hr. Lanckoroński staje się właścicielem wsi, a potem dobra kupuje Jakub Leśniak, posiadacz Sidziny,
• 1888–1889 r. – budowa nowego murowanego kościoła pod wezwaniem Przemienienia Pańskiego, w miejscu tego z XVIII wieku,
• po 1889 r. – mapa twierdz austriackich ukazuje folwark, który zawiera dwór,
• przed 1895 r. – Teodor Leśniak, syn Jakuba, staje się właścicielem posiadłości tabularnej liczącej 196 morgów; w wsi znajdowało się 85 domów,
• przed 1939 r. – dziedzicem dworu zostaje Tadeusz Leśniak, który zaczyna sprzedawać dobra,
• 1962 r. – powstaje prywatna linia autobusowa Cyrankiewicza, łącząca Swoszowice z Krakowem,
• 1973 r. – Wróblowice zostają oficjalnie przyłączone do Krakowa.

Wszelkie te wydarzenia budują bogaty kontekst historyczny tej wsi, pokazując jak zmieniała się przez wieki i wchodziła w różnorodne relacje z instytucjami kościelnymi oraz lokalnymi właścicielami.

Szkolnictwo

Początki publicznego szkolnictwa w Wróblowicach datują się na 1 września 1904 roku, kiedy to Rada Szkolna Krajowa podjęła decyzję o wydzieleniu z placówki znajdującej się w Swoszowicach osobnej, jednoklasowej szkoły ludowej. Był to istotny krok w kierunku rozwoju edukacji w tej wsi.

Pierwszą nauczycielką nowo powstałej szkoły była Helena Wiśniowska, której kadencja trwała do roku 1910. Następnie, placówka zatrudniła Helenę Senowską, która kontynuowała nauczanie. W ciągu ostatniego stulecia działalności szkoły, można zauważyć, że przez jej mury przewinęło się 14 osób pełniących rolę kierowników lub dyrektorów, co świadczy o zmieniających się czasach oraz potrzebach edukacyjnych.

Aktualnie, w Wróblowicach funkcjonuje szkoła zatrudniająca 59 nauczycieli, którzy mają zaszczyt uczyć blisko 700 uczniów. Obecny stan placówki pokazuje, jak daleko zaszła edukacja w tej miejscowości, oraz jak istotna jest dla lokalnej społeczności.

Obiekty sakralne

W Wróblowicach, urokliwej części Krakowa, można odnaleźć interesujące obiekty sakralne, które zachwycają swoją historią oraz architekturą. Zdecydowanie warto przyjrzeć się bliżej pierwszemu kościołowi, który w rzeczywistości był kaplicą, należącą do zakonników Augustianów. Ten zabytkowy budynek wzniesiony został z drewna jodłowego. W głównym ołtarzu znajduje się obraz Przemienienia Pańskiego, a w ołtarzu bocznym można zobaczyć wizerunek Matki Boskiej Częstochowskiej.

W 1821 roku kaplica zyskała dzwonnicę, co znacznie wzbogaciło jej architekturę. Jednak to nie koniec historii tego miejsca. W 1875 roku rozpoczęto budowę obecnego kościoła Przemienienia Pańskiego, który został konsekrowany w 1881 roku przez biskupa Albina Dunajewskiego. Owa świątynia znajduje się przy ulicy Bogdanowskiego.

Nieopodal można również natrafić na cmentarz przy ulicy Niewodniczańskiego, który jest miejscem refleksji i pamięci. Warto również wspomnieć o Cmentarzu Wojennym nr 383 – Wróblowice z okresu I wojny światowej, zlokalizowanym przy ulicy Bochnaka, gdzie spoczywają żołnierze, którzy oddali swoje życie w imię wolności.

Stan obecny

W Wróblowicach można znaleźć szereg interesujących miejsc i instytucji, które wzbogacają życie lokalnej społeczności.

Do najważniejszych obiektów należą:

• zabytkowy dworek,
• Zespół Szkolno-Przedszkolny nr 13, który obejmuje Szkołę Podstawową nr 135 oraz Samorządowe Przedszkole nr 136,
• Klub Wróblowice, będący częścią Centrum Kultury Podgórza,
• Biblioteka Kraków – Filia nr 36,
• boisko sportowe klubu piłkarskiego Wróblowianka,
• sklepy przemysłowe i spożywcze.

---

Oceń: Wróblowice (Kraków)

---