Wola Duchacka Wschód


Wola Duchacka Wschód jest częścią południowej Krakowa, będącej integralną częścią Dzielnicy XI Podgórze Duchackie. Warto zaznaczyć, że nie jest to jednostka pomocnicza w obrębie dzielnicy, co wyróżnia ją na tle innych osiedli w tej lokalizacji.

Granice osiedla są dość wyraźnie określone: na wschodzie i południu styka się ono z ulicą Nowosądecką, podczas gdy na zachodzie graniczy z ulicą Walerego Sławka, gdzie swoją granicę ma również Wolą Duchacką Zachód. Pozostałe granice to ulice Wielicka i Kamieńskiego, które wyznaczają północną stronę osiedla.

W praktyce, Wola Duchacka Wschód oraz Wolą Duchacką Zachód są często łączone w jedną całość i nazywane po prostu Wola Duchacka, co pokazuje ich bliskie związki i wspólne cechy jako części tej samej dzielnicy.

Historia

Wola Duchacka, niegdyś wieś, znalazła się na skraju Krzemionek Podgórskich oraz Pogórza Wielickiego. Jej pierwsze wzmianki sięgają roku 1364, kiedy to J. Melsztyński zdecydował o przeniesieniu osady na prawo niemieckie. W tym okresie powstał charakterystyczny układ uliczny, wzdłuż dzisiejszej ulicy Malborskiej, oraz rozłóg pól o kształcie południkowym. W ciągu następnych stuleci, od końca XIV wieku aż do czasów rozbiorów, wieś stała się własnością klasztoru Św. Ducha w Krakowie. Przełom XIX wieku przyniósł zmiany w posiadaniu, zapoczątkowując erę prywatnych właścicieli, a w tym czasie również zbudowano zespół dworski przy ul. Malborskiej, w którego skład wchodziła zachowana część zabudowy gospodarczej, budynek mieszkalny oraz resztki parku krajobrazowego.

W drugiej połowie XIX wieku Wola Duchacka zamieszkiwana była przez około 400 osób, a liczba domów wynosiła około 60. W roku 1928 wschodnia granica wsi stała się miejscem dla Krakowskiej Fabryki Kabli. Kolejne lata, szczególnie lata 30. XX wieku, to czas wznoszenia budynku szkoły w centrum wsi. Niestety, okres II wojny światowej przyniósł dramatyczne zmiany; w 1942 roku Niemcy utworzyli oboz pracy przymusowej, który w 1944 roku został przekształcony w oboz koncentracyjny w Płaszowie.

Rok 1948 to utworzenie parafii Zmartwychwstania Pańskiego, a następnie w latach 1975–1988 wzniesiono kościół według projektu architekta A. Mazura, który został poświęcony w 1976 roku przez kardynała Karola Wojtyłę. W latach 50-tych wytyczono nową ulicę Kamieńskiego, co wpłynęło na układ urbanistyczny tego miejsca.

Rok 1961 przyniósł utworzenie rezerwatu przyrody nieożywionej Bonarka, który znajduje się u zbiegu ulic Kamieńskiego i Swoszowickiej. W kolejnych latach, w okresie lat 70. i 80., północna część wsi została zabudowana osiedlem Wola Duchacka.

Od roku 1991 Wola Duchacka Wschód jest częścią XI dzielnicy samorządowej Podgórze Duchackie, co świadczy o dynamicznym rozwoju tej osady w kontekście miejskim oraz znaczenie w szerszej strukturze Krakowa.

Pochodzenie nazwy

Nazwa „Wola Duchacka”, zawdzięcza swoje pochodzenie dwóm kluczowym elementom. Pierwsza część, „wola”, to termin, który odnosi się do miejscowości, która cieszy się przywilejem niepłacenia danin przez pewien czas. Drugi człon, „duchacka”, wywodzi się od „duchaki”, co oznacza członków Zakonu Św. Ducha.

Najstarsze dostępne zapisy historyczne pojawiają się w roku 1364, kiedy wieś była określana jako „Wolia”. Ważną datą jest również 1464, ponieważ wtedy po raz pierwszy użyto obecnej formy „Wola” w odniesieniu do tej miejscowości.

Ważne miejsca

W Woli Duchackiej Wschód znajduje się wiele ważnych miejsc, które są istotne zarówno dla mieszkańców, jak i odwiedzających. Oto kilka z nich:

  • Gimnazjum nr 27, usytuowane przy ulicy Malborskiej,
  • Szkoła Podstawowa przy ulicy Malborskiej 98, kierowana przez Stowarzyszenie Rodziców (to szkoła publiczna, ale niesamorządowa),
  • Zespół Szkół Ogólnokształcących Integracyjnych nr 7, zlokalizowany przy ulicy Czarnogórskiej 14, obejmujący Gimnazjum Integracyjne nr 75 oraz Szkołę Podstawową z oddziałami integracyjnymi nr 90,
  • Kościół oraz parafia księży Zmartwychwstańców, mieszcząca się przy ulicy Szkolnej,
  • Sala Królestwa Świadków Jehowy przy ulicy Nadzieja 27, obejmująca zbiory: Kraków–Wola Duchacka, Kraków–Kozłówek oraz Kraków–Prokocim.

Przypisy

  1. Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 12.03.2023 r.]

Oceń: Wola Duchacka Wschód

Średnia ocena:4.86 Liczba ocen:17