Wieczysta

---

Położenie

Osiedle znajduje się w dogodnej lokalizacji, otoczone od różnych stron znaczącymi ulicami i obiektami. Od południowo-wschodniej strony osiedla przebiega Aleja Jana Pawła II, natomiast na zachodzie ulokowana jest ulica Meissnera. Na północy osiedla graniczy z dzielnicą Ugorek, a od wschodu z ulicą Ułanów.

Warto zwrócić uwagę, że na wschód od osiedla znajduje się Muzeum Lotnictwa Polskiego, które jest popularnym miejscem turystycznym, oraz Park Lotników Polskich, idealny do spacerów i relaksu. Dodatkowo, za kompleksem parkowym usytuowane są Czyżyny, które również warto odwiedzić.

Na południowy zachód od osiedla znajdują się tereny Dąbia, które oferują różnorodne możliwości spędzenia wolnego czasu. Północna część osiedla sąsiaduje z Ugorkiem, co jeszcze bardziej podkreśla atrakcyjne położenie tej lokalizacji.

Toponimia

Nazwa osiedla Wieczysta ma swoje korzenie w historii, sięgającej wcześniejszego oznaczenia ulicy Wieczystej. Niestety, brakuje dokumentów, które mogłyby dostarczyć informacji na temat dokładnego pochodzenia tej nazwy.

Jednak pewna legenda, przywołana przez Józefa Ciesielskiego – syna założycieli klubu Wieczysta Kraków – stara się rzucić światło na ten temat. Opisuje ona, że wieczysta była związana z przejazdami kolejowymi, które znajdują się w tym rejonie, a także z wypadkami, jakie miały miejsce w ich okolicy.

Z legendy wynika, że wypadki te zainspirowały powstanie powiedzenia „idziesz na wieczyste”, odnoszącego się do odejścia do wieczności, co z kolei mogło doprowadzić do powstania dzisiejszej nazwy \emph{Wieczysta}.

Historia

Historia osiedla ma swoje korzenie jeszcze przed wybuchem II wojny światowej. Wtedy to zaczęto planować budowę bloków mieszkalnych dla pracowników fabryki Zieleniewskiego, która znajdowała się na Grzegórzkach. Jednak zasadnicze prace budowlane rozpoczęły się dopiero po zakończeniu wojny. Bloki wybudowano na ulicy, która uzyskała nazwisko Marchewczyka, obecnie znanej jako ulica Tadeusza Kantora. W jej okolicy powstało sześć niewielkich bloków mieszkalnych.

Tereny, na których później zbudowano Wieczystą, zostały przyłączone do Krakowa w 1941 roku, stanowiąc część ówczesnej XLIII dzielnicy katastralnej, znanej jako Rakowice. Kluczowym czynnikiem wspierającym rozwój tego obszaru była budowa ulicy Mogilskiej oraz ulicy Wieczystej, później nazywanej Aleją Planu 6-Letniego. Ta aleja zapewniła główną komunikację między Krakowem a Nową Hutą.

W latach 1959–1963 zrealizowano Osiedle Wieczysta, którego autorstwa byli Władysław Leonowicz jako główny projektant oraz Jerzy Plesner i Janusz Sierosławski odpowiedzialni za projekt urbanistyczny. Warto dodać, że projekty poszczególnych budynków przygotowali także znani architekci, tacy jak Kazimierz Chodorowski, Stefan Golonka, Andrzej Radnicki, Irena Radnicka oraz Anna Sierosławska.

Na terenie osiedla zbudowano wówczas największy ośmiopiętrowy budynek mieszkalny w Krakowie, którego długość wynosiła ponad 180 m. Cechą charakterystyczną osiedla były również ośmiopiętrowe blokowce z nowoczesnymi dachami oraz tarasami nad ostatnią kondygnacją. Cała zabudowa była zrealizowana przy użyciu technologii uprzemysłowienia I stopnia, co oznaczało zastosowanie prefabrykowanych elementów w budowli, takich jak stropy, klatki schodowe oraz schody.

Oprócz mieszkań na osiedlu pojawił się również pawilon handlowy „Hermes”, który został zaprojektowany przez A. Fołtyna i J. Węglarskiego oraz oddany do użytku w 1973 roku.

Pod koniec lat 70. XX wieku podjęto decyzję o budowie kolejnego osiedla na terenie gruntów podmokłych, wcześniej należących do rodziny Pieczonków. Jednocześnie, na ulicy Ostatniej swoją działalność rozpoczęli księża Pijarzy, którzy dobudowali tymczasowy barak z blachy, mający pełnić funkcję kościoła, a w późniejszym czasie rozpoczęto prace nad budową prawdziwej świątyni.

W połowie lat 80. XX wieku dokonano połączenia Alei Planu 6-Letniego z Rondem Młyńskim poprzez budowę nowej szerokiej ulicy, znanej dzisiaj jako ulica Janusza Meissnera. Przy niej powstała plebania nowo utworzonej parafii, do której przeniesiono wcześniej tymczasowy kościół z Ostatniej. W drugiej połowie lat 90. konsekrowano nowo wybudowany kościół parafialny.

Dla mieszkańców osiedla Wieczysta edukację zapewnia przede wszystkim Szkoła Podstawowa nr 114, która została zrealizowana w nietypowej architekturze tzw. „tysiąclatki” i na początku nosiła imię Juliana Marchlewskiego, a aktualnie funkcjonuje pod nazwiskiem Arkadego Fiedlera.

Wybrane obiekty

Osiedle Wieczysta oraz jego okolice obfitują w interesujące obiekty, które z pewnością przykuwają uwagę mieszkańców i odwiedzających. Oto niektóre z najważniejszych z nich:

• kościół Matki Boskiej Ostrobramskiej – imponujący budynek z cegły, znany z bogato zdobionej kaplicy Matki Boskiej Ostrobramskiej oraz obrazów przedstawiających patronkę i Ostatnią Wieczerzę. Parafia ta jest prowadzona przez księży pijarów, co nadaje jej szczególnego charakteru,
• Parafialny Klub Sportowy Porta,
• Szkoła Podstawowa nr 45 im. św. Pauli Montal – Sióstr Pijarek,
• Szkoła Podstawowa nr 114,
• Zespół Szkół nr 1 im. św. Rafała Kalinowskiego – dawniej znane jako Technikum Kolejowe,
• Nieczynny zespół młynów należących do Polskich Zakładów Zbożowych SA (obecnie trwa tam budowa bloków),
• Klub sportowy KS Wieczysta Kraków, który dysponuje dwoma boiskami,
• Przystanek tramwajowy obsługujący linie 4, 5, 9, 10, 52 oraz linię nocną 64,
• Końcowy przystanek autobusowy dla linii 124/424,
• Kraków Wieczysta.

Komunikacja

Osiedle znajduje się w dogodnej lokalizacji, z bezpośrednim dostępem do komunikacji miejskiej. W pobliskiej Alei Jana Pawła II kursują tramwaje, które obsługują główną linie transportową, łączącą dwa ważne miejsca – Nową Hutę oraz Stare Miasto.

Do lat 80-tych, mieszkańcy osiedla korzystali z linii autobusowej nr 113, która kursowała przez Ugorek, a jej przystanki końcowe znajdowały się na Wieczystej oraz Dworcu Głównym. Zmiany, które miały miejsce, doprowadziły do przekształcenia tej linii w linię nr 124.

Obecnie linia nr 124 zapewnia dogodne połączenie Wieczystej z centrum miasta oraz Osiedlem Podwawelskim, co znacząco ułatwia transport mieszkańców oraz przyjezdnych.

Sport

W dzielnicy funkcjonuje aktywnie klub sportowy, który nosi nazwę Wieczysta Kraków. Historia tego klubu sięga roku 1942, co czyni go jednym z dłużej działających klubów w regionie. Jego działalność odzwierciedla pasję społeczności lokalnej do sportu oraz zaangażowanie w rozwój młodych talentów.

---

Oceń: Wieczysta

---