Wyższe Seminarium Duchowne Archidiecezji Krakowskiej, znane także jako Metropolitalne Seminarium Duchowne w Krakowie oraz Arcybiskupie Seminarium Duchowne w Krakowie, stanowi istotny element formacji duchowej i intelektualnej kleryków. To seminarium, z siedzibą w Krakowie, przygotowuje przyszłych kapłanów z dwóch diecezji: archidiecezji krakowskiej oraz diecezji bielsko-żywieckiej.
Studenci tego seminarium mają okazję uczestniczyć w programie edukacyjnym na Uniwersytecie Papieskim Jana Pawła II, gdzie zdobywają nie tylko wiedzę teologiczną, ale także rozwijają swoje umiejętności interpersonalne i społeczne.
Wśród alumnów tego prestiżowego seminarium znajdował się również Karol Wojtyła, który później stał się papieżem Janem Pawłem II. Jego życie i nauczanie pozostają nieustannym źródłem inspiracji dla wielu młodych ludzi, którzy decydują się na drogę kapłaństwa.
Historia
W 1601 roku, podczas synodu diecezjalnego, wydany został dekret do utworzenia seminarium duchownego. Dwa lata później, 20 grudnia 1602, kardynał Bernard Maciejowski podjął decyzję o jego erygowaniu. W początkowym okresie alumni zamieszkiwali na Wawelu, jednak z biegiem czasu zorganizowały się trzy odrębne seminaria: prowadzone przez księży misjonarzy, akademickie oraz zamkowe. W dniu 28 września 1901 roku powstało nowe seminarium diecezjalne przy ulicy Podzamcze. Zostało ono powołane z inicjatywy biskupa krakowskiego, kardynała Jana Duklana Puzyny, który doprowadził do budowy neogotyckiego gmachu w latach 1899–1902, według projektu Gabriela Niewiadomskiego.
W zarządzie nowego seminarium uczestniczyli księża diecezjalni. W trudnych latach I i II wojny światowej, budynek był w rękach okupanta, co w znaczący sposób wpłynęło na działalność seminarium. Czas po wojnie przyniósł możliwość modernizacji obiektu. W 1954 roku diecezja przekazała na użytkowanie seminarium budynek przy ul. Piłsudskiego 4 (wówczas Manifestu Lipcowego 4). W kolejnych latach wprowadzono liczne remonty oraz modernizacje, co pozwoliło na uświetnienie 400-lecia seminarium 17 listopada 2001 roku, które od tamtej pory towarzyszy wielu pokoleniom kapłanów.
Nie można również pominąć ważnej wizyty, która miała miejsce 13 sierpnia 1991 roku; seminarium odwiedził papież Jan Paweł II.
Od 2021 roku kandydaci, którzy przygotowują się do kapłaństwa w archidiecezji krakowskiej oraz diecezji bielsko-żywieckiej, nie rozpoczynają od razu swoich studiów, lecz przeżywają rok propedeutyczny. Jest to czas przeznaczony na lekturę Pisma Świętego, osobistą modlitwę, pracę oraz rozeznawanie powołania. Po ukończeniu tego roku, najmłodsi kandydaci do kapłaństwa będą zamieszkiwać w Zakrzowie w ośrodku Caritas, gdzie pozostaną przez pierwszy miesiąc, a następnie zostaną przeniesieni do krakowskiej siedziby seminarium na Podzamczu. Wprowadzenie tego etapu spowodowało wydłużenie formacji do kapłaństwa w obu diecezjach z sześciu do siedmiu lat.
Obiekty
W skład seminarium wchodzi jeden budynek, który pełni różne funkcje.
Budynek ten znajduje się przy ul. Podzamcze 8, w bliskiej odległości od Wawelu. W tej lokalizacji mieszkają klerycy, a także mieści się tutaj rektorat, co czyni go centralnym punktem seminarium.
Przełożeni
Rektor
Aktualnym rektorem instytucji jest ks. kanonik dr Michał Kania, który pełni tę funkcję z pełnym zaangażowaniem oraz oddaniem.
Wicerektor
W tej roli znajdujemy ks. Jacka Moskala, który wspiera rektora w jego zadaniach administracyjnych oraz dydaktycznych.
Prokurator
Na stanowisku prokuratora działa ks. Robert Młynarczyk, odpowiedzialny za kwestie finansowe i prawne uczelni.
Ojcowie Duchowni
W gronie ojców duchownych znajdują się: ks. dr Bogusław Kastelik, który angażuje się w formację duchową oraz ks. Marek Suder, również pełniący istotną rolę w życiu seminaryjnym.
Prefekt, odpowiedzialny za etap propedeutyczny
Odpowiedzialność za etap propedeutyczny spoczywa na ks. Mirosławie Cichoniu, który z pasją prowadzi kandydatów na kapłanów.
Ojciec Duchowny, odpowiedzialny za etap propedeutyczny
Rolę ojca duchownego na etapie propedeutycznym sprawuje ks. Sebastian Fajfer, który towarzyszy studentom w ich duchowej drodze.
Rektorzy
Historia rektorów Wyższego Seminarium Duchownego Archidiecezji Krakowskiej sięga 1901 roku. Poniżej przedstawiamy listę osób, które pełniły tę zaszczytną funkcję od tego czasu:
| L.p. | Imię i nazwisko | Okres urzędowania |
|---|---|---|
| 1 | ks. biskup Anatol Nowak | 1901–1912 |
| 2 | ks. infułat Marceli Ślepicki | 1912–1914 |
| 3 | ks. kanonik dr Jan Mazanek | 1914–1915 |
| 4 | ks. prałat dr Jan Korzonkiewicz | 1915–1920 |
| 5 | ks. kanonik dr Stanisław Rospond (później biskup pomocniczy krakowski) | 1920–1927 |
| 6 | ks. kanonik Zygmunt Kulig | 1927–1930 |
| 7 | ks. kanonik dr Franciszek Barda (później biskup pomocniczy przemyski, a następnie biskup diecezjalny przemyski) | 1930–1931 |
| 8 | ks. prałat dr Szymon Hanuszek | 1931–1939 |
| 9 | ks. prałat dr Jan Piwowarczyk | 1939–1945 |
| 10 | ks. prałat dr Karol Kozłowski | 1945–1961 |
| 11 | ks. infułat prof. dr hab. Eugeniusz Florkowski | 1961–1970 |
| 12 | ks. infułat dr Franciszek Macharski (później arcybiskup metropolita krakowski) | 1970–1978 |
| 13 | ks. prałat dr Stanisław Nowak (później biskup diecezjalny częstochowski, a następnie arcybiskup metropolita częstochowski) | 1978–1984 |
| 14 | ks. infułat Jan Zając (od 2004 roku biskup pomocniczy krakowski) | 1984–1993 |
| 15 | ks. prałat prof. dr hab. Edward Staniek | 1993–2001 |
| 16 | ks. kanonik dr Józef Guzdek (później biskup pomocniczy krakowski, następnie biskup polowy Wojska Polskiego, arcybiskup metropolita białostocki) | 2001–2004 |
| 17 | ks. prałat dr Józef Morawa | 2004–2007 |
| 18 | ks. prałat dr hab. Grzegorz Ryś (później biskup pomocniczy krakowski, a następnie arcybiskup metropolita łódzki) | 2007–2011 |
| 19 | ks. prałat prof. dr hab. Roman Pindel (później biskup diecezjalny bielsko-żywiecki) | 2011–2013 |
| 20 | ks. kanonik dr hab. Krzysztof Gryz | 2013–2017 |
| 21 | ks. prof. zw. dr hab. Janusz Mastalski (później biskup pomocniczy krakowski) | 2017–2019 |
| 22 | ks. kanonik dr Andrzej Tarasiuk | 2019–2022 |
| 23 | ks. kanonik dr Michał Kania | od 2022 |
Znani absolwenci
Na przestrzeni lat, Wyższe Seminarium Duchowne Archidiecezji Krakowskiej wykształciło wielu wybitnych absolwentów, którzy odegrali istotne role w Kościele katolickim. Poniżej znajduje się lista niektórych z nich, z informacjami o ich życiu oraz pełnionych funkcjach.
| Imię i nazwisko | Lata życia | Pełnione funkcje |
|---|---|---|
| ks. kard. Albin Dunajewski | 1817–1894 | biskup ordynariusz krakowski |
| ks. abp Józef Bilczewski | 1860–1923 | arcybiskup metropolita lwowski, święty Kościoła katolickiego |
| ks. bp Anatol Nowak | 1862–1933 | biskup pomocniczy krakowski, biskup ordynariusz przemyski |
| ks. bp Stanisław Rospond | 1877–1958 | biskup pomocniczy krakowski |
| ks. bp Franciszek Barda | 1880–1964 | biskup pomocniczy przemyski, biskup ordynariusz przemyski |
| ks. Michał Rapacz | 1904–1946 | kapłan archidiecezji krakowskiej, Błogosławiony Kościoła Katolickiego |
| ks. Władysław Bukowiński | 1904–1974 | kapłan znany jako Apostoł Kazachstanu, błogosławiony Kościoła katolickiego |
| ks. Piotr Dańkowski | 1908–1942 | kapłan archidiecezji krakowskiej, błogosławiony męczennik II wojny światowej |
| ks. bp Julian Groblicki | 1908–1995 | biskup pomocniczy krakowski |
| ks. bp Józef Rozwadowski | 1909–1996 | biskup ordynariusz łódzki |
| ks. bp Jan Pietraszko | 1911–1988 | biskup pomocniczy krakowski, Sługa Boży |
| ks. bp Stanisław Smoleński | 1915–2006 | biskup pomocniczy krakowski |
| papież Jan Paweł II | 1920–2005 | papież, święty Kościoła katolickiego |
| ks. kard. Andrzej Maria Deskur | 1924–2011 | przewodniczący Papieskiej Komisji Środków Masowego Przekazu |
| ks. kard. Franciszek Macharski | 1927–2016 | arcybiskup senior metropolii krakowskiej |
| ks. Józef Tischner | 1931–2000 | kapłan katolicki, filozof, profesor Papieskiej Akademii Teologicznej. Kawaler Orderu Orła Białego |
| ks. bp Tadeusz Pieronek | 1934–2018 | biskup pomocniczy sosnowiecki, sekretarz generalny KEP, rektor PAT w Krakowie |
| ks. abp Stanisław Nowak | 1935–2021 | arcybiskup senior metropolii częstochowskiej |
| ks. kanonik Józef Kurzeja | 1937–1976 | kapłan archidiecezji krakowskiej, Sługa Boży |
| ks. bp Kazimierz Górny | ur. 1937 | biskup senior diecezji rzeszowskiej |
| ks. bp Tadeusz Rakoczy | ur. 1938 | biskup senior diecezji bielsko-żywieckiej |
| ks. kard. Stanisław Dziwisz | ur. 1939 | arcybiskup metropolita senior krakowski |
| ks. bp Jan Zając | ur. 1939 | biskup pomocniczy senior krakowski |
| ks. abp Juliusz Janusz | ur. 1944 | nuncjusz apostolski w Słowenii |
| ks. kard. Stanisław Ryłko | ur. 1945 | przewodniczący emeryt Papieskiej Rady ds. Świeckich, Archiprezbiter Bazyliki Matki Bożej Większej |
| ks. bp Jan Szkodoń | ur. 1946 | biskup pomocniczy senior krakowski |
| ks. abp Józef Wesołowski | 1948–2015 | były nuncjusz apostolski na Dominikanie |
| ks. kard. Kazimierz Nycz | ur. 1950 | arcybiskup metropolita warszawski |
| ks. bp Józef Guzdek | ur. 1956 | arcybiskup metropolita białostocki |
| ks. bp Roman Pindel | ur. 1958 | biskup ordynariusz diecezji bielsko-żywieckiej |
| ks. kard. Grzegorz Ryś | ur. 1964 | arcybiskup metropolita łódzki |
| ks. bp Janusz Mastalski | ur. 1964 | biskup pomocniczy archidiecezji krakowskiej |
Przypisy
- TBCT. PROJECT TBCT., Siedmiu mężczyzn rozpoczyna rok propedeutyczny w krakowskim seminarium [online], Archidiecezja Krakowska [dostęp 23.09.2023 r.]
- Statystyka (zeszyt 4). W: Sławomir Wilewski: Posłani w pokoju Chrystusa. Tydzień modlitw o powołania do kapłaństwa i życia konsekrowanego (8–12 maja 2022). Radom: Krajowe Centrum Powołaniowe • Wydawnictwo Diecezji Radomskiej AVE, 2022, s. 3. ISBN 978-83-67205-01-6.
- Wyższe Seminarium Duchowne Archidiecezji Krakowskiej. diecezja.pl. [dostęp 14.11.2021 r.]
- Ośmiu kandydatów do kapłaństwa ze susceptami – Diecezja. diecezja.bielsko.pl. [dostęp 14.11.2021 r.]
- Formacja w seminarium. Wyższe Seminarium Duchowne Archidiecezji Krakowskiej. [dostęp 14.11.2021 r.]
- Michał Rożek, Przewodnik po zabytkach Krakowa, Kraków 2006.
Pozostałe obiekty w kategorii "Uczelnie":
Wyższe Seminarium Duchowne Zakonu Paulinów | Wydział Inżynierii Materiałowej i Fizyki Politechniki Krakowskiej | Wydział Architektury Wnętrz Akademii Sztuk Pięknych im. Jana Matejki w Krakowie | Wydział Inżynierii Środowiska i Energetyki Politechniki Krakowskiej | Collegium Zoologicum Uniwersytetu Jagiellońskiego | Uniwersytet Andrzeja Frycza Modrzewskiego w Krakowie | Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie | Akademia Sztuk Teatralnych im. Stanisława Wyspiańskiego w Krakowie | Auditorium Maximum Uniwersytetu Jagiellońskiego | Collegium Broscianum Uniwersytetu Jagiellońskiego | Wyższa Szkoła Ekonomii i Informatyki w Krakowie | Wydział Malarstwa Akademii Sztuk Pięknych im. Jana Matejki w Krakowie | Wydział Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki Akademii Sztuk Pięknych im. Jana Matejki w Krakowie | Wydział Inżynierii Lądowej Politechniki Krakowskiej | Wydział Inżynierii i Technologii Chemicznej Politechniki Krakowskiej | Wydział Intermediów Akademii Sztuk Pięknych im. Jana Matejki w Krakowie | Wydział Form Przemysłowych Akademii Sztuk Pięknych im. Jana Matejki w Krakowie | Wydział Architektury Politechniki Krakowskiej | Wydział Informatyki i Telekomunikacji Politechniki Krakowskiej | Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Kołłątaja w KrakowieOceń: Wyższe Seminarium Duchowne Archidiecezji Krakowskiej