Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie, znany w skrócie jako UPJPII, to kościelna uczelnia katolicka, która ma swoją siedzibę w Krakowie. Działa na zasadach uczelni publicznej, co zapewnia jej dostęp do różnych źródeł finansowania. Historia tej instytucji sięga 1981 roku, kiedy to została założona jako Papieska Akademia Teologiczna w Krakowie. Uczelnia ta kontynuuje tradycje, które po zakończeniu działalności Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Jagiellońskiego w 1954 roku, zostały przerwane przez władze w okresie PRL.
W 2009 roku papieska akademia przekształciła się w Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie, co przyczyniło się do wzbogacenia oferty edukacyjnej. Uczelnia prowadzi działalność naukowo-dydaktyczną na sześciu wydziałach znajdujących się w Krakowie, a także na jednym wydziale w Tarnowie. Ważnym wydarzeniem jest powołanie, które miało miejsce 27 kwietnia 2024 roku, kiedy to Dykasteria ds. Kultury i Edukacji Stolicy Apostolskiej erygowała nowy Wydział Nauk o Komunikacji.
W roku akademickim 2023/2024 Uniwersytet kształcił 2940 studentów, w tym 39 uczestników studiów doktoranckich oraz 56 słuchaczy szkoły doktorskiej. W jego szeregach pracowało 421 osób, z których 284 stanowiło kadrę naukowo-dydaktyczną, w tym 39 profesorów tytularnych. Uczelnia ma uprawnienia do nadawania stopnia naukowego doktora i doktora habilitowanego w dziewięciu dziedzinach, obejmujących zarówno nauki humanistyczne, jak i teologiczne.
- nauki humanistyczne/filozofia,
- nauki humanistyczne/historia,
- nauki teologiczne/nauki biblijne,
- nauki o rodzinie/nauki o rodzinie,
- nauki humanistyczne/nauki o sztuce,
- nauki społeczne/nauki o komunikacji społecznej i mediach,
- nauki teologiczne/nauki teologiczne,
- nauki społeczne/prawo kanoniczne,
- nauki społeczne/nauki socjologiczne.
W 2018 roku Wydział Filozoficzny oraz Wydział Teologiczny otrzymały kategorię naukową A, podczas gdy pozostałe wydziały uzyskały kategorię B. W wyniku ewaluacji przeprowadzonej w latach 2017–2021, Uniwersytet przydzielono kategorie naukowe dla rozmaitych dyscyplin, co potwierdza jego wysoki poziom naukowy.
Biblioteka Główna UPJPII dysponuje imponującym zbiorem – około 580 tysięcy egzemplarzy wydawnictw zwartych, czasopism, starych druków oraz zbiorów specjalnych. Wykłady dla studentów świeckich oraz sióstr zakonnych odbywają się głównie w budynku przy ul. Franciszkańskiej 1, od 2013 roku również w budynku przy ul. Bernardyńskiej 3. Warto zauważyć, że w oficynie budynku przy Franciszkańskiej 1 zlokalizowana jest kaplica św. Jana Pawła II, a druga świątynia usytuowana jest w budynku przy ul. Bernardyńskiej.
Historia
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie ma swoją genezę, sięgającą 8 grudnia 1981 roku, kiedy to papież Jan Paweł II zainicjował utworzenie uczelni poprzez wydanie motu proprio Beata Hedvigis. Wówczas instytucja nosiła nazwę Papieska Akademia Teologiczna w Krakowie, a jej podstawowe wydziały obejmowały: Filozoficzny, Historii Kościoła oraz Teologiczny. Na czoło tej akademickiej wspólnoty wysunięto ks. Mariana Jaworskiego, który objął funkcję pierwszego rektora.
W 1999 roku senat Papieskiej Akademii Teologicznej podjął decyzję o przekształceniu Instytutu Teologicznego w Tarnowie w Zamiejscowy Wydział Teologiczny PAT. Niestety, Kongregacja ds. Edukacji Katolickiej uznała ów krok za przedwczesny i obarczony błędami proceduralnymi. Ministerstwo Nauki również odmówiło przyznania odpowiednich uprawnień tarnowskiej jednostce, co wymusiło na władzach uczelni opracowanie nowego statutu wydziału. W wyniku tego, w grudniu 2003 roku podjęto uchwałę o przekształceniu, a Wydział Teologiczny Sekcja w Tarnowie ostatecznie został erygowany 14 maja 2004 roku.
Rok 2008 okazał się przełomowy, gdyż powstał Wydział Nauk Społecznych, którego kadra w dużej mierze składała się z byłych pracowników Wydziału Teologicznego. W tym samym roku dokonano również przekształcenia Wydziału Historii Kościoła w Wydział Historii i Dziedzictwa Kulturowego. Zmiany strukturalne objęły powołanie Instytutu Historii, Historii Sztuki i Kultury oraz Międzyuczelnianego Instytutu Muzyki Kościelnej. Nieco później, w 2009 roku, na Wydziale Nauk Społecznych zainicjowano działalność Instytutu Nauk o Rodzinie oraz Instytutu Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej.
Pod wpływem dekretu Kongregacji ds. Edukacji Katolickiej z 19 czerwca 2009 roku, Papieska Akademia Teologiczna została przekształcona w Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie. W styczniu 2011 roku oddano do użytku nowy budynek biblioteki uniwersyteckiej, którego budowa trwała od roku 2000 do 2010, a otwarcie wolnego dostępu do zbiorów miało miejsce w październiku 2011 roku. W 2013 roku Komitet Ewaluacji Jednostek Naukowych przyznał Wydziałowi Filozoficznemu oraz Wydziałowi Teologicznemu Sekcja w Tarnowie kategorię A, natomiast pozostałe wydziały uzyskały kategorię B. Z kolei w 2014 roku erygowano Wydział Prawa Kanonicznego.
W dniu 12 kwietnia 2019 roku w Domu Arcybiskupów Krakowskich przy ul. Franciszkańskiej 3 miało miejsce ważne wydarzenie – podpisano list intencyjny dotyczący utworzenia siedziby Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie na terenie Centrum Jana Pawła II „Nie lękajcie się”, gdzie zaplanowano rozbudowę. Dokument sygnowali: metropolita krakowski, będący równocześnie Wielkim Kanclerzem UPJPII, abp Marek Jędraszewski, rektor uczelni ks. prof. dr hab. Wojciech Zyzak oraz prezes Centrum Jana Pawła II „Nie lękajcie się”, ks. mgr Mateusz Hosaja. Dodatkowo, 25 czerwca Uniwersytet nawiązał umowę partnerską z Gminą Wadowice, która obejmowała współpracę dydaktyczno-naukową, w tym organizację otwartych wykładów oraz koncepcję stworzenia filii uczelni w Wadowicach.
8 czerwca 2022 roku ks. arcybiskup Marek Jędraszewski dokonał uroczystego pobłogosławienia terenu przy ulicy Bobrzyńskiego 10 w Krakowie, gdzie planowane jest powstanie Kampusu Jana Pawła II, który ma sąsiadować z istniejącą już biblioteką.
Władze uczelni
Na kadencję 2024–2028, która rozpocznie się 1 września 2024 roku, władze Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie będą się przedstawiać następująco:
- Rektor: ks. prof. dr hab. Robert Tyrała,
- Prorektor ds. studenckich i dydaktyki: dr hab. Małgorzata Duda, prof. UPJPII,
- Prorektor ds. polityki kadrowej i promocji: ks. dr hab. Antoni Świerczek, prof. UPJPII,
- Prorektor ds. nauki: ks. prof. dr hab. Tomasz Rozkrut,
- Prorektor ds. umiędzynarodowienia oraz dyrektor Szkoły Doktorskiej: ks. dr hab. Andrzej Kielian.
W przeszłej kadencji, od 1 września 2020 do 2024 roku, władze uczelni były następujące:
- Rektor: ks. prof. dr hab. Robert Tyrała,
- Prorektor ds. studenckich i dydaktyki: dr hab. Małgorzata Duda, prof. UPJPII,
- Prorektor ds. polityki kadrowej i promocji: ks. dr hab. Antoni Świerczek, prof. UPJPII,
- Prorektor ds. nauki oraz dyrektor Szkoły Doktorskiej: ks. prof. dr hab. Tomasz Rozkrut.
W kadencji wcześniejszej, od 2018 do 2020 roku, władze przedstawiały się tak:
- Rektor: ks. prof. dr hab. Wojciech Zyzak,
- Prorektor ds. studenckich i dydaktyki: ks. dr hab. Robert Tyrała, prof. UPJPII,
- Prorektor ds. rozwoju i polityki kadrowej: ks. dr hab. Antoni Świerczek, prof. UPJPII,
- Prorektor ds. potencjału naukowego i współpracy międzynarodowej: ks. prof. dr hab. Józef Stala.
Dziekani wydziałów
- Wydział Filozoficzny: ks. dr hab. Jarosław Jagiełło, prof. UPJPII,
- Wydział Historii i Dziedzictwa Kulturowego: ks. prof. dr hab. Jacek Urban,
- Wydział Nauk Społecznych: ks. dr hab. Grzegorz Godawa, prof. UPJPII,
- Wydział Prawa Kanonicznego: ks. prof. dr hab. Tomasz Rozkrut,
- Wydział Teologiczny: ks. prof. dr hab. Jan Dziedzic,
- Wydział Teologiczny Sekcja w Tarnowie: ks. dr hab. Marek Kluz, prof. UPJPII.
Struktura organizacyjna
Wydziały
W strukturze Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie wyróżnia się kilka wydziałów, każdy z unikalnymi katedrami i instytutami, które oferują różnorodne kierunki studiów. Wydział Filozoficzny obejmuje między innymi:
- Katedra Etyki (kierownik: ks. prof. dr hab. Władysław Zuziak),
- Katedra Filozofii Boga, Religii i Psychologii Religii (kierownik: -),
- Katedra Filozofii Kultury (kierownik: ks. dr hab. Dariusz Oko, prof. UPJPII),
- Katedra Filozofii Przyrody (kierownik: ks. dr hab. Janusz Mączka SDB, prof. UPJPII),
- Katedra Filozofii Społecznej i Polityki (kierownik: dr hab. Joanna Mysona Byrska, prof. UPJPII),
- Katedra Filozofii Rosyjskiej i Bizantyjskiej (kierownik: s. prof. dr hab. Tereza Obolevich),
- Katedra Historii Filozofii (kierownik: o. dr hab. Marek Urban CSsR, prof UPJPII),
- Katedra Karola Wojtyły (kierownik: ks. prof. dr hab. Grzegorz Hołub),
- Katedra Logiki i Epistemologii (kierownik: ks. dr hab. Adam Olszewski),
- Katedra Metafizyki i Filozofii Człowieka (kierownik: ks. dr hab. Jarosław Jagiełło, prof. UPJPII),
- Katedra Psychologii i Metodologii Badań (p.o. kierownika: dr Jagoda Stompór-Świderska),
- Katedra Psychologii i Psychopatologii Rozwoju Człowieka (kierownik: dr hab. Ewa Gurba, prof. UPJPII).
Wydział Historii i Dziedzictwa Kulturowego posiada następujące jednostki:
- Instytut Historii (kierownik dyscypliny historia: dr hab. Marian Wolski, prof. UPJPII),
- Instytut Historii Sztuki i Kultury (kierownik dyscypliny nauki o sztuce: ks. dr hab. Dariusz Tabor, prof. UPJPII),
- Instytut Muzyki Kościelnej (kierownik kierunku muzyka kościelna: dr hab. Susi Ferfoglia, prof. UPJPII).
Również Wydział Nauk Społecznych i jego instytuty odgrywają znaczącą rolę, w tym:
- Instytut Dziennikarstwa, Mediów i Komunikacji Społecznej (dyrektor: dr hab. Katarzyna Drąg),
- Instytut Rodziny, Pedagogiki i Pracy Socjalnej (dyrektor: dr Katarzyna Wojtanowicz).
Wydział Prawa Kanonicznego jeżeli chodzi o katedry to:
- Katedra Kanonicznego Prawa Procesowego (kierownik: ks. prof. dr hab. Tomasz Rozkrut),
- Katedra Kanonicznego Prawa Małżeńskiego (kierownik: ks. dr hab. Piotr Majer, prof. UPJPII),
- Katedra Norm Ogólnych i Teorii Prawa (kierownik: o. prof. dr hab. Piotr Skonieczny),
- Katedra Prawa Osobowego i Ustroju Kościoła (kierownik: dr hab. Przemysław Michowicz prof. UPJPII).
Wydział Teologiczny z kolei to:
- Instytut Liturgiczny (dyrektor: ks. dr hab. Przemysław Nowakowski CM),
- Instytut Nauk Biblijnych (dyrektor: ks. prof. dr hab. Roman Bogacz),
- Instytut Teologii Dogmatycznej i Patrystycznej (dyrektor: ks. prof. dr hab. Arkadiusz Baron),
- Instytut Teologii Moralnej i Duchowości (dyrektor: ks. dr hab. Krzysztof Gryz),
- Instytut Teologii Fundamentalnej, Ekumenii i Dialogu (dyrektor: o. prof. dr hab. Andrzej Napiórkowski OSPPE),
- Instytut Teologii Praktycznej (dyrektor: o. dr hab. Jerzy Brusiło OFMConv, prof. UPJPII),
- Ośrodek Studiów Franciszkańskich (dyrektor: o. dr hab. Jerzy Brusiło OFMConv, prof. UPJPII).
W Wydziale Teologicznym Sekcji w Tarnowie można znaleźć:
- Katedra Filozofii (kierownik: ks. dr hab. Tadeusz Pabjan, prof. UPJPII),
- Katedra Pisma Świętego (kierownik: ks. dr hab. Piotr Łabuda, prof. UPJPII),
- Katedra Patrologii i Historii Kościoła (kierownik: ks. prof. dr hab. Antoni Żurek),
- Katedra Teologii Systematycznej (kierownik: ks. prof. dr hab. Janusz Królikowski),
- Katedra Teologii Praktycznej, Prawa Kanonicznego i Pedagogiki (kierownik: ks. prof. dr hab. Józef Stala).
Jednostki poza- i międzywydziałowe
Uniwersytet posiada również wiele jednostek poza- i międzywydziałowych, które wspierają badania i działania dydaktyczne:
- Archiwum,
- Archiwum Arcybiskupa Eugeniusza Baziaka w Krakowie,
- Biblioteka Główna,
- Chór „Psalmodia”,
- Międzywydziałowe Studium Języków Obcych,
- Międzywydziałowe Studium Wychowania Fizycznego – prowadzące m.in. sekcje: piłki nożnej mężczyzn, siatkówki kobiet i pływacko-nurkową, Smoczych Łodzi oraz koszykówki,
- Międzywydziałowy Instytut Bioetyki – powstały w roku akademickim 1987/1988 z inicjatywy ks. prof. Krzysztofa Szczygła, który został jego pierwszym dyrektorem. Następnie jednostką kierowali: ks. prof. dr hab. Tadeusz Biesaga oraz ks. dr hab. Andrzej Muszala, prof. UPJPII,
- Ośrodek Badań nad Myślą Jana Pawła II (dyrektor: o. prof. dr hab. Jarosław Kupczak OP),
- Papieski Uniwersytet Dzieci i Rodziców,
- Uniwersytet Trzeciego Wieku,
- Wydawnictwo Naukowe.
Jednostki międzyuczelniane
Uniwersytet upewnia się także o rozwój współpracy z innymi instytucjami naukowymi, czego przykładem jest Międzynarodowe Centrum Badań nad Fenomenem Solidarności. Ta jednostka powstała 19 czerwca 2019 r. w wyniku podpisania Porozumienia o współpracy naukowej przez JE ks. abp prof. dr hab. Marka Jędraszewskiego oraz Przewodniczącego KK NSZZ „Solidarność” Piotra Dudę.
Współpraca z seminariami duchownymi
Uczelnia ma nawiązane relacje z sześcioma seminariami duchownymi, zarówno diecezjalnymi, jak i zakonnymi, które znajdują się na obszarze Polski Południowej. Po ukończeniu studiów, absolwenci tych instytucji otrzymują tytuły naukowe, które przyznaje im Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie.
Kierunki kształcenia
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie oferuje szeroką gamę kierunków kształcenia na swoich różnych wydziałach. Dzięki różnorodności specjalizacji, uczelnia ta stawia sobie za cel rozwijanie wszechstronnych umiejętności swoich studentów i przystosowywanie ich do wyzwań współczesnego rynku pracy.
W Wydziale Filozoficznym, studenci mogą rozwijać wiedzę z zakresu filozofii, zarówno w języku polskim, jak i angielskim. Dostępne są kierunki takie jak:
- filozofia,
- Philosophy (studia prowadzone po angielsku),
- Philosophy, Ethics and Religion (specjalność w języku angielskim),
- psychologia.
Wydział Historii i Dziedzictwa Kulturowego koncentruje się na tematach związanych z dziedzictwem kulturowym. Studenci mogą zgłębiać takie dziedziny jak:
- archiwistyka, zarządzanie dokumentacją i infobrokerstwo,
- historia,
- historia sztuki,
- muzyka kościelna,
- ochrona dóbr kultury,
- turystyka i zarządzanie dziedzictwem.
Na Wydziale Nauk Społecznych dostępne są nowoczesne kierunki kształcenia odpowiadające na potrzeby współczesnego społeczeństwa. Oferta obejmuje następujące specjalizacje:
- Communication and Media Studies (specjalność w języku angielskim),
- digital media – kreatywność, analiza, zarządzanie,
- dziennikarstwo i komunikacja społeczna,
- komunikowanie promocyjno-wizerunkowe – reklama, branding, PR,
- nauki o rodzinie,
- pedagogika,
- praca socjalna.
Wydział Prawa Kanonicznego oferuje możliwość studiowania prawa kanonicznego. Jest to dziedzina, która łączy ze sobą wiedzę prawną i teologiczną, co przyciąga studentów zainteresowanych głębszym zrozumieniem zasad funkcjonowania kościoła.
Wydział Teologiczny oraz jego sekcja w Tarnowie zapraszają do studiowania teologii. Studia teologiczne pozwalają na gruntowne poznanie nauk biblijnych i religijnych, co pozwala na lepsze zrozumienie duchowych potrzeb współczesnego świata.
Uprawnienia do nadawania stopni naukowych
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie ma właściwe uprawnienia do nadawania różnych stopni naukowych, co świadczy o wysokim poziomie akademickim uczelni.
Stopnie naukowe, które mogą być przyznawane obejmują:
- doktora nauk humanistycznych w takich dyscyplinach jak:
- filozofia,
- historia.
- doktora nauk społecznych w następujących dziedzinach:
- nauki o komunikacji społecznej i mediach,
- nauki socjologiczne.
- doktora nauk teologicznych w obszarach:
- nauki biblijne,
- nauki teologiczne.
- doktora habilitowanego nauk humanistycznych w dyscyplinach:
- filozofia,
- historia.
- doktora habilitowanego nauk teologicznych w sektorach:
- nauki biblijne,
- nauki teologiczne.
Absolwenci
Temat ten odnosi się do grupy osób, które ukończyły Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie. Warto zwrócić uwagę na znaczenie, jakie mają absolwenci tej uczelni.
Absolwenci uczelni są często aktywni w różnych dziedzinach życia społecznego, kulturowego i naukowego, przyczyniając się do rozwoju społeczeństwa i przekazując wartości, które wynieśli z nauki.
Wykładowcy
Temat ten jest ściśle powiązany z kategorią wykładowców w Uniwersytecie Papieskim Jana Pawła II w Krakowie.
Rektorzy
Rektorzy Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie pełnili swoją funkcję w następujących latach:
- Marian Jaworski, 1981–1987,
- Wacław Świerzawski, 1987–1992,
- Adam Kubiś, 1992–1998,
- Tadeusz Pieronek, 1998–2004,
- Jan Maciej Dyduch, 2004–2009.
Po przekształceniu w Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie, rektorzy reprezentowali uczelnię w następujących latach:
- Jan Maciej Dyduch, 2009–2010,
- Władysław Zuziak, 2010–2014,
- Wojciech Zyzak, 2014–2020,
- Robert Tyrała, 2020–2024.
Pozostałe obiekty w kategorii "Uczelnie":
Akademia Sztuk Pięknych im. Jana Matejki w Krakowie | Collegium Novum Uniwersytetu Jagiellońskiego | Kolegium Opolskie Uniwersytetu Jagiellońskiego | Miasteczko Studenckie AGH | Akademia Muzyczna im. Krzysztofa Pendereckiego w Krakowie | Collegium Paderevianum Uniwersytetu Jagiellońskiego | Collegium Śniadeckiego Uniwersytetu Jagiellońskiego | Collegium Wróblewskiego Uniwersytetu Jagiellońskiego | Gmach Akademii Muzycznej w Krakowie | Gmach Główny Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie | Uniwersytet Jagielloński | Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie | Wyższe Seminarium Duchowne Towarzystwa Salezjańskiego w Krakowie | Wyższe Seminarium Duchowne Franciszkanów w Krakowie | Wyższa Szkoła Zarządzania i Bankowości w Krakowie | Wyższa Szkoła Bezpieczeństwa Publicznego i Indywidualnego „Apeiron” w Krakowie | Wydział Inżynierii Elektrycznej i Komputerowej Politechniki Krakowskiej | Instytut Bliskiego i Dalekiego Wschodu Uniwersytetu Jagiellońskiego | Wydział Grafiki Akademii Sztuk Pięknych im. Jana Matejki w Krakowie | Wyższa Szkoła Ubezpieczeń w KrakowieOceń: Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie