Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Kołłątaja w Krakowie

---

Historia

Historia wyższego szkolnictwa rolniczego w Krakowie sięga końca XVIII wieku. W 1776 roku Hugo Kołłątaj, będący znanym prekursorem oświecenia oraz reformatorem systemu edukacyjnego, w swojej propozycji dotyczącej dalszego rozwoju nauk w Akademii Krakowskiej postulował stworzenie Katedry Rolnictwa jako element reform planowanej Szkoły Głównej Koronnej. Mimo iż wizje Kołłątaja miały wielkie znaczenie, zrealizowane one zostały dopiero wiele lat później. Katedra Rolnictwa została utworzona w 1806 roku, jednak jej istnienie trwało tylko do 1809 roku.

Przez długie lata, a dokładniej przez kilka dziesięcioleci, podejmowane były liczne starania o wprowadzenie odrębnej uczelni o profilu rolniczym, lecz nie przyniosły one żadnych efektów. Przerwa w nauczaniu rolnictwa w Krakowie trwała aż do 1890 roku, kiedy przy Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego powstało trzyletnie Studium Rolnicze. W 1892 roku jego dyrektorem został profesor Emil Godlewski, który współorganizował to przedsięwzięcie. Był on znanym botanikiem oraz fizjologiem, a także współtwórcą polskiej fizjologii roślin. Prof. Godlewski pełnił tę funkcję przez 16 lat i przyczynił się do budowy Collegium Agronomicum, które powstało w Krakowie w latach 1906–1910 i miało swoje miejsce przy Alejach Mickiewicza 21. Dziś gmach ten mieści siedzibę Rektorów oraz Senatu Uniwersytetu Rolniczego i nosi imię profesora E. Godlewskiego.

Studium Rolnicze działało do 1923 roku, kiedy to przekształcone zostało w Wydział Rolniczy Uniwersytetu Jagiellońskiego. W ciągu 31 lat swojego istnienia kształciło 573 absolwentów. Jako Wydział Rolniczy UJ, funkcjonował aż do wybuchu II wojny światowej.

W czasie okupacji, podczas akcji Sonderaktion Krakau, ofiarą represji padł dr Anatol Listowski, przed wojną adiunkt oraz wykładowca w Katedrze Hodowli Roślin Wydziału Rolnego UJ. Po dwóch latach spędzonych w obozach koncentracyjnych Sachsenhausen oraz Dachau, zdołał powrócić do Krakowa dzięki interwencji międzynarodowej. W 1943 roku rektor konspiracyjnego UJ, prof. Władysław Szafer, zlecił mu zorganizowanie tajnego Wydziału Rolniczego, którego przewodzenie mu powierzył.

Po zakończeniu wojny, w 1945 roku, Wydział Rolniczy wznowił swoją działalność, a w 1946 roku został przekształcony w Wydział Rolniczo-Leśny. Dwa lata później, w 1949 roku, Wydział Leśny wyodrębniono jako samodzielny skład w ramach struktury UJ.

Z kolejnych reform w 1953 roku wynikła Wyższa Szkoła Rolnicza, stworzona z połączenia Wydziału Rolniczego, Wydziału Leśnego oraznowo utworzonego Wydziału Zootechnicznego, stając się niezależną jednostką naukowo-dydaktyczną (uchwała nr 565 Rady Ministrów z 29 lipca 1953). W miarę postępującego rozwoju uczelni, zaczęły się kształtować nowe wydziały:

• w 1955 roku: Wydział Melioracji Wodnych,
• w 1963 roku: po raz kolejny reaktywowany Wydział Leśny,
• w 1968 roku: Wydział Ogrodniczy.

W 1972 roku Wyższa Szkoła Rolnicza została przekształcona w Akademię Rolniczą, a w 1978 roku, z okazji 25-lecia działalności, uczelnia przyjęła Hugona Kołłątaja jako swojego patrona – postać znaną z pracy naukowej w dziedzinie rolnictwa w Polsce.

Akademia kontynuowała rozwój: powołano nowe wydziały, jak:

• w 1973 roku: Zamiejscowy Wydział Ekonomiki i Obrotu Rolnego w Rzeszowie, który w 2001 roku został włączony jako Wydział Ekonomii do Uniwersytetu Rzeszowskiego,
• w 1977 roku: Wydział Mechanizacji i Energetyki Rolnictwa,
• w 1994 roku: Wydział Technologii Żywności.

W dniu 11 kwietnia 2008 roku, Akademia Rolnicza została oficjalnie przekształcona w Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Kołłątaja w Krakowie.

Wydziały

Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Kołłątaja w Krakowie to uczelnia, która oferuje szeroki wachlarz wydziałów oraz programów studiów, co czyni ją jedną z wiodących instytucji w Polsce. Dzięki różnorodności, studentom proponowane są następujące kierunki:

• Rolniczo-Ekonomiczny, w tym takich jak: Rolnictwo, Ochrona środowiska, Zarządzanie, Ekonomia, Biogospodarka,
• Hodowli i Biologii Zwierząt, obejmujący m.in. Zootechnikę, Biologię, Bioinżynierię zwierząt oraz Etologię i psychologię zwierząt,
• Leśny, z programem Leśnictwa,
• Inżynierii Środowiska i Geodezji, w tym Inżynieria środowiska i Architektura krajobrazu,
• Biotechnologii i Ogrodnictwa, który oferuje Ogrodnictwo, Biotechnologię oraz Technologię roślin leczniczych i prozdrowotnych,
• Inżynierii Produkcji i Energetyki, w skład którego wchodzi Inżynieria mechatroniczna, Odnawialne źródła energii i gospodarka odpadami,
• Technologii Żywności, z kierunkami takimi jak Technologia żywności i żywienie człowieka oraz Dietetyka,
• Uniwersyteckie Centrum Medycyny Weterynaryjnej UJ-UR, z kierunkiem Weterynaria.

Oprócz wydziałów, uczelnia dysponuje także jednostkami ogólnouczelnianymi oraz międzyuczelnianymi, które mają kluczowe znaczenie dla działalności edukacyjnej i badawczej:

• Biblioteka Główna,
• Wydawnictwo Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie,
• Studium Doktoranckie,
• Studium WF,
• Studium Języków Obcych,
• Centrum Szkolenia LZD w Krynicy Zdroju,
• Leśny Zakład Doświadczalny w Krynicy Zdroju,
• Biuro Karier i Kształcenia Praktycznego,
• Uniwersyteckie Centrum Medycyny Weterynaryjnej UJ i UR w Krakowie,
• Europejskie Centrum Badawcze Drobnych Gospodarstw Rolnych,
• Centrum Badawcze Ochrony i Rozwoju Ziem Górskich,
• Centrum Transferu Technologii,
• Centrum Kształcenia Ustawicznego,
• Centrum Kultury Studenckiej,
• Biuro Informacji i Promocji.

Organizacje

W społeczności uczelnianej działają różnorodne organizacje studenckie, które wspierają aktywność młodzieży:

• Uczelniana Rada Samorządu Studentów URK,
• Samorząd Doktorantów,
• Stowarzyszenie Wychowanków Uniwersyteckich Studiów Rolniczych w Krakowie,
• Stowarzyszenie Absolwentów Wydziału Inżynierii Produkcji i Energetyki,
• Chór Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie,
• Fundacja Uniwersytetu Rolniczego im. Hugona Kołłątaja w Krakowie,
• Studencki Zespół Góralski – „Skalni”,
• Klub Akademicki „Arka”.

Koła naukowe

Uczelnia ma również rozbudowaną infrastrukturę, jeśli chodzi o działalność w ramach kół naukowych:

• Koło Naukowe Rolników,
• Koło Naukowe Ekonomistów,
• Koło Naukowe Leśników,
• Koło Naukowe Zootechników,
• Koło Naukowe Biologów,
• Koło Naukowe Rybaków,
• Koło Naukowe Inżynierii Środowiska,
• Koło Naukowe Inżynierii i Gospodarki Wodnej,
• Koło Naukowe Geodetów – Sekcja Fotogrametryczna,
• Koło Naukowe Ogrodników,
• Koło Naukowe Inżynierii Produkcji i Energetyki,
• Koło Naukowe Technologów Żywności,
• Koło Naukowe Architektów Krajobrazu.

Studia doktoranckie na uczelni oferują możliwość uzyskania stopnia doktora w różnych dziedzinach, takich jak:

• doktora nauk technicznych w zakresie geodezji i kartografii,
• doktora nauk rolniczych w zakresie: agronomii, zootechniki, kształtowania środowiska, ogrodnictwa, inżynierii rolniczej, technologii żywności i żywienia,
• doktora nauk leśnych w zakresie leśnictwa.

Aktualnie Uniwersytet Rolniczy kształci około 13 000 studentów, oferując im szereg możliwości rozwoju edukacyjnego i naukowego.

Władze uczelni

Kadencja 2024–2028

W skład władz uczelni wchodzą uznani i wykwalifikowani profesorowie oraz doświadczeni specjaliści, którzy posiadają bogaty dorobek naukowy i dydaktyczny. Rektorem jest dr hab. inż. Sylwester Tabor, prof. UR, który prowadzi uczelnię ku rozwojowi i innowacjom.

Niezwykle istotnymi osobami w zarządzie uczelni są prorektorzy:

• prof. dr hab. inż. Andrzej Sechman (zajmujący się współpracą międzynarodową) – Prorektor ds. Współpracy, pełniący funkcję I zastępcy rektora,
• prof. dr hab. inż. Ewa Błońska – Prorektor ds. Ogólnych,
• prof. dr hab. inż. Marcin Rapacz – Prorektor ds. Nauki,
• dr hab. inż. Andrzej Bogdał, prof. UR – Prorektor ds. Kształcenia.

Poczet rektorów

Historia Uniwersytetu Rolniczego im. Hugona Kołłątaja w Krakowie to również historia jego rektorów, którzy mieli ogromny wpływ na kształtowanie i rozwój uczelni. Warto przyjrzeć się ich kadencjom, aby zrozumieć tradycje i zmiany w prowadzeniu uczelni.

• prof. dr Józef Kubica (1953–1962),
• prof. dr Tadeusz Ruebenbauer (1962–1971),
• prof. dr Tadeusz Wojtaszek (1971–1981),
• prof. dr hab. Tomasz Janowski (1981–1984),
• prof. dr hab. Piotr Zalewski (1984–1985),
• prof. dr hab. Władysław Bala (1985–1989),
• prof. dr hab. Piotr Zalewski (1989–1990),
• prof. dr hab. Barbara Skucińska (1990–1993),
• prof. dr hab. Kazimierz Kosiniak-Kamysz (1993–1999),
• prof. dr hab. Zbigniew Ślipek (1999–2005),
• prof. dr hab. Janusz Żmija (2005–2012),
• prof. dr hab. Włodzimierz Sady (2012–2020),
• dr hab. inż. Sylwester Tabor, prof. UR (od 2020).

Każdy z tych rektorów wniósł coś unikalnego do rozwoju uczelni, co przyczyniło się do budowania jej silnej pozycji w Polsce i za granicą.

Doktorzy honoris causa

Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Kołłątaja w Krakowie może poszczycić się gronem znakomitych laureatów tytułu doktora honoris causa, którzy przyczynili się do rozwoju wielu dziedzin. Poniżej znajduje się lista znaczących postaci, które otrzymały ten zaszczytny tytuł w różnych latach.

• Emil Godlewski (1927),
• Roman Prawocheński (1961),
• John Hammond (1963),
• Tadeusz Mann (1973),
• Szczepan Pieniążek (1973),
• Tadeusz Lityński (1976),
• Piotr Wawiłow (1978),
• Charles Thibaut (1979),
• Franciszek Górski (1981),
• Zdeněk Sova (1985),
• Józef Kubica (1986),
• Ulrich Flury (1987),
• Tadeusz Ruebenbauer (1988),
• Jan Caputa (1988),
• Warren Gabelman (1990),
• Wiliam Allen (1990),
• Janusz Haman (1990),
• Jan Rapacz (1991),
• Dieter Strauch (1991),
• Stanisław Pabis (1993),
• Antonio Lauria (1993),
• Witold Niewiadomski (1997),
• Andrzej Hopfer (1997),
• abp Józef Kowalczyk (1999),
• Jan Kisza (2001),
• Saturnin Zawadzki (2002),
• Jerzy Strzeżek (2003),
• Teofil Mazur (2003),
• Philipp B. Simon (2003),
• Ignacy Jaworowski (2004),
• Stanisław Kostrzewa (2005),
• Jan Boczek (2006),
• Stanisław Urban (2006),
• Wojciech Ziętara (2007),
• Peter Oeltgen (2008),
• Andrzej Dubas (2009),
• Wacław Leszczyński (2009),
• Dušan Húska (2010),
• Janusz Lipecki (2011),
• Tadeusz Szulc (2011),
• Peter Bielik (2012),
• Konrad Magnuski (2012),
• Bogdan Klepacki (2014),
• Andrzej Grzywacz (2014),
• Marcin Barlik (2015),
• Ryszard Tadeusiewicz (2015),
• Arieh Gertler (2017),
• Andrzej Kotecki (2021).

Wszystkie te osoby mają znaczące osiągnięcia, które wniosły wkład w rozwój nauki i edukacji. Warto zaznaczyć, że ich prace wpisują się w tradycję wykształcenia akademickiego, które ma miejsce w tej uczelni.

Zmiana nazwy uczelni

Na podstawie ustawy z dnia 7 lutego 2008 r., która dotyczyła nadania nowych nazw niektórym akademiom rolniczym (Dz. U. nr 52, poz. 300 z dnia 27 marca 2008 r.), uczelnia uzyskała status Uniwersytetu Rolniczego im. Hugona Kołłątaja w Krakowie 11 kwietnia 2008 roku. Zgodnie z tą zmianą, od daty 11 kwietnia 2008 wprowadzono także nowy wzór herbu, chorągwi oraz pieczęci, który został zatwierdzony uchwałą Senatu AR nr 26/2008 z dnia 20 marca 2008 r.

Ranking Szkół Wyższych 2008

Według prestiżowego Ranking szkół średnich i wyższych publikowanego przez czasopismo „Perspektywy”, Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Kołłątaja w Krakowie zajął 33. miejsce w Rankingu Szkół Wyższych 2008 w Polsce, co stanowi znaczący awans o 9 pozycji w porównaniu do roku ubiegłego, kiedy to znajdował się na 42. miejscu. W zestawieniu tym uwzględniono 91 najlepszych uczelni akademickich.

W kontekście uczelni z Krakowa, Uniwersytet Rolniczy plasuje się na czwartym miejscu, ustępując jedynie Uniwersytetowi Jagiellońskiemu (1. miejsce), Akademii Górniczo-Hutniczej (8. miejsce), oraz Uniwersytetowi Papieskiemu (15. miejsce). Warto również zaznaczyć, że pozycji tej ustępuje przed Politechniką Krakowską (39.), Uniwersytetem Ekonomicznym (40.) oraz Uniwersytetem Pedagogicznym (48.).

W kategorii uczelni rolniczych, Uniwersytet Rolniczy jest klasyfikowany na czwartej pozycji, mając przed sobą SGGW z Warszawy (11. miejsce), Uniwersytet Przyrodniczy z Wrocławia (31.), oraz Uniwersytet Przyrodniczy z Poznania (32.). Natomiast przed nim plasują się jeszcze Uniwersytet Przyrodniczy z Lublina (35.), AR ze Szczecina (45.) oraz Politechnika Bydgoska (68.).

---

Oceń: Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Kołłątaja w Krakowie

---