Adam Chyżewski

---

Wykształcenie

Maturę Adam Chyżewski uzyskał w 1954 roku w III LO im. T. Kościuszki w Łodzi. W 1959 roku zakończył studia na Wydziale Chemicznym Politechniki Łódzkiej, gdzie specjalizował się w chemii polimerów oraz radiochemii, co zaowocowało uzyskaniem dyplomu magistra inżyniera. Tematem jego pracy dyplomowej były Konduktometryczne badania w dziedzinie alotropii siarkowców.

W 1970 roku Adam Chyżewski obronił pracę doktorską, zdobywając stopień doktora nauk chemicznych w dziedzinie techniki radiacyjnej oraz radiochemii. Jego praca nosiła tytuł Mikrokalorymetryczne badania kinetyki przemian siarki bezpostaciowej, a promotorami tej pracy była prof. dr Alicja Dorabialska.

Praca zawodowa

1 marca 1960 roku Adam Chyżewski rozpoczął swoją karierę w Instytucie Chemicznej Przeróbki Węgla w Zabrzu, gdzie działał jako pracownik naukowo-techniczny. Już 1 października 1961 roku podjął zatrudnienie na Politechnice Łódzkiej, zaczynając swoją pracę w Katedrze Chemii Fizycznej, a następnie przenosząc się do Instytutu Techniki Radiacyjnej, w którym pracował aż do momentu przejścia na emeryturę 1 października 2002 roku.

Na samym początku swojej kariery akademickiej, Chyżewski objął stanowisko asystenta i starszego asystenta. W wyniku dalszego kształcenia i uzyskania tytułu doktora, od 1 października 1970 roku pełnił funkcję adiunkta, a od 1 października 1987 roku stał się starszym wykładowcą.

W latach 1970–1972 pełnił rolę zastępcy dyrektora ds. administracyjnych. Natomiast w okresie od 1992 do 2002 roku także pełnił funkcję zastępcy dyrektora Międzywydziałowego Instytutu Techniki Radiacyjnej (MITR) Politechniki Łódzkiej. Warto również zaznaczyć, że był Sekretarzem Rady Naukowej MITR w latach 1971–1996, a także Sekretarzem Naukowym CPBP 01.19 od 1985 roku.

W latach 1979–1981 Chyżewski pełnił funkcję społecznego inspektora pracy w Związku Nauczycielstwa Polskiego, szczególnie Wydziału Chemicznego. Angażował się w prowadzenie wykładów oraz ćwiczeń laboratoryjnych i rachunkowych z chemii fizycznej na studiach dziennych i zaocznych zarówno Wydziału Chemii, jak i Wydziału Chemii Spożywczej. Opiekował się dyplomantami i był aktywnym członkiem wydziałowej Komisji Rekrutacyjnej.

Oprócz działań związanych z pracą naukową i dydaktyczną, Adam Chyżewski zaangażował się w propagowanie oraz zastosowanie techniki radiacyjnej w konserwacji obiektów zabytkowych. Pełnił rolę członka komitetu organizacyjnego konferencji „Technika radiacyjna i izotopowa w konserwacji zabytków”, która odbyła się w dniach 23-24 kwietnia 1996 roku. Przewodniczącym tego wydarzenia był profesor Jerzy Kroh. Chyżewski organizował współpracę z Muzeum Archidiecezji Łódzkiej, co z pewnością miało znaczący wpływ na rozwój tej dziedziny.

Warto również podkreślić, że był on współautorem dwóch istotnych publikacji dotyczących zagadnień zawartych w Postępach Techniki Jądrowej. Ponadto, kierował projektem badawczym związanym z ochroną przedmiotów zabytkowych przy wykorzystaniu radiacyjnej sterylizacji, który obejmował między innymi około 70 000 sztuk obuwia więźniarskiego z Państwowego Muzeum na Majdanku w roku 2001.

Pozazawodowa działalność krajoznawcza

Adam Chyżewski był aktywnym członkiem Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego (PTTK), do którego przystąpił 25 czerwca 1957 roku, uzyskując legitymację w Łódzkim Oddziale im. Jana Czeraszkiewicza. Jego legitymacja nosi numer 0170 128/55. W szczególności zasłynął jako działacz w dziedzinie turystyki górskiej.

Jego pasje obejmowały szeroki zakres aktywności turystycznych, w tym turystykę górską, pieszą, rowerową oraz motocyklową. W dodatku, pasjonował się muzyką, malarstwem oraz architekturą.

Chyżewski był również członkiem Klubu Turystów Górskich Łódzkiego Oddziału PTTK „Kosówka” od 1958 roku. Dołączył do Klubu Wysokogórskiego, gdzie przeszedł odpowiednie kursy wspinaczkowe, a swoje umiejętności i wiedzę przekazywał uczestnikom „Kosówki”, prowadząc szkolenia wspinaczkowe w „Skałkach” oraz Tatrach. Osiągnął wszystkie odznaki turystyczne, w tym m.in. GOT Duża w stopniu złotym oraz OTP Złota.

W 1970 roku zdobył uprawnienia jako przewodnik Świętokrzyski, a numer jego legitymacji to 659/Ki. Chyżewski pełnił szereg kluczowych funkcji społecznych, które miały ogromny wpływ na rozwój turystyki w regionie.

• 1962-1974 był członkiem Klubu Turystów Górskich „Kosówka”, a w latach 1971–1973 oraz 2005–2008 pełnił rolę prezesa tego Klubu.
• Na wojewódzkim szczeblu od 1981 do 1985 roku pełnił funkcję wiceprezesa Zarządu Wojewódzkiego PTTK w Łodzi, a następnie w latach 1985-1990 był prezesem ZW PTTK.
• W latach 1984-2001 zasiadał w kolegium redakcyjnym „Biuletynu Zarządu Wojewódzkiego PTTK w Łodzi”, który później przyjął nazwę „Wędrownik” i ukazuje się do dziś.
• W okresie 1974-2001 był członkiem międzywojewódzkiej komisji egzaminacyjnej dla Przodowników Turystyki Górskiej w Łodzi.

Na szczeblu ogólnokrajowym jego zaangażowanie także było znaczące:

• Był członkiem prezydium Zarządu Głównego PTTK w latach 1981-1982, a następnie wiceprezesem ZG PTTK od 1982 do 1993 roku.
• W latach 1993-1997 piastował stanowisko prezesa Zarządu Głównego PTTK.
• W latach 1987-1990 był wiceprzewodniczącym Rady Turystyki i Wypoczynku Komitetu do Spraw Młodzieży i Kultury Fizycznej.
• W latach 1994-1996 zasiadał w Radzie do Spraw Turystyki przy Prezesie Rady Ministrów.

Adam Chyżewski był również organizatorem wielu istotnych wydarzeń związanych z turystyką kwalifikowaną. W latach 1961-1981 współorganizował wiosenne oraz jesienne Rajdy Świętokrzyskie Łódzkiego Oddziału PTTK, gdzie pięciokrotnie pełnił rolę kierownika tych rajdów. Współorganizował także Sudeckie Rajdy ZW PTTK w Łodzi oraz Łódzkie Dni Turystyki.

Jako kierownik wypraw, jego działalność była szeroka, obejmując m.in. wyprawy do Rumunii, Włoch, Indii, Tajlandii, Malezji, Hiszpanii, Francji, Belgii, Holandii, Grecji oraz na Sycylię.

Współpracował również przy organizacji Kongresów Krajoznawstwa Polskiego, pełniąc szereg funkcji:

• Był przewodniczącym Zespołu Naukowego i Organizacyjnego IV Kongresu Krajoznawstwa Polskiego w 1990 roku w Opolu.
• W latach 1997-2000 pełnił tę rolę podczas V Kongresu w Gnieźnie.
• W 2010 roku był członkiem Komitetu Naukowo-Programowego VI Kongresu Krajoznawstwa Polskiego w Olsztynie.

W ramach społecznych działań, od 1975 roku nadzorował kapitalny remont zabytkowego pałacyku Wilhelma Teschemachera, przekształcając go w ogólnopolskie Centrum Fotografii Krajoznawczej PTTK. W tym miejscu mieści się również Łódzki Oddział PTTK im. Jana Czeraszkiewicza oraz wiele innych organizacji pozarządowych.

Publikacje

• „Wędrownik” Kwartalnik Krajoznawczy Regionalnej Pracowni Krajoznawczej PTTK w Łodzi, ISSN 1425-1388, wcześniej znany jako Biuletyn ZW PTTK – łącznie przygotował 13 artykułów,
• „Informacje ZG PTTK” obejmujące w sumie 11 opracowań,
• publikacje w periodyku „Ziemia” w latach 1990 oraz 1999,
• udokumentowanie w „Barbakanie” z roku 1999,
• wkład do „Gazety Górskiej”,
• materiały opracowane na sesje i kongresy,
• opracowanie o Edwardzie Moskała, zamieszczone w „Pracach Pienińskich” numer 8, dostępne online pod https://web.archive.org/web/20160306000346/http://www.pttk.szczawnica.pl/ktg_prace-pieninskie_nr8.htm,
• kilka artykułów opublikowanych na stronie internetowej www.mlodziez.pttk,
• opracowanie dotyczące Łódzkiego Oddziału PTT, w ramach książki „70 lat społecznej turystyki i krajoznawstwa w województwie łódzkim 1909 – 1979”, która stanowi pracę zbiorową pod redakcją Władysława Manduka, wydana przez ZW PTTK Łódź w 1979 roku.

Odznaczenia i wyróżnienia

Adam Chyżewski był osobą obdarzoną wieloma odznaczeniami i wyróżnieniami, które uzyskał za swoje zasługi w różnych dziedzinach. Wśród jego osiągnięć państwowych znajdują się:

• Złoty Krzyż Zasługi, nr 1750-82-45, z 29 września 1982 r.,
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, nr 209-81-1, z 15 września 1989 r.,
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, nr 85-99-48, z 16 kwietnia 1999 r.,
• Medal 40-lecia Polski Ludowej, nr 189/1/84M, z 22 lipca 1984 r.,
• Medal Komisji Edukacji Narodowej, nr 67279, z 20 sierpnia 1997 r.

Oprócz tego, w sferze resortowej, Chyżewski zdobył następujące odznaczenia:

• Odznaka „Zasłużony Działacz Turystyki” (w stopniu złotym), nr 426, z 14 stycznia 1981 r.,
• Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury”, nr 5269-8-82, z 16 sierpnia 1982 r.,
• Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury Fizycznej” (w stopniu złotym), nr Z-358/97, z 13 sierpnia 1997 r.,
• Nagroda I stopnia Przewodniczącego Komitetu do Spraw Młodzieży i Kultury Fizycznej, z 27 września 1990 r.

Wielką rolę w jego życia odegrały również odznaczenia regionalne, które podkreślają jego zasługi dla lokalnej społeczności:

• Honorowa Odznaka Miasta Łodzi za Zasługi dla Województwa Miejskiego Łódzkiego, nr 15953, z maja 1981 r.,
• Medal Honorowy Wojewody Łódzkiego, nr 58, z 11 listopada 1997 r.,
• Medal za zasługi w turystyce, WKKFiT w Kielcach, nr 433, 3 października 1973 r.,
• Odznaka zasłużonego dla Politechniki Łódzkiej, nr 540, z 24 maja 1995 r.,
• Medal 50-lecia Politechniki Łódzkiej, z 24 czerwca 1996 r.

W ramach działalności w Polskim Towarzystwie Turystyczno-Krajoznawczym (PTTK), Adam Chyżewski otrzymał kilka prestiżowych wyróżnień, między innymi:

• Honorowy Członek PTTK od 14 września 2001 r.,
• Złota Honorowa Odznaka PTTK, nr 4047, z 3 października 1975 r.,
• Złota Odznaka Zasłużony w pracy PTTK wśród młodzieży, nr 573, z 18 stycznia 1977 r.,
• Odznaka „Za Zasługi dla ZW PTTK w Łodzi”, nr 112, z 18 listopada 1980 r.,
• Odznaka „25 lat w PTTK”, nr 61, z 29 grudnia 1980 r.,
• Honorowa Jubileuszowa GOT, z 16 listopada 1985 r.,
• Medal KTG ZG PTTK „Za Zasługi dla Turystyki Górskiej”, nr 66 (48), z 23 czerwca 1990 r.,
• Medal 125-lecia TT-PTT-PTTK, nr 14/98, z 17 maja 1998 r.,
• Tytuł „Honorowego Rycerza Zamku Golubskiego” z 7 grudnia 1996 r.,
• Medal Franciszka Juśkowiaka za zasługi w rozwoju turystyki i krajoznawstwa w Wielkopolsce, nr 3, z 22 stycznia 1994 r.

Niestety, życie Adama Chyżewskiego zakończyło się tragicznie 31 sierpnia 2011 r. w łódzkim szpitalu, gdzie trafił po urazie, doznanym podczas niespodziewanego wypadku w Tatrach. Po zdarzeniu został helikopterem przetransportowany do szpitala w Zakopanem, jednak jego stan wymagał dalszego transportu, w wyniku czego zmarł w łodzi, gdzie jego życie dobiegło końca.

Jego pochówek odbył się 8 września 2011 r. na nowym cmentarzu na Dołach w Łodzi przy ul. Smutnej.

---

Oceń: Adam Chyżewski

---