Andrzej Stanisław Warchałowski był znakomitym polskim entomologiem, który urodził się 17 września 1927 roku w Krakowie, a swoje życie zakończył 20 września 2019 roku w Podkowie Leśnej. Przyczynił się do znacznego rozwoju wiedzy na temat rodziny stonkowatych (Chrysomelidae), w której miał szczególną ekspertyzę.
Warczyłowski pełnił ważną rolę jako profesor zwyczajny Uniwersytetu Wrocławskiego, gdzie prowadził badania oraz dzielił się swoją wiedzą z młodszymi pokoleniami entomologów. Jego pasja do entomologii była niezaprzeczalna i miała swoje korzenie rodzinnym, jako że był wnukiem Klary Czop-Umlauf oraz stryjecznym wnukiem Kazimierza i Jerzego Warchałowskich.
Życiorys
Andrzej Warchałowski spędził znaczną część swojego dzieciństwa oraz wczesnej młodości w stolicy Polski, Warszawie. W okresie II wojny światowej aktywnie uczestniczył w walkach, a jego pierwsze kroki na front wiodły przez Zamojszczyznę, gdzie działał jako partyzant w ramach Narodowych Sił Zbrojnych. Później, jako żołnierz I Armii Wojska Polskiego, brał udział w działaniach na różnych frontach.
Po wojnie, aż do roku 1947, powrócił do nauki w liceum, którą ze względu na wojenne zawirowania musiał przerwać. Następnie podjął studia z zakresu chemii na Uniwersytecie Jagiellońskim oraz jednocześnie uczęszczał na Uniwersytet i Politechnikę we Wrocławiu, gdzie studiował chemię i biologię w latach 1948–1952. Ukończone studia zaowocowały zdobyciem dyplomu inżyniera chemii w 1950 roku oraz tytułu magistra filozofii w 1952 roku.
Już od najmłodszych lat Warchałowski odczuwał pasję do entomologii, a szczególnie do chrząszczy, które stały się kluczowym obszarem jego badań oraz specjalizacji naukowej. Badania te obejmowały teren całej Eurazji oraz Północnej Afryki. W trakcie swojej kariery zgromadził ogrom materiałów do badań, prowadząc badania na terenie Wietnamu (1961/62), Maroko (1962, 1964), Grecji (1964), Iranu (1962/63, 1965/66, 1967/68, 1970/71) oraz podczas dwuletniego pobytu w Algierii (1985–1987). Dodatkowo, odbył 35 kilkutygodniowych podróży badawczych po Obszarze Śródziemnomorskim.
Prof. Warchałowski zajmował szereg kluczowych ról w swojej macierzystej uczelni oraz innych krajowych i międzynarodowych organizacjach naukowych. Pełnił obowiązki kierownika Zakładu Systematyki Zwierząt i Zoogeografii, był dyrektorem Instytutu Zoologicznego, a także prezesem Polskiego Towarzystwa Entomologicznego przez dwie kadencje. Oprócz tego, był członkiem Komitetu Zoologicznego Polskiej Akademii Nauk oraz uczestniczył w międzynarodowych komitetach organizacyjnych, takich jak SEEC i AEC. Jego wkład w naukę docenić można również przez rolę redaktora naczelnego kilku publikacji naukowych.
Warchałowski zbudował we Wrocławiu szkołę taksonomii, która zdobyła uznanie jako jedna z pięciu najlepszych w tej dziedzinie na świecie. Wychował wielu uczniów, z których niektórzy osiągnęli znaczące sukcesy w swoich badaniach naukowych.
Po śmierci, jego ciało spoczęło na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie, na kwaterze 169, rząd 3, grób 3.
Publikacje
Andrzej Warchałowski jest autorem wielu istotnych publikacji, które dotyczą badania i klasyfikacji owadów. Poniżej znajduje się lista jego najważniejszych dzieł:
- klucze do oznaczania owadów Polski – Stonkowate (3 tomy),
- siedmiotomowa monografia Chrysomelidae w „Fauna Polski – Fauna Poloniae”,
- rewizja rodzaju Labidostomis,
- klucz do Chrysomelidae Europy i Północnej Afryki,
- dwutomowy klucz do Chrysomelidae Palearktyki,
- wspomnienia.
Odznaczenia
Andrzej Warchałowski jest osobą, która zdobyła wiele znaczących odznaczeń w swoim życiu. Wśród wyróżnień, jakie otrzymał, należy wymienić:
- medal Przyjaźni (Huy chương Hữu nghị) z Wietnamu,
- złoty Krzyż Zasługi,
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski.
Przypisy
- Miejsce pochówku. [dostęp 25.07.2024 r.]
- prof. dr hab. Andrzej Warchałowski [online], kbte.uni.wroc.pl [dostęp 24.09.2019 r.]
- M. Bunalski, J. J. Lipa, J. Nowacki. Almanach Entomologów Polskich XX wieku. „Wiadomości Entomologiczne”. 20, suplement, 2001 r. Polskie Towarzystwo Entomologiczne.
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Marta Fik | Magdalena Długosz | Jerzy Haber | Wojciech Jodłowski | Aleksander Głogowski | Sędzimir Klimaszewski | Antoni Michalek | Krzysztof Galos | Zbigniew Skrocki | Zbigniew Korosadowicz | Franciszek Matejko | Urszula Perkowska | Maciej Jakubowski | Janusz Krzysztof Kozłowski | Jan Wiktor Tkaczyński | Monika Bogdanowska | Jan Marchlewski | Tadeusz Mazoński | Piotr Augustyniak (profesor nauk technicznych) | Mieczysław BochenekOceń: Andrzej Warchałowski