Antonina Rozalia Salomea Gordon-Górecka to postać niezwykle ważna w polskiej kulturze, urodzona 6 czerwca 1914 roku w Krakowie. Przez całe swoje życie związała się z różnorodnymi formami sztuki, zyskując miano wybitnej aktorki zarówno w teatrze, jak i filmie oraz radiu.
Umarła 12 czerwca 1993 roku w Warszawie, pozostawiając po sobie nie tylko bogaty dorobek artystyczny, ale także niezatarte ślady wśród publiczności, która miała przyjemność oglądać jej niezapomniane występy.
Życiorys
Antonina Gordon-Górecka była wyjątkową osobą, której życie i kariera były pełne nieprzeciętnych osiągnięć. Urodziła się jako córka Andrzeja. W 1938 roku podjęła studia aktorskie w Państwowym Instytucie Sztuki Teatralnej w Warszawie. W czasie II wojny światowej ukończyła te studia w trudnych warunkach konspiracyjnych, co miało miejsce w 1941 roku.
Po zakończeniu wojny zadebiutowała na scenie Teatru Wojska Polskiego w Łodzi, gdzie wcieliła się w rolę Kasi w spektaklu „Wesele”, reżyserowanym przez Jacka Woszczerowicza.
Antonina była również cenionym wykładowcą. Dzieliła się swoją wiedzą i doświadczeniem na łódzkiej PWSFTviT oraz na warszawskiej PWST, kształcąc przyszłe pokolenia aktorów.
W życiu osobistym Antonina była żoną Konstantego Gordona. Oboje spoczywają na cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie, w kwaterze A19-1-17.
Teatr
W kreatywnej karierze Antoniny Gordon-Góreckiej kluczowe miejsce zajmowała działalność teatralna, która obejmowała szereg istotnych instytucji. W pierwszych latach swojej drogi artystycznej, Gordon-Górecka współpracowała z Teatrem Wojska Polskiego w Łodzi w latach 1945–1946, gdzie z pewnością odgrywała ważną rolę w powojennej odbudowie życia kulturalnego. Następnie jej talent zagościł w Teatrze Śląskim im. Stanisława Wyspiańskiego w Katowicach, gdzie spędziła lata 1946–1947.
Później, w latach 1947–1948, była związana z Teatrem im. Juliusza Słowackiego w Krakowie, kontynuując rozwój swojej kariery w tej prestiżowej instytucji. Kolejna stacja jej zawodowej wędrówki to Teatr Rozmaitości w Warszawie w latach 1948–1949, gdzie miała okazję rozwijać swoje umiejętności w tętniącej życiem stolicy. Gordon-Górecka powróciła następnie do Łodzi, aby pracować w Teatrze Nowym w Łodzi od 1950 do 1953 roku.
W dalszych latach związała swoje siły z Teatrem Ateneum w Warszawie, gdzie pozostała do roku 1957. Po tym okresie, od 1958 roku do 1993, była nieodłącznym elementem Teatru Współczesnego w Warszawie, gdzie jej inspirująca obecność pozostawiła trwały ślad w polskiej kulturze teatralnej.
Filmografia
Filmografia Antoniny Gordon-Góreckiej jest bogata i różnorodna, pokazując jej talenty w różnych rolach na przestrzeni lat, zarówno w filmach fabularnych, jak i w produkcjach telewizyjnych. Oto niektóre z jej kluczowych ról:
- 1947: Ostatni etap – Anna,
- 1953: Przygoda na Mariensztacie – dyrektor naczelna przedsiębiorstwa,
- 1953: Żołnierz zwycięstwa – robotnica, nie została wymieniona w czołówce,
- 1954: Autobus odjeżdża 6.20 – Batorska,
- 1956: Pożegnanie z diabłem – Gilowa,
- 1964: Beata – Rybczyńska,
- 1967: Julia, Anna, Genowefa – dyrektor Rutowiczowa,
- 1970: Kolumbowie – matka Jerzego,
- 1973: Sekret – profesorowa Stefania Lewicka,
- 1975: Dyrektorzy – Helena Wanadowa, żona Ludwika (odc. 3, 6),
- 1977: Rytm serca – Izabella, żona Kamila,
- 1979: Niewdzięczność – matka Elżbiety,
- 1979: Tu zaszła zmiana – matka Elżbiety,
- 1980: Nic nie stoi na przeszkodzie – Marta,
- 1986: Zaproszenie – Anna,
- 1986: Życie wewnętrzne – Mama,
- 1987: Sonata marymoncka – matka Kamińskiego,
- 1988: Amerykanka – starsza zakonnica,
- 1988: Serenite – ciotka Amelia,
- 1993: Ładna historia – pani de Trevillac.
Każda z tych ról dowodzi jej wszechstronności oraz umiejętności, które uczyniły ją cenioną aktorką w polskim kinie.
Spektakle Teatru Tv
W bogatym dorobku artystycznym Antoniny Gordon-Góreckiej, jej wkład w spektakle Teatru Telewizji z lat 1960-1993 zasługuje na szczegółowe przedstawienie. Do najważniejszych przedstawień tej utalentowanej aktorki należą:
- 1960: Powrót o siódmej,
- 1961: Don Alvares albo niesforna w miłości kompanija,
- 1961: Hotel Astoria,
- 1961: Zatrzaśnij ostatnie drzwi,
- 1961: Zegarek – Pani,
- 1962: Krosienka – Spokojska,
- 1962: Szklanka wody,
- 1962: Świętoszek – Elmira,
- 1963: Lato w Nohant – George Sand,
- 1964: Mąż i żona – Elwira,
- 1965: Adwokat i róże – Dama,
- 1966: Ostatni,
- 1969: Niemcy – Pani Soerensen,
- 1969: W małym domku – Sędzina,
- 1971: Kwiaty dla matki – Elżbieta,
- 1971: Profesja pani Warren – Pani Warren,
- 1971: Wesele – Radczyni,
- 1972: Otworzyć serce – Docent,
- 1972: Złoty sznur – Pani Phelps,
- 1973: Akwarium 2 – Janina Ryba,
- 1974: Stworzenie świata – Nauczycielka,
- 1976: Goście,
- 1976: Rozbitki – Szambelanicowa,
- 1976: Sidła – Matka Bogdalskiej,
- 1976: Weteran i Pani – Teresa,
- 1977: Pierwsze ostrzeżenie – Baronowa,
- 1977: Zagmatwana sytuacja – Angelika Haczykowa,
- 1978: Osobne stoliki – Pani Railton-Bell,
- 1979: Tu zaszła zmiana,
- 1980: Zegarek – Pani,
- 1981: Wesele – Radczyni,
- 1993: Ładna historia – Pani de Trevillac.
Różnorodność ról, jakie odgrywała, oraz jej umiejętności aktorskie przyczyniły się do niezapomnianego wrażenia na widzach oraz istotnego miejsca w historii polskiego teatru telewizyjnego.
Ordery i odznaczenia
Antonina Gordon-Górecka była niezwykle zasłużoną postacią, która otrzymała szereg odznaczeń i wyróżnień za swoje osiągnięcia.
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, nadany w 1977 roku,
- Złoty Krzyż Zasługi, przyznany 15 lipca 1954 roku,
- Medal 10-lecia Polski Ludowej, otrzymany 19 stycznia 1955 roku,
- Odznaka honorowa „Za Zasługi dla Warszawy”, nadana w 1977 roku.
Nagrody
Antonina Gordon-Górecka to znana postać w polskim świecie sztuki, która zdobyła liczne wyróżnienia za swoje znakomite osiągnięcia aktorskie.
- 1955: Otrzymała Wyróżnienie Podkomitetu Literatury i Sztuki Nagrody Państwowej za swoją rolę Julii Pawłowny w sztuce Ostrowskiego Ostatnia ofiara,
- 1956: Laureatka Nagrody Polskiego Radia,
- 1959: Uhonorowana Nagrodą Radia i TV za kreację aktorską w słuchowisku Gwiazdy na nitce,
- 1968: Nagroda Przewodniczącego Komitetu ds. Radia i Telewizji I stopnia za role w teatrze PR,
- 1969: Ponownie nagrodzona przez Polskie Radio,
- 1977: Zdobyła Nagrodę Przewodniczącego Komitetu ds. Radia i Telewizji I stopnia za wybitne kreacje aktorskie w teatrze TV,
- 1977: Uhonorowana również Nagrodą Ministra Kultury i Sztuki I stopnia za swoje znaczące osiągnięcia aktorskie,
- 1980: Otrzymała nagrodę jury Festiwalu Polskiej Twórczości Telewizyjnej w Olsztynie za rolę w filmie Niewdzięczność oraz za występ w spektaklu Zegarek,
- 1981: Zdobyła Nagrodę na XXI Kaliskich Spotkaniach Teatralnych za rolę w Weselu w konkursie spektakli Teatru TV.
Te osiągnięcia podkreślają nie tylko jej talent, ale również ogromny wkład w polską kulturę i sztukę.
Przypisy
- Nagrody Państwowe za osiągnięcia w dziedzinie nauki, postępu technicznego, literatury i sztuki. „Życie Warszawy”. Rok XII, Nr 173 (3656), s. 5, 22.07.1955 r. Warszawa: Instytut Prasy „Czytelnik”. [dostęp 08.07.2024 r.]
- M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 - Uchwała Rady Państwa z dnia 19.01.1955 r. nr 0/196 - na wniosek Ministra Kultury i Sztuki.
- M.P. z 1954 r. nr 112, poz. 1564 „w 10 rocznicę Polski Ludowej za zasługi w dziedzinie kultury i sztuki”.
- Wyszukiwarka cmentarna – Warszawskie cmentarze. cmentarzekomunalne.com.pl. [dostęp 18.11.2019 r.]
- FilmPolski.pl – Konstanty Gordon [online], www.filmpolski.pl [dostęp 21.11.2017 r.]
- Antonina Gordon-Górecka w bazie filmpolski.pl
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Zbigniew Karkowski | Maria Stanisława Gutkowska-Rychlewska | Edward Hołda | Antoni Raszewski | Zygmunt Gawlik | Jakub Polaczyk | Witold Górka | Zofia Jachimecka | Rachela Holzer | Stanisław Malik (szopkarz) | Filip Romanowski | Teresa Tyszkiewicz (1906–1992) | Artur Dziurman | Iwo Gall | Paweł Deląg | Eugeniusz Majdrowicz | Katarzyna Walter | Adam Hoffmann | Anatol Sylwin | Grzegorz Warchoł (aktor)Oceń: Antonina Gordon-Górecka