Stanisław Malik, urodzony 22 września 1956 roku w Krakowie, jest znanym szopkarzem oraz fotografikiem. Jako pracownik Akademii Górniczo-Hutniczej, kultywuje tradycję tworzenia szopek krakowskich od momentu, gdy miał zaledwie osiemnaście lat. Przedstawia on dorobek trzeciego pokolenia rodziny Malików, gdzie pierwszym szopkarzem był jego dziadek Walenty, który już przed I wojną światową tworzył swoje dzieła w stylu ezenekierowskim.
Jego szopki charakteryzują się wielowarstwową, trójwieżową architekturą, bogato malowaną i kolorową. W centralnym miejscu szopki znajduje się scena nawiązuje do jasełkowych przedstawień kukiełkowych, które odbywały się w domach prywatnych lub przykościelnych salach. Jego ojciec, Włodzimierz Malik, podtrzymywał tę tradycję w rodzinie, organizując przedstawienia jasełkowe jeszcze na początku lat 70.
Szopki Stanisława Malika, utrzymane w rodzinnych tradycjach, wyróżniają się trzema wieżami, gdzie dwie skrajne są stylizowane na wyższą wieżę kościoła Mariackiego, a środkowa na kopułę z Kaplicy Zygmuntowskiej na Wawelu. Kolory jego szopek nawiązują do tradycyjnego krakowskiego stroju ludowego, wśród nich dominują: czerwień, szafir, zieleń i złoto. W każdej z nich można znaleźć rzeźbione w drewnie figurki postaci jasełkowych i aniołów oraz wyjątkową "gwiazdę baalamową", która stała się swoistym znakiem rozpoznawczym dla szopek tej rodziny.
Stanisław Malik należał do uczestników dorocznego konkursu szopek krakowskich od 1978 roku, zdobywając przez te lata wiele wyróżnień i nagród. Jego osiągnięcia obejmują m.in. siedem pierwszych miejsc, dwanaście drugich miejsc, dziewięć trzecich miejsc oraz dziewięć wyróżnień. W 1983 roku zdobył II nagrodę w ogólnopolskim konkursie "Plastyka obrzędowa w Polsce", organizowanym przez Muzeum Etnograficzne w Toruniu. Jego prace były uhonorowane medalem pamiątkowym z okazji 50. jubileuszowego konkursu szopek w 1993 roku, a w 1999 roku wyróżniono go nagrodą specjalną imienia Zofii i Romana Reinfussów.
W 2004 roku jego szopki zyskały uznanie na Wystawie Sztuki Sakralnej w Rzymie, a w 2009 roku został odznaczony za szczególne propagowanie Dzielnicy VII Zwierzyniec w Krakowie. W 2018 roku odznaczono go tytułem zasłużonego dla Kultury Polskiej, a w 2022 roku otrzymał odznakę Honoris Gratia.
Jego dzieła można podziwiać w licznych zbiorach muzealnych, takich jak Muzeum Historyczne Miasta Krakowa oraz Muzea Etnograficzne w Krakowie, Warszawie i Toruniu. Ponadto, obecne są one w prywatnych kolekcjach na całym świecie, w tym w Chicago, Kolonii, Monachium, Brukseli, Rzymie, Sewilli i Mediolanie. Szopki Stanisława Malika zdobią także różne instytucje, takie jak wspomniana Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie, Ambasada Francuska w Warszawie, Ratusz w Norymberdze, Dom Polski w Budapeszcie oraz Uniwersytet Techniczny w Clausthal.
Przypisy
- Wyniki 80. Jubileuszowego konkursu na najpiękniejszą szopkę krakowską. Muzeum Krakowa. [dostęp 08.02.2023 r.]
- Minister kultury odznaczył zasłużonych krakowskich szopkarzy. Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, 19.12.2018 r. [dostęp 08.01.2019 r.]
- Hobby pracowników AGH | Stanisław Malik. wystawy.bg.agh.edu.pl. [zarchiwizowane 07.01.2024 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Stanisław Frenkiel | Franciszek Turek | Kali (raper) | Zbigniew Kasprzak (rysownik) | Stanisław Has | Antonina Radwan | Mieczysław Węgrzyn (aktor) | Dominik Nowak | Zbigniew Grabowski (powieściopisarz) | Parys Filippi | Rachela Holzer | Zofia Jachimecka | Witold Górka | Jakub Polaczyk | Zygmunt Gawlik | Antoni Raszewski | Edward Hołda | Maria Stanisława Gutkowska-Rychlewska | Zbigniew Karkowski | Antonina Gordon-GóreckaOceń: Stanisław Malik (szopkarz)