Dorota Terakowska, znana również jako Barbara Rozalia Terakowska, to istotna postać w polskiej literaturze. Urodziła się 30 sierpnia 1938 roku w malowniczym Krakowie, a jej życie tragicznie zakończyło się 4 stycznia 2004 roku w tym samym mieście.
Była uznaną pisarką i dziennikarką, której twórczość wpłynęła na wiele pokoleń czytelników. Jej dorobek artystyczny jest świadectwem niezwykłej wrażliwości oraz talentu literackiego, który wykorzystywała w całej swojej karierze.
Życiorys
Dzieciństwo i młodość
Dorota Terakowska, urodzona jako córka Mariana, który był zarówno handlowcem, jak i późniejszym urzędnikiem, oraz Anny z domu Chodackiej, miała siostrę Annę, starszą o rok. Po zakończeniu szkoły podstawowej rozpoczęła edukację w Liceum Muzycznym w Krakowie, jednak ukończyła jedynie trzy klasy. Następnie kontynuowała naukę w Liceum im. Joteyki w Krakowie, ale niestety została usunięta z tej szkoły dyscyplinarnie. W 1955 roku uzyskała maturę w Liceum dla Pracujących.
W 1965 roku osiągnęła kolejny ważny punkt w swoim życiu, kończąc studia z zakresu socjologii na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. W 1957 roku była jednym z współzałożycieli „Piwnicy pod Baranami”, gdzie aktywnie występowała przez rok, zdobywając pierwsze doświadczenia artystyczne.
Działalność dziennikarska i literacka
Przez szereg lat swojej kariery zawodowej, Dorota związała się z mediami, pracując jako redaktor oraz publicysta w takich tytułach jak „Gazeta Krakowska”, „Przekrój”, czy też „Zeszyty Prasoznawcze”. W 1990 roku była jednym z współzałożycieli dziennika „Czas Krakowski”, do którego później dołączyła jako współpracowniczka. W latach 1995–1999 pełniła funkcję wiceprezesa Spółdzielni Dziennikarzy „Przekrój”. Poza tym, dorosłe życie spędziła w malowniczej lokalizacji na Kapelance.
W swojej twórczości literackiej Dorota przejawiała niesamowitą różnorodność, w tym między innymi stworzyła takie dzieła jak: „Próba generalna” (1986, zbiór reportaży wydany w podziemnym wydawnictwie „Nowa”), „Babci Brygidy szalona podróż po Krakowie” (1986, debiut literacki), „Władca Lewawu”, „Lustro pana Grymsa” (1995), „Córka czarownic” (1992), „Samotność bogów” (1998), oraz „Tam gdzie spadają anioły” (1998). Ostatnie trzy książki zdobyły uznanie i zostały wyróżnione nagrodami Polskiej Sekcji Międzynarodowej Izby ds. Książek dla Młodych. Jej powieść „Poczwarka” z 2001 roku, natomiast, również zgromadziła pozytywne recenzje. W kwietniu 2003 roku, za powieść „Ono”, zdobyła prestiżową nagrodę „Krakowska Książka Miesiąca”.
Działalność społeczno-polityczna
W roku 1970 Dorota Terakowska dołączyła do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, jednak została z niej usunięta po wprowadzeniu stanu wojennego. Po 1982 roku aktywnie uczestniczyła w działalności Związku Autorów i Kompozytorów Scenicznych. Dodatkowo, w 1989 roku przyłączyła się do Stowarzyszenia Pisarzy Polskich, kontynuując swoje zobowiązania w sferze literackiej i społecznej.
Życie prywatne
Była żoną Andrzeja Nowaka oraz Macieja Szumowskiego. Dorota Terakowska była matką znanej dziennikarki Katarzyny Nowak oraz reżyserki filmowej Małgorzaty Szumowskiej. Warto dodać, że należała do grona polskich przedstawicieli agnostycyzmu.
Twórczość
Dorota Terakowska, znana polska pisarka, stworzyła wiele znaczących dzieł literackich, które są cenione zarówno przez młodszą, jak i dorosłą publiczność. Jej prace często nawiązują do tematów dzieciństwa, magii oraz trudnych wyborów, a każda z nich wyjawia inny aspect jej twórczej wyobraźni.
Oto niektóre z jej najważniejszych dzieł:
- Lustro Pana Grymsa (1985; napisana w 1984),
- Guma do żucia (1986; w drugim obiegu),
- Próba generalna (1986; reportaże),
- Babci Brygidy szalona podróż po Krakowie (1987; napisana w 1979),
- Władca Lewawu (1989; napisana w 1982; Lewaw to Wawel wspak; możliwa lektura dla klas 4–6 szkoły podstawowej),
- Córka czarownic (1991; napisana w okresie 1985–1988; w 1994 wpisana na Listę Honorową IBBY),
- W krainie Kota (1998),
- Cyrk Burmistrza (sztuka),
- Samotność Bogów (1998),
- Tam gdzie spadają anioły (1999),
- Poczwarka (2001),
- Ono (2003),
- Dobry adres to człowiek (2004),
- Babci Brygidy szalona podróż po Krakowie. Dzień i noc czarownicy. (2004),
- Muzeum Rzeczy Nieistniejących (2006; zbiór felietonów publikowanych na łamach „Przekroju” w latach 1998–2000),
- Piąty talerz.
Jej twórczość jest niezwykle różnorodna, a każda z książek wnosi coś unikalnego. Terakowska zyskała uznanie zarówno za umiejętność pisania, jak i za głębokie zrozumienie ludzkiej psychiki.
Przypisy
- Władca Lewawu [online], TaniaKsiazka.pl [dostęp 07.03.2023 r.]
- a b Terakowska Dorota Barbara, [w:] Władysław W. Tyrański, Kto jest kim w Krakowie. Lokalne władze, urzędy, instytucje, środowiska. Edukacja, zatrudnienie, pozycja zawodowa, działalność polityczna i społeczna, sympatie polityczne, rodzina, rozrywki i upodobania (dane z 1999 roku), Kraków: Krakowska Agencja Informacyjna, 2000, s. 353, ISBN 83-909309-2-7, OCLC 47866363 [dostęp 07.03.2023 r.]
- Terakowska Dorota Barbara, [w:] Władysław W. Tyrański, Kto jest kim w Krakowie. Lokalne władze, urzędy, instytucje, środowiska. Edukacja, zatrudnienie, pozycja zawodowa, działalność polityczna i społeczna, sympatie polityczne, rodzina, rozrywki i upodobania (dane z 1999 roku), Kraków: Krakowska Agencja Informacyjna, 2000, s. 353-354, ISBN 83-909309-2-7, OCLC 47866363 [dostęp 07.03.2023 r.]
- Dorota Terakowska [online], TaniaKsiazka.pl [dostęp 19.05.2022 r.]
- Dorota Terakowska - wywiady, terakowska.art.pl [dostęp 19.05.2022 r.] [zarchiwizowane 16.10.2021 r.]
- Dorota D. Terakowska, Samotność bogów: baśń nie nowa i nie stara, Kraków: Wydawn. Literackie, 1998, ISBN 83-08-02840-3, OCLC 39541791 [dostęp 19.05.2022 r.]
- Dorota D. Terakowska, Tam gdzie spadają anioły, wyd. 1. dodruk, Kraków: Wydawn. Literackie, 1999, ISBN 83-08-02946-9, OCLC 42048394 [dostęp 19.05.2022 r.]
- Dorota D. Terakowska, Poczwarka, wyd. 1, Kraków: Wydawn. Literackie, 2001, ISBN 83-08-03046-7, OCLC 47799174 [dostęp 19.05.2022 r.]
- Dorota D. Terakowska, Ono, wyd. 1, Kraków: Wydawn. Literackie, 2003, ISBN 83-08-03355-5, OCLC 52121752 [dostęp 19.05.2022 r.]
- Dorota D. Terakowska, Dobry adres to człowiek, wyd. 1, Kraków: Wydawn. Literackie, 2004, ISBN 83-08-03620-1, OCLC 57030239 [dostęp 19.05.2022 r.]
- Marek Jerzy M.J. Minakowski, Barbara Rozalia «Dorota» Terakowska [online], Sejm-Wielki.pl [dostęp 28.11.2016 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Ludwik Flaszen | Tomasz Augustynowicz (aktor) | Kinga Syrek | Dorota Deląg | Olga Chrobra | Emilia Terenkoczy | Józef Matecki (1776–1819) | Lech Bijałd | Antoni Piekarski | Przemek Dyakowski | Dominika Bednarczyk | Andrzej Popiel (aktor) | Adam Szengut | Witold Wnuk (impresario) | Tomasz Lem | Bartosz Tomaszek | Krzysztof Litwin | Janina Katz | Maria Malicka | Stanisław SawiczewskiOceń: Dorota Terakowska