Krzysztof Maria Litwin, urodzony 19 czerwca 1935 roku w malowniczym Krakowie, to postać, która na zawsze zapisała się w historii polskiej sztuki. Jego życie zakończyło się 8 listopada 2000 roku, również w Krakowie, gdzie spędził większą część swojej działalności artystycznej.
Był niezwykle utalentowanym człowiekiem, obdarzonym umiejętnościami na wielu płaszczyznach. Krzysztof Litwin był nie tylko aktorem, ale także grafikiem i malarzem, co sprawia, że jego twórczość obejmowała różnorodne dziedziny sztuki, które się wzajemnie przenikały.
Życiorys
Krzysztof Litwin ukończył studia w Liceum Sztuk Plastycznych im. Kenara w Zakopanem oraz w Liceum Sztuk Plastycznych w Krakowie. Po tych ważnych etapach kształcenia, kontynuował swoją edukację na wydziale grafiki w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Jego nauczycielem był uznany artysta Mieczysław Wejman.
W 1956 roku związał się z kabaretem Piwnica pod Baranami, stając się jednym z pierwszych jego autorów i aktorów. W latach 1972-1977 współpracował również z Silną Grupą pod Wezwaniem. W ciągu swojej kariery zagrał w około 80 filmach. Należy do nich m.in. „Rodzina Leśniewskich” w reżyserii J. Łęskiego (1980), a także inne znane tytuły, takie jak „Cyrk odjeżdża” w reżyserii K. Wierzbińskiego (1987) oraz „Bliskie spotkania z wesołym diabłem” reżyserii J. Łukaszewicza (1988).
W jego filmografii znajdują się także charakterystyczne role, jak Kapelan w IV i VI odcinku „Opowieści o Józefie Szwejku” pod reżyserią W. Gawrońskiego (1996) oraz sierżant Walczak w „Przygodach psa Cywila”, gdzie współpracował z reżyserem K. Szmagier. Pojawił się także w filmach takich jak „Pieczone gołąbki” z reżyserem Tadeuszem Chmielewskim i „Rękopis znaleziony w Saragossie” wyreżyserowanym przez Wojciecha Jerzego Hasa.
Litwin odegrał również rolę Złodziejaszka Cherlawego w „Niewiarygodnych przygodach Marka Piegusa” w reżyserii Mieczysława Waśkowskiego, a także występował w ekranizacjach powieści Lalka autorstwa Bolesława Prusa, zarówno w filmie pełnometrażowym z 1968, jak i w serialu telewizyjnym z 1977 roku.
W Teatrze Telewizji jego znane role to Odźwierny w „Makbecie” Szekspira w reżyserii Andrzeja Wajdy (1969) oraz rolę w „Pastorałce” Leona Schillera pod kierownictwem S. Szlachtycza (1979).
Na deskach teatru Litwin grał Tranio w „Poskromieniu złośnicy”, reżyserowanym przez Konrada Swinarskiego w Starym Teatrze. Warto dodać, iż był także autorem muzyki do jednego z hymnu „Piwnicy pod Baranami”, zatytułowanego „Ja ci śrubkę wkręcę w radio”, oraz do wierszy Aleksandra Błoka, takich jak „Gerlsy”, czy „Słomiany koń”.
Krzysztof Litwin był nie tylko aktorem, ale także malarzem, który z pasją zajmował się tworzeniem akwareli oraz grafik. W 1998 roku wykonał 44 grafiki do książki „…jeszcze tańczą ogrody” znanego autora Jerzego Mamcarza. Otrzymał nagrodę specjalną za rysunek „Polowanie na Czarnego Anioła” przyznaną przez Sacro Art (2000), a także wiele innych wyróżnień na festiwalach artystycznych. Dodatkowo, angażował się w działalność polityczną i społeczną, co czyniło go wszechstronną postacią w polskiej kulturze.
Życie prywatne
W 1963 roku Krzysztof Litwin związał się małżeństwem z Małgorzatą, z którą doczekał się syna. Jego życie zakończyło się w wyniku walki z chorobą nowotworową, gdy miał 65 lat. Do ostatnich chwil przebywał w jednym z krakowskich szpitali. Po tym smutnym wydarzeniu, został pochowany na cmentarzu Rakowickim, co stanowi miejsce pamięci dla jego bliskich i fanów.
Filmografia
Filmografia Krzysztofa Litwina obejmuje wiele impresyjnych ról, które zyskały uznanie publiczności. Jego podróż w świecie kina rozpoczęła się na początku lat pięćdziesiątych i obejmuje liczne produkcje, w których występował w różnorodnych rolach.
- 1959: Wspólny pokój – jako student medycyny, brat Teodozji,
- 1961: Złoto – jako Wesołek,
- 1961: Drugi człowiek,
- 1962: Mandrin – jako herold,
- 1962: Jak być kochaną – jako student,
- 1963: Zacne grzechy – jako strażnik,
- 1963: Pamiętnik pani Hanki – jako wywiadowca Kozioł,
- 1964: „Awatar”, czyli zamiana dusz – jako Alfred,
- 1964: Rękopis znaleziony w Saragossie – jako don Lopez Soarez, syn Don Gaspara,
- 1964: Upał – jako Kornel, subiekt z Domu Mody „Romeo i Julia”,
- 1965: Zawsze w niedziele – jako fotoreporter Maliniak,
- 1965: Wyspa złoczyńców – jako student,
- 1965: Walkower – jako Miecio,
- 1965: Popioły – jako kompan księcia Józefa Poniatowskiego,
- 1965: Sobótki – jako Franek, brat Karola,
- 1965: Matura – jako maturzysta kujon,
- 1966: Piekło i niebo – jako książę małżonek w marzeniu Franciszka,
- 1966: Pieczone gołąbki – jako Leopold Górski,
- 1966: Ściana Czarownic – jako konduktor kolejki linowej na Kasprowy Wierch,
- 1966: Cała naprzód – jako chłopak/marynarz,
- 1966–1970: Czterej pancerni i pies – jako Zenek,
- 1966: Niewiarygodne przygody Marka Piegusa – jako Chryzostom Cherlawy,
- 1966: Bumerang – jako chłopak na urodzinach Wandy,
- 1966: Bariera – jako kelner,
- 1967: Stajnia na Salvatorze – jako Jurek, kolega Teresy,
- 1967: Ślepy tor – jako pasażer z bukietem,
- 1967: Dziadek do orzechów – jako student,
- 1967: Morderca zostawia ślad – jako Kalita,
- 1968: Weekend z dziewczyną – jako Pabiś,
- 1968: Lalka – jako Klein, subiekt w sklepie Wokulskiego,
- 1968: Człowiek z M-3 – jako doktor Henryk Milewski,
- 1969: Sąsiedzi – jako kapral Dymek,
- 1969: Rzeczpospolita babska – jako żołnierz z „Walterówki”,
- 1969: Jak zdobyć pieniądze, kobietę i sławę – jako Olejniczak,
- 1969: Prawdziwie magiczny sklep – jako właściciel sklepu,
- 1969: Szkice warszawskie – jako właściciel loterii (cz. 3),
- 1970: Przygody psa Cywila – jako sierżant Walczak,
- 1970: Raj na ziemi – jako szeregowiec Dudek,
- 1971: Nos – jako redaktor,
- 1972: Opętanie – jako fotograf,
- 1973: Wielka miłość Balzaka – jako widz przed kasą teatru (odc. 5),
- 1974: Sędziowie – jako aptekarz,
- 1975: Obrazki z życia,
- 1976: Zaklęty dwór – jako żołnierz w szpitalu wojskowym (odc. 2),
- 1976: Bezkresne łąki – jako kierowca samochodu pogrzebowego,
- 1977: Wolna sobota – jako sierżant MO,
- 1977: Lalka – jako Zięba, subiekt w sklepie Wokulskiego,
- 1978: Rodzina Leśniewskich – jako asystent profesora (odc. 7),
- 1979: Aria dla atlety – jako przyjaciel Messaliniego,
- 1979: Po drodze – jako on sam,
- 1980: Rodzina Leśniewskich – jako asystent profesora,
- 1982: Oko proroka – jako kupiec Grygier,
- 1983: Ostrze na ostrze – jako Teodor Schulenburg,
- 1983: Lata dwudzieste… lata trzydzieste… – jako majster Pyzdra,
- 1984: Przeklęte oko proroka – jako kupiec Grygier,
- 1984: Rycerze i rabusie – jako Teodor Schulenburg, rajca gdański, więzień Krasickiego (odc. 1),
- 1984: Jak się pozbyć czarnego kota – jako mężczyzna w kawiarni,
- 1985: Oko proroka, czyli Hanusz Bystry i jego przygody – jako kupiec Grygier,
- 1987: Cyrk odjeżdża – jako Esmeraldo,
- 1988: Bliskie spotkania z wesołym diabłem – jako dziennikarz,
- 1988: Przyjaciele wesołego diabła – jako dziennikarz (odc. 2),
- 1989: Modrzejewska – jako komik z grupy Łobojki (odc. 2),
- 1991: Kapitan Conrad – jako uczestnik pogrzebu Apolla Korzeniowskiego,
- 1993: Lista Schindlera – jako restaurator,
- 1995: Opowieść o Józefie Szwejku i jego najjaśniejszej epoce – jako kapelan (odc. 4 i 6),
- 1996: Opowieść o Józefie Szwejku i jego drodze na front – jako kapelan (odc. 4 i 7),
- 1999: Przygody dobrego wojaka Szwejka.
Publikacje
Poniżej przedstawiono wybrane publikacje autorstwa Krzysztofa Litwina, mające istotne znaczenie w jego karierze artystycznej.
- …jeszcze tańczą ogrody / słowo Jerzy Mamcarz; graf. Krzysztof Litwin, Wydawnictwo Bellona, Warszawa 1998, ISBN 83-11-08791-1.
Przypisy
- Tygodnik „To & Owo” nr 15, 11.04.2017 r., s. 14–15.
- Janusz R.J.R. Kowalczyk, Wracając do moich Baranów, Warszawa 2012 r., s. 279, ISBN 978-83-7436-291-7, OCLC 793950553 [dostęp 29.08.2021 r.]
- Redakcja, Zmarł Krzysztof Litwin [online], Dziennik Polski, 09.11.2000 r. [dostęp 20.01.2021 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Bartosz Tomaszek | Tomasz Lem | Witold Wnuk (impresario) | Adam Szengut | Andrzej Popiel (aktor) | Dominika Bednarczyk | Dorota Terakowska | Ludwik Flaszen | Tomasz Augustynowicz (aktor) | Kinga Syrek | Janina Katz | Maria Malicka | Stanisław Sawiczewski | Andrzej Zaucha | Stella Müller-Madej | Edward Lubowski | Zbigniew Żupnik | Jadwiga Hańska | Tomasz Kudyk | Bronisław PawlikOceń: Krzysztof Litwin