Janina Katz

---

Życiorys

Janina Katz przyszła na świat w Krakowie, w żydowskiej rodzinie. W czasie II wojny światowej znalazła schronienie u polskiej rodziny, Marii i Stefana Kapłańskich, którzy ukrywali ją w Dobczycach. Po wojnie rozpoczęła studia na kierunkach polonistyka oraz socjologia na Uniwersytecie Jagiellońskim.

Po zakończeniu studiów pracowała przez kilka lat jako asystentka na wydziale Socjologii oraz Filologii Polskiej. W latach 60. aktywnie publikowała swoje teksty w takich czasopismach jak Miesięcznik Literacki, Twórczość, Współczesność oraz Życie Literackie. W 1969 roku, po antysemickiej nagonce, która miała miejsce w wyniku wydarzeń marcowych, zdecydowała się na emigrację do Danii.

Zamieszkała w Kopenhadze, gdzie spędziła resztę swojego życia. Na obczyźnie kontynuowała swoją działalność literacką, współpracując z wieloma gazetami wydawanymi w języku polskim, m.in. z paryską Kulturą, Pulsem, Znakiem oraz Odrą.

Twórczość

Janina Katz jest autorką, która w Danii wydała dwanaście tomików wierszy, pięć powieści, dwa tomy opowiadań oraz książkę przeznaczoną dla dzieci. W jej twórczości, która zyskała uznanie zarówno w kraju, jak i za granicą, do tej pory w Polsce ukazały się trzy powieści, a także wybór jej wierszy z jedenastu tomików, zatytułowany Powrót do jabłek. W dodatku, dziennikarze i krytycy literaccy przyglądali się również jej opowiadaniom, które opublikowane zostały w różnych periodykach.

Oto niektóre publikacje Janiny Katz:

• 2006: Moje życie barbarzyńcy (Mit liv som barbar), wyd. Czarna Owca, Warszawa 2006, ISBN 978-83-60207-56-7,
• 2008: Pucka,
• 2008: Pisane po polsku,
• 2010: Opowieści dla Abrama,
• 2011: Powrót do jabłek.

Warto zaznaczyć, że Janina Katz przetłumaczyła na język duński nie tylko swoje prace, ale również dzieła innych znanych polskich pisarzy. Wśród jej tłumaczeń znajdują się cztery tomiki wierszy oraz proza Martwa natura z wędzidłem autorstwa Zbigniewa Herberta, cztery tomiki wierszy Ewy Lipskiej, dwa tomy wierszy Wisławy Szymborskiej, a także po jednym tomie Czesława Miłosza i Tadeusza Różewicza. Dodatkowo, jej osiągnięcia obejmują dramaty Sławomira Mrożka, a także prozę Tadeusza Konwickiego i Kazimierza Brandysa.

Nagrody

Janina Katz, znana postać w świecie literatury, otrzymała w 1996 roku Beatrice Prisen, stanowiącą doroczną nagrodę przyznawaną przez Duńską Akademię Literatury. Nagroda ta była formą uznania za jej całokształt twórczości literackiej.

W swej karierze zdobyła również nagrodę Duńskiego Związku Pisarzy, która wyróżnia autorów za ich wkład w rozwijanie porozumienia między narodami, co pokazuje jej zaangażowanie w międzynarodowe dialogi literackie. Oprócz tego, Katz jest laureatką wielu innych nagród literackich, zarówno przyznawanych w Danii, jak i na arenie międzynarodowej.

W 2002 roku przyznano jej dożywotnie stypendium twórcze, które zostało ufundowane przez państwową Fundację Sztuki, doceniając jej znaczący dorobek oraz wkład w kulturę.

Jednym z elementów jej działalności artystycznej jest praca translatorska, za którą zdobyła nagrodę od paryskiej Kultury. W 1997 roku Katz zyskała również uznanie w Polsce, otrzymując odznakę honorową Zasłużony dla Kultury Polskiej, która została jej przyznana przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. To wyróżnienie miało na celu uhonorowanie jej osiągnięć w promowaniu kultury polskiej na arenie międzynarodowej.

W 2009 roku literacki miesięcznik „Odra” przyznał jej nagrodę za powieść Pucka oraz zbiór wierszy Pisane po polsku. To dwa znaczące dzieła, które wzbogaciły jej dorobek artystyczny. Dodatkowo, 1 grudnia 2011 roku Janina Katz została nominowana do Nagrody Literackiej Rady Nordyckiej 2012 za tomik wierszy Skrevet på polsk (2011), który zawiera tłumaczenia tekstów publikowanych wcześniej w miesięczniku „Odra”.

Bibliografia przedmiotowa

Janina Katz, znana w polskim świecie literackim, ma na swoim koncie liczne publikacje, które przyciągają uwagę krytyków i czytelników.

• Katarzyna Bielas Złe dziecko. Wywiad z Janiną Katz, „Gazeta Wyborcza”, dodatek „Wysokie Obcasy” nr 36 (386), 2006.09.09,
• Bibliografia 1988 – 2001.

---

Oceń: Janina Katz

---