Eugenia Kocwa

---

Życiorys

„Eugenia Kocwa przyszła na świat w Krakowie 11 listopada 1907 roku, w rodzinie z tradycjami inteligenckimi. Z powodzeniem ukończyła średnią szkołę handlową i rozpoczęła pracę jako korespondentka w różnych instytucjach. Na początku lat 30. podjęła zatrudnienie jako stenografistkaw Sejmie RP oraz w agencji prasowej Express.

W czasie okupacji niemieckiej, Eugenia nawiązała współpracę z polskim ruchem oporu.

W 1941 roku, z uwagi na swoje działania konspiracyjne, została aresztowana w Krakowie i osadzona w więzieniu Montelupich. Wkrótce po aresztowaniu zajęła tam stanowisko komendantki celi. Jedna z jej współwięźniarek zapamiętała ją jako „młodą, przystojną, zgrabną kobietę, niezwykle inteligentną, która imponowała spokojem i opanowaniem. Wydawało się, że nie przejmuje się wrzaskami gestapo, tupotem ich butów, radosną muzyką dobywającą się z kancelarii, ani krzykami i jękami bitych oraz torturowanych ludzi. Mimo wszystko zawsze miała pogodny uśmiech i dobry humor wobec wszystkich. (…) potrafiła biegle posługiwać się dwoma językami: niemieckim i węgierskim. Tłumaczyła wiersze węgierskie na język polski, a ponoć sama również pisała poezję. Stanęła w obronie innych współwięźniarek, co doprowadziło do tego, że została przeniesiona do ciemnicy.”

Wkrótce po tych wydarzeniach, Eugenia Kocwa została przetransportowana do obozu KL Ravensbrück, gdzie podjęła pracę przy karczowaniu lasów. Z własnej woli wybrała to kommando, pragnąc mieć więcej ruchu oraz świeżego powietrza. Samodzielnie zaplanowała swoją ucieczkę z obozu, nikomu o tym nie mówiąc. W czasie przerwy obiadowej wydostała się z kolumny leśnej Fort Neues Gut.

Jak relacjonuje Maria Liberakowa, drużynowa kolumny leśnej zgłosiła brak jednej z więźniarek dozorczyni, co spowodowało przybycie głównej dozorczyni z SS-manem, kierownikiem psiarni, w celu przeprowadzenia dokładnej rewizji w szopie, w której więźniarki spędzały czas podczas jedzenia. Rewizja nie ujawniła niczego, mimo że kolumna ta przechowywała różne nielegalne materiały, w tym dotyczące osób poddawanych eksperymentom medycznym. Na szczęście te materiały zdołano usunąć na czas. Po powrocie kolumny do obozu, drużynowa została skierowana do bunkra, a cała kolumna na trzy tygodnie do bloku karnego.

Eugenia, mimo to, dotarła do Berlina, gdzie znów wpadła w ręce policji. Kiedy jej „opiekun” wszedł do biura referenta, ona sama pozostała na schodach, co skłoniło ją do podjęcia natychmiastowej decyzji. Zeszła ze schodów, wydostała się z budynku, wybiegła na ulicę i wmieszała w tłum. Od tego momentu nie miała innego wyjścia, jak ukrywać się aż do końca okupacji.

Po wojnie, Eugenia Kocwa oddała się głównie pracy publicystycznej i literackiej. Publikowała artykuły oraz wspomnienia w wielu piśmiennictwach, takich jak Tygodnik Powszechny, Odrodzenie, czy Twórczość. W 1946 roku wydała powieść pt. Maria wyrusza w świat. Wraz z Janem Sehnem przetłumaczyła na język polski wspomnienia Rudolfa Hößa, komendanta KL Auschwitz, które ukazały się w 1956 roku. Po jej śmierci, w 1969 roku, ukazała się książka wspomnieniowa pod tytułem Ucieczka z Ravensbrück, która także została wydana w języku niemieckim jako Flucht aus Ravensbrück w 1973 roku. Wspomnienia Eugenii Kocwy z obozu zostały włączone do zbioru Serca niezagasłe. Wspomnienia więźniarek z Ravensbrück w 1975 roku.

Eugenia Kocwa zmarła 25 listopada 1963 roku w Szklarskiej Porębie.

Publikacje

Książki

Na liście publikacji Eugenii Kocwy można znaleźć kilka znaczących tytułów. W 1946 roku została opublikowana książka „Maria wyrusza w świat”, która ukazała się w Warszawie nakładem wydawnictwa Gebethnera i Wolffa. Niestety, książka nie zawiera numerów stron.

W 1969 roku do rąk czytelników trafiła również praca zatytułowana „Ucieczka z Ravensbrück”, wydana przez Wydawnictwo Znak w Krakowie, również bez podanych numerów stron.

Rozdziały w książkach

Kocwa jest także autorką rozdziałów w zbiorach. Jej tekst „Na meklemburskich piaskach” ukazał się w publikacji „Serca niezagasłe. Wspomnienia więźniarek z Ravensbrück”, wydanej w Warszawie przez Ministerstwo Obrony Narodowej w roku 1975. Książka ta, podobnie jak inne, nie zawiera numerów stron.

Przekłady

Jednym z ważniejszych dokonań Kocwy jest również tłumaczenie wspomnień Rudolfa Hoessa, komendanta obozu oświęcimskiego. Publikacja ta nosi tytuł „Wspomnienia Rudolfa Hoessa” i została wydana w Warszawie przez Wydawnictwo Prawnicze w 1956 roku, również bez numeracji stron.

---

Oceń: Eugenia Kocwa

---