Wacław Geiger

Kultura i sztuka

Wacław Geiger, którego życie miało miejsce w latach 1907-1988, jest postacią wyjątkowo znaczącą w kręgu polskiej muzyki. Urodził się 25 czerwca 1907 roku w historycznym mieście Kraków, gdzie z pewnością już od najmłodszych lat mógł być zainspirowany bogatą kulturalną atmosferą tej metropolii.

Jako polski kompozytor, Geiger pozostawił po sobie niezatarte ślady w polskiej muzyce, przyczyniając się do jej rozwoju poprzez swoje utwory. Jednak jego twórczość nie ograniczała się jedynie do komponowania; był także uzdolnionym śpiewakiem, który potrafił w mistrzowski sposób interpretować swoje dzieła oraz dzieła innych twórców.

Oprócz kariery artystycznej, Geiger był również pedagogiem, dzieląc się swoją wiedzą i doświadczeniem z nowymi pokoleniami muzyków. Jego wkład w edukację muzyczną w Polsce jest nieoceniony, a jego uczniowie często kontynuowali jego dzieło, tworząc własne ścieżki kariery w muzyce.

Wacław Geiger zmarł 30 kwietnia 1988 roku w malowniczym Zakopanem, gdzie spędzał ostatnie lata swojego życia, pozostawiając po sobie bogaty dorobek artystyczny i pedagogiczny.

Życiorys

W wieku zaledwie pięciu lat, Wacław Geiger rozpoczął swoją muzyczną przygodę, ucząc się gry na fortepianie, a już dwa lata później, w wieku siedmiu lat, przeszedł do nauki gry na skrzypcach. W czasie I wojny światowej spędził kilka lat w malowniczym Zakopanem, gdzie intensywnie kontynuował swoje muzyczne kształcenie. W roku 1925 podjął naukę w krakowskim Instytucie Muzycznym, jednakże trudności materialne zmusiły go do przerwania edukacji. Pracował jako ilustrator muzyczny dla niemych filmów w Krakowie i okolicznych rejonach.

Ukończenie matury w 1927 roku w matematyczno-przyrodniczym gimnazjum w Chrzanowie otworzyło mu drzwi do dalszych studiów. Podjął naukę prawa na Uniwersytecie Jagiellońskim, jednak już po roku zdecydował się zrezygnować. Przełom w jego karierze nastąpił, gdy zaczął kształcić się muzycznie w Konserwatorium Towarzystwa Muzycznego w Krakowie, gdzie studiował śpiew solowy, dyrygenturę oraz kompozycję. W 1933 roku ukończył studia, zdobywając dyplom z wyróżnieniem.

Podczas nauki, śpiewu solowego uczył go wybitny pedagog Helena Zboińska, dyrygentury u Zbigniewa Dymmka, a kompozycji u Bolesława Wallek-Walewskiego. Po zakończeniu edukacji, Wacław Geiger związał swój los z teatrem Domu Żołnierza, gdzie pełnił rolę dyrygenta, a także współpracował z Lutnią Krakowską oraz Towarzystwem Oratoryjnym. Jego działalność obejmowała również występy w Polskim Radiu w Krakowie, gdzie był akompaniatorem, śpiewakiem, dyrygentem oraz kompozytorem utworów radiowych i teatralnych. W 1938 roku objął stanowisko wiceprezesa Związku Zawodowego Muzyków.

W ciemnych czasach II wojny światowej, Geiger brał aktywny udział w tajnym nauczaniu oraz podziemnej kulturze muzycznej. Po wojnie, w latach 1945-1963, zarządzał instytucjami kultury muzycznej w takich miastach jak Kraków, Łódź, Częstochowa, Warszawa, Białystok i Lublin. W 1963 roku osiedlił się w Zakopanem, gdzie nauczał śpiewu, prowadził chóry oraz pełnił funkcję wicedyrektora szkoły muzycznej w Nowym Targu. Nawet po przejściu na emeryturę w 1973 roku, kontynuował nauczanie śpiewu w szkołach średnich aż do końca swojego życia.

Jego działalność artystyczna obejmowała również bycie jurorem na Festiwalu Folkloru Ziem Górskich, a także współpracę z chórami Wierchy i Rysy. Geiger był jednym z założycieli Towarzystwa Muzycznego im. Karola Szymanowskiego oraz zasiadał w jego władzach. Wspierał rozwój turystyki, piastując stanowisko prezesa Koła Miejskiego PTTK w Zakopanem, mimo że pasję do gór miał głównie w młodości. Jego twórczość z okresu zakopiańskiego obejmowała utwory związane z tematyką podhalańską, w tym fortepianową Balladę zbójnicką z 1946 roku.

W dniu 19 stycznia 1955 roku, na wniosek Ministra Kultury i Sztuki, Wacław Geiger odebrał Medal 10-lecia Polski Ludowej. Po zakończeniu swojej życiowej drogi spoczął na Starym Cmentarzu na Pęksowym Brzyzku (sektor P-III-56).

Kompozycje

W dorobku Wacława Geigera znajduje się wiele znakomitych kompozycji, które ukazują jego talent i różnorodność twórczą. Oto niektóre z jego najważniejszych dzieł:

  • Siedem pieśni kościelnych na głos i organy, op. 1 (1924–1928),
  • Missa brevis, op. 2 (1927),
  • Pieśń tęsknoty, op. 5 (1927),
  • Osiem pieśni na baryton i fortepian, op. 3 (1930),
  • Disce puer – 24 etiudy na fortepian, op. 4 (1930),
  • Trzy pieśni na bas-baryton, op. 6 (1930–32),
  • Kwartet smyczkowy, op. 7 (1931),
  • Do Boga, motet (1931),
  • Msza łacińska, op. 8 (1932),
  • Pięć pieśni kościelnych na głos i organy, op. 9 (1932–43),
  • Tajemnica fali – pieśń na sopran i fortepian, op. 11 (1934),
  • Trio smyczkowe d-moll, op. 14, nr 2 (1939),
  • Zięć firmy Klops, operetka (1939),
  • Dożynki na głosy solowe, chór i orkiestrę, op. 16 (1940),
  • Siedem pieśni, op. 15 (1940–43),
  • Duettino na skrzypce i altówkę, op. 14 nr 1 (1941),
  • Pięć kolęd, op. 19 (1941),
  • Preludium, allegro i fuga na trio smyczkowe, op. 14 nr 3 (1942),
  • Siedem pieśni góralskich, op. 20 (1942),
  • Trzy góralskie poematy pieśniowe, op. 21 (1942),
  • Trzy pieśni góralskie, op. 23 (1942),
  • Tatrami suita na głosy solowe, chór i orkiestrę, op. 25 (1942),
  • Suita na Zmartwychwstanie Pańskie na głosy solowe, chór chłopięcy i kwintet smyczkowy, op. 27 (1943),
  • Pieśń tęsknoty, op. 5, wersja II (1944),
  • Msza łacińska, op. 28 (1944),
  • Wesele lalki – opera dziecięca, op. 34 (1947),
  • Pieśń o zdobywcy słońca na głosy solowe, chór i orkiestrę, op. 36 (1947),
  • Ballada zbójnicka na fortepian (1946).

Przypisy

  1. a b Pinkwart - Muzyka [online], www.pinkwart.pl [dostęp 21.12.2023 r.]
  2. Sławni absolwenci - 1 Liceum Ogólnokształcące im. St. Staszica [online], www.1lo.pl [dostęp 21.12.2023 r.]
  3. Cmentarz na Pęksowym Brzysku w Zakopanem - wyszukiwarka osób pochowanych [online], zakopane-parafia.grobonet.com [dostęp 17.12.2021 r.]
  4. M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 - Uchwała Rady Państwa z dnia 19.01.1955 r. nr 0/196 - na wniosek Ministra Kultury i Sztuki.
  5. a b Lidia Długołęcka-Pinkwart, Maciej Pinkwart, Zakopane od A do Z, SiT, Warszawa, 1994.
  6. a b Polskie Centrum Informacji Muzycznej, Wacław Geiger

Oceń: Wacław Geiger

★★★★★
Średnia ocena:4.49 Liczba ocen:12