Ewa Bandrowska-Turska

---

Życiorys

Ewa Bandrowska-Turska przyszła na świat w rodzinie Tytusa Bandrowskiego, profesora chemii na UJ, oraz Adeli z Chowańców. Jej ojcem chrzestnym był Adam Asnyk, co podkreśla artystyczne dziedzictwo rodziny. Ewa miała także brata, malarza – Adama Bandrowskiego. Maturę uzyskała w Gimnazjum św. Jadwigi w Lwowie, gdzie wychowywała się w otoczeniu muzykalnym. Kształcenie wokalne rozpoczęła pod czujnym okiem stryja, Aleksandra Bandrowskiego, a także w Wiedniu u Heleny Zboińskiej-Ruszkowskiej. Prawdziwy debiut Ewy miał miejsce w 1916 roku, podczas koncertu w Domu Polskim. Jednak za jej oficjalny debiut uznano partię Małgorzaty w „Fauście” Charlesa Gounoda, którą zaśpiewała 19 lutego 1917 na deskach Teatru Wielkiego w Warszawie. W latach 1917–1922 była związana z zespołem operowym Teatru Miejskiego we Lwowie. Po przebytej kuracji w Zakopanem, którą podjęła z powodu problemów z płucami, powróciła na scenę warszawskiej opery, gdzie występowała aż do 1924 roku. Następnie, w latach 1923–1925, można ją było zobaczyć w Teatrze Wielkim w Poznaniu, a później na licznych scenach, takich jak w Lwowie, Katowicach, Poznaniu i ponownie Warszawie, gdzie była solistką do 1937 roku, z krótkimi przerwami. W okresie II wojny światowej Ewa mieszkała w Warszawie, a od kwietnia 1940 roku pracowała jako kelnerka w kawiarni „U Aktorek”. Śpiewała również w „Salonie Sztuki”, którym kierował Bolesław Woytowicz, aż do 1943 roku. Po wybuchu powstania warszawskiego, znalazła schronienie w Krakowie. Po zakończeniu działań wojennych kontynuowała karierę po różnych scenach zarówno w Polsce, jak i za granicą – w Związku Radzieckim, Czechosłowacji, krajach skandynawskich, Francji, Anglii oraz Jugosławii. W latach 1949–1961 była na stałe związana ze sceną Opery w Warszawie. Równolegle prowadziła działalność pedagogiczną, pełniąc funkcję profesora najpierw w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Krakowie (1945-1949), a następnie w Wyższej Szkole Operowej w Poznaniu (1949-1951). Ewa Bandrowska-Turska była także długoletnią prezes Kapituły Członków Zasłużonych Stowarzyszenia Polskich Artystów Teatru i Filmu. W 1952 roku została odznaczona Nagrodą Państwową I stopnia, odznaczeniem za wybitne osiągnięcia artystyczne w dziedzinie śpiewu operowego oraz za działania na rzecz promocji polskiej muzyki i wokalistyki za granicą. Od 1923 roku Ewa była żoną Mariana Turskiego. Jej warszawski dom usytuowany był na Saskiej Kępie, przy ul. Francuskiej. Zmarła w Warszawie, a jej ciało spoczęło w rodzinnym grobie na cmentarzu Powązkowskim, w kwaterze 154b-4-11.

Ordery i odznaczenia

Ewa Bandrowska-Turska, jako osoba o znaczących osiągnięciach, została odznaczona wieloma prestiżowymi wyróżnieniami, które świadczą o jej wkładzie w rozwój kraju oraz działalność na rzecz społeczności. Poniżej przedstawiamy listę przyznanych jej odznaczeń:

• Order Sztandaru Pracy I klasy, przyznany 22 lipca 1949,
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, nadany 11 listopada 1937,
• Złoty Krzyż Zasługi, przyznany 9 listopada 1931,
• Medal 10-lecia Polski Ludowej, nadany 19 stycznia 1955.

---

Oceń: Ewa Bandrowska-Turska

---