Ignacy Friedman

---

Życiorys

Ignacy Friedman, który urodził się 13 lutego 1882 roku w Podgórzu, w dzielnicy Krakowa, w domu przy ulicy Kalwaryjskiej 22, był synem Nachmana (czasem nazywanego Wolfem lub Wilhelmem) Freudmanna, urodzonego 10 lipca 1857 roku w Monasterzyskach, oraz Salomei, z domu Eisenbach, która przyszła na świat w Krakowie 26 marca 1854 roku. Już w młodym wieku ujawniał swoje muzyczne talenty, a naukę gry na instrumentach rozpoczął jako kilkuletnie dziecko pod okiem ojca, który był skrzypkiem i klarnecistą orkiestry teatralnej. Następnie jego edukację muzyczną kontynuował w Krakowie, gdzie uczyła go prof. Flora Grzywińska, znana pedagog.

W 1900 roku złożył maturę w ówczesnym c.k. III Gimnazyum, które obecnie znane jest jako II Liceum Ogólnokształcące im. Króla Jana III Sobieskiego w Krakowie. Niedługo później, w tym samym roku, wyjechał do Lipska, aby podjąć studia kompozytorskie pod kierunkiem Hugo Riemanna. W kolejnym roku, 1901, został uczniem Teodora Leszetyckiego w Wiedniu oraz studentem muzykologii u Guido Adlera. Jego debiut miał miejsce 22 listopada 1904 roku w Wiedniu, gdzie wykonał utwory fortepianowe Brahmsa, Czajkowskiego i Liszta, co przyniosło mu natychmiastowy rozgłos i uznanie wśród czołowych wirtuozów tamtej epoki.

Po tym wydarzeniu mieszkał w Berlinie, a z chwilą wybuchu I wojny światowej przeniósł się do Kopenhagi. W 1905, na podstawie reskryptu c.k. Namiestnictwa, rodzina Freudmannów zmieniła swoje nazwisko na Friedman, a Salomon Izaak przyjął nowe imię – Ignacy. W 1909 roku, 27 kwietnia, w Berlinie wziął ślub z Marią von Schidlowsky, swoją uczennicą, której korzenie sięgały rosyjskiej szlachty.

Po zakończeniu I wojny światowej zamieszkał we Włoszech. W 1927 roku wzięł udział w festiwalu w Wiedniu, zorganizowanym z okazji 100. rocznicy śmierci Beethovena, podczas którego zagrał koncert fortepianowy G-dur oraz wystąpił w duecie z Bronisławem Hubermanem i Pablo Casalsem. W ciągu swojej ponad czterdziestoletniej kariery dał przeszło 2800 koncertów na całym świecie, zdobywając uznanie za doskonałą technikę gry oraz niezrównane interpretacje mazurków Chopina.

Po wybuchu II wojny światowej, w obliczu trudnej sytuacji, udało mu się wyjechać z Europy, przyjmując zaproszenie na tournée do Australii, gdzie osiedlił się w 1941 roku. W 1943 roku, w wyniku postępującej niewydolności lewej ręki, zaprzestał koncertowania. Ignacy Friedman był również kompozytorem, stworzył ponad 100 utworów, głównie fortepianowych, w tym transkrypcje i miniatury. Był autorem trzech kwartetów i kwintetu oraz Koncertu fortepianowego. W jego dorobku znalazły się także edycje fortepianowe dzieł Chopina, Schumanna i Liszta. Oprócz tego miał duży wkład w edukację muzyczną, jego uczniami byli między innymi Bruce Hungerford, Karol Klein, Victor Schioler, Ignaz Tiegerman oraz Wanda Kossakowa.

---

Oceń: Ignacy Friedman

---